Муу нэрт, гайхал “өвчин” л дотоодын аялал жуулчлалын эдийн засгийн болоод нийгэм, соёлын эерэг болон сөрөг үг дагавруудыг ялган харах боломжийг олголоо гэхэд маргах хүн үгүй биз ээ.

2020 оныг хүртэл аялал жуулчлалын салбарын мэргэжлийн ихэнх байгууллагууд нь зөвхөн гадаадын жуулчдад зориулан бүтээгдэхүүнээ хөгжүүлж, тэдэнд зориулан төрөл бүрийн контент бэлдсээр ирсэн бол Монгол аялагчдыг маань голоогүй бусад орны мэргэжлийн байгууллагууд бидэнд зориулан маркетингийн компанит ажлаа тууштай зохион байгуулж чамгүй урсгалыг эх орондоо татаж, эдийн засгийн үр өгөөжийг хүртээд олон жилийг үдэж.

Бас нэг заавал дурдах ёстой давуу тал бол, өөрийн эх хэл дээрээ үйлчилгээгээ авч, ханшийн зөрүүнд санаа зовох шаардлагагүйгээс гадна соёлын ялгаа гарахгүй, дээр нь ямар ч гадаад пасспорт, визний асуудалгүй тул илүү тухтай, илүү олуулаа хамрагддаг онцлогтой.

Өнгөрсөн зун буюу 2020 оны аялал жуулчлалын улиралд дотоодын аялал жуулчлалаас Монгол Улс ямар үр өгөөж хүртсэн талаар зах зухаас нь өнгийхөд чамгүй эерэг мэдээтэй байгааг хуваалцъя.
Баян-Өлгий аймагт өнгөрсөн жил 13,000 дотоод, гадаадын жуулчид хүлээн авч байсан бол 2020 онд 25,000 жуулчин хүлээн авч хамгийн багадаа 4 тэрбум төгрөгийн орлогыг орон нутгийн эдийн засагт оруулсан байна. Энэ талаар илүү сайн, нухацтай судалвал энэ тоо өсөх нь ойлгомжтой. Учир хүнсний дэлгүүрүүдийн орлого өнгөрсөн оныхоос дунджаар 2 дахин их борлуулалттай байжээ

Дорнод аймгийн Буйр нуур орчимд үйл ажиллагаа эрхэлдэг жуулчны баазууд 2019 оныхтой харьцуулвал 2 дахин их орлого олсон амжилттай байгаа тул дараа жил дотоод, гадаадын жуулчдаа илүү тухтай, байгаль орчинд ээлтэй орчинд бас дээр нь төрөл бүрийн зугаа цэнгэл болон чөлөөт цагийн хөтөлбөрүүд санал болгохоор мэргэжлийн багаас зөвлөгөө аван нэгдсэн зохион байгуулалтанд орж байгаа юм байна.
Дундговь аймгийн тухайд өнгөрсөн жил 6,000 орчим хүн хүлээж авдаг байсан Цагаан суврагын орчимд л гэхэд 20,000 дотоодын аялагчид хүлээж авчээ. Энэ аялагчид маань тухайн нутгийн иргэдэд ямар нөлөө үзүүлснийг судалж байна.
Gobi-Caravanserai ресорт энэ жил үнэхээр тренд болж Байршлын хэрэгслийн загвар дизайн, консепт нь амжилттай маркетинг болж аялагчдын аялах газрын сонголтонд нөлөөлж болохыг харуулсан сонирхолтой жишээ боллоо.
Завханы Улиастай хотод ажилладаг өргөн нэрийн хүнсний бүтээгдэхүүний борлуулагчийн мэдээлж байгаагаар өнгөрсөн жилийн аялал жуулчлалын улиралтай харьцуулвал 3 дахин их борлуулалт хийсэн мэдээ байна.
Нийт аймгуудын дунджаар орон нутгийн өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүний борлуулалт дунджаар 35% өсөлттэй байна. (Сүлжээ дэлгүүрийн хувьд)
Гээд зах зухаас нь харахад Дотоодын аялагчид маань боловсролын түвшингээсээ шалтгаалан муу нэр их дуулсан ч орон нутгийн эдийн засагтаа бол  эерэг нөлөө үзүүлсэн гэж дүгнэж болохоор байна.

Гэхдээ тэд маань яагаад ийм аяллын боловсролгүй түүх, байгалийн дурсгалт газруудад хүндэтгэлгүй ханддаг вэ гээд бодоод үзэхээр Ковидоос өмнө хэн ч тэдэнд зориулж контент бэлдээд мэдлэгтэй, мэдээлэлтэй байлгахад анхаарч байгаагүй билээ. Тиймээс одоо бид “Айлаас эрэхээр авдраа ух” гэдэг үгээ бодон бодон Монгол аялагчдаа боловсруулах тал дээр хүчээ нэгтгэвэл яасан юм бэ?

Нийтлэл бичсэн: Э.Цоморлиг
/www.joinme.mn платформын захирал/