Хачигт халдвар нь хүнд хачгаар дамжин халдварладаг байгалийн голомтот хурц халдварт өвчин. Хачгаар дамжих халдвар нь  дамжуулагч хачгийн идэвхитэй үетэй давхцан 4-10 сарын турш бүртгэгддэг. Дамжуулагч хачгийн төрөл зүйлээс хамааран ой мод ихтэй бүс нутагт хачигт энцефалит, хачигт боррелиоз өвчнийг дамжуулагч хачиг, харин риккетсиоз өвчнийг дамжуулагч хачиг ихэнх нутгуудаар тархсан байдаг. Хачгийн эзэн амьтдад нохой, хулгана, зарим мэрэгчид, үхэр, хонь, ямаа, тэмээ, нохой зэрэг орно.

Хачгаар дамжин халдварладаг 30 гаруй халдвар байдгаас манай оронд хачигт энцефалит, хачигт боррелиоз, хачигт риккетсиоз өвчнүүдийг 2005 оноос албан ёсоор бүртгэж эхэлсэн.  2015 оны байдлаар хачгаар дамжих халдварын 74%-ийг хачигт риккетсиоз, 18%-ийг хачигт энцефалит, 8%-ийг хачигт боррелиозын өвчлөл тус тус эзэлж байна.

Хачигт энцефалит өвчин нь 10 аймаг, нийслэлийн 8 /Багануур, Багахангай, Баянгол, Баянзүрх, Сүхбаатар, Хан-Уул, Чингэлтэй/ дүүрэг, 27 суманд бүртгэгдэж, эмнэл зүйн хувьд өндөр халуурах, толгой хүчтэй өвдөх, бөөлжих, үе мөч, ууц нуруугаар шархирч өвдөх, уналт таталт, саа саажилт зэрэг шинжүүд илэрдэг.

Хачигт боррелиоз өвчин нь 9 аймаг, нийслэлийн 6 / Баянгол, Баянзүрх, Сүхбаатар, Хан-Уул, Чингэлтэй/ дүүрэг, 20 суманд бүртгэгдэж, эмнэл зүйн хувьд толгой өвдөх, халуурах, бие сулрах, булчин үе мөчөөр өвдөх, биен дээр цагирган тууралт гарах  зэрэг шинжүүд илэрдэг.

Хачигт риккетсиоз өвчин нь 17 аймаг, нийслэлийн 9 дүүрэг, 79 сум бүртгэгдэж, эмнэл зүйн хувьд халуурах, толгой хүчтэй өвдөх, тууралт, тунгалагийн булчирхайн үрэвсэл, хачигт хазсан газарт үрэвсэх зэрэг шинжүүд илэрдэг.

Хачигт халдвараас өөрийгөө яаж хамгаалах вэ?

- Халдварын голомттой газруудаар явахдаа тод өнгийн, битүү хувцас өмсөн 2-3 цаг тутамд биеэ шалгах, хачиг дайжуулагч бодис хэрэглэх

- Хачигт халдварын эрсдэл бүхий голомтот нутагт амьдардаг болон тухайн газар нутагт зорчих хүмүүс хачигт энцефалитаас сэргийлэх вакцинд хамрагдах

Хачигт хазуулсан тохиолдолд авах анхны арга хэмжээ:

Хачигт хазуулсан тохиолдолд хачигны хошууг арьсанд үлдээхгүйгээр болгоомжтой ганхуулж, сугалан авч хачгийг битүү саванд хийж, шинжилгээнд хамруулахаар мэргэжлийн байгууллагад хандах.

Хачиг хазсан  газрыг спирт эсвэл марганцийн сул уусмалаар угаах

 Хүйтэн жин тавих

 Эмчид яаралтай үзүүлэх