БНХАУ-ын дарга Ши Жиньпиний дэвшүүлсэн “Бүс ба Зам” санаачилгын 10 жилийн ойг тохиолдуулан “Чайна Дэйли” сониноор уламжлан эрхэм хүндэт уншигч Та бүхэнд болон Хятадын найрсаг ард түмэнд сайн сайхны ерөөл дэвшүүлэн мэндчилье.
Өнгөрсөн хугацаанд “Бүс ба Зам” санаачилга нь хөгжлийн боломжоо хуваалцах, харилцан суралцах, харилцан ашигтай, эрх тэгш хамтын ажиллагааны үзэл санаанд тулгуурлан “хамтдаа хэлэлцэх, хамтдаа бүтээх, хамтдаа үр өгөөжөө хүртэх” гэсэн үндсэн зарчмыг тунхаглаж, хөгжлийн төлөөх хамтын ажиллагааг бүс нутгийн түвшинд өрнүүлэн хөгжүүлэх чухал тавцан болж ирсэнд Монгол Улс баяртай байдаг.Улс орнуудын хөгжил дэвшил урьд өмнөхөөс илүү шинэ сорилттой тулгарч буй энэ цаг үед хөрш зэргэлдээ болон бүс нутгийн улс орнууд хөгжлийн боломжуудаа хуваалцан, харилцан нэг нэгнээ дэмжиж, хамтдаа хөгжих нь нэн чухал болоод байгааг дэлхий нийтийг хамарсан цар тахал болон өнөөгийн геополитикийн тогтворгүй нөхцөл байдал бидэнд харуулж байна.Айл хүний амь нэг, саахалт хүний санаа нэг хэмээх Монгол ардын сайхан үг бий.
“Бүс ба Зам” санаачилга нь оролцогч улс орнуудын эдийн засгийн хамтын ажиллагааг бэхжүүлэхэд тулгарч буй томоохон сорилт болох байгаль орчин, газар зүй, хөгжлийн ялгаатай байдлаас улбаатай саад бэрхшээлийг хамтдаа даван туулахад нь бүс нутгийн түвшинд чухал үүрэг гүйцэтгэж байгаад хөрш орны хувьд таатай байдаг. “Бүс ба Зам” санаачилгын хүрээнд хэрэгжүүлж буй зургаан коридорын нэг нь Монгол, Хятад, Оросын эдийн засгийн коридор юм.Мөнхийн хоёр хөрш болох Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улс, Оросын Холбооны Улсын дунд оршдог манай улсын хувьд хоёр хөрш болон бүс нутгийн улс орнуудтай дэд бүтцээр холбогдож, томоохон зах зээл рүү гарахад “Бүс ба Зам” санаачилга, түүний дотор Монгол, Хятад, Оросын эдийн засгийн коридор нь чухал үүрэгтэй болохыг онцлон тэмдэглэж байна.
Монгол, Хятад, Оросын Эдийн засгийн коридор байгуулах хөтөлбөр нь Монголын “Талын зам” үндэсний хөтөлбөр, Хятадын “Торгоны замын эдийн засгийн бүс”, Оросын “Евразийн эдийн засгийн холбоо” санаачилгуудыг уялдуулсан цогц хөтөлбөр бөгөөд гурван улсын хооронд эдийн засаг, худалдааны эргэлтийг нэмэгдүүлэх, хил гааль, тээвэр логистикийг хөнгөвчлөх, дэд бүтэц, эрчим хүч, аялал жуулчлал, байгаль орчин, хүмүүнлэгийн зэрэг олон салбарын хамтын ажиллагааг хөгжүүлэхэд чухал түлхэц үзүүлж байна.
Энэ хүрээнд Монгол Улс Ази, Европыг холбосон газар зүйн онцлог байдлаа ашиглан тээвэр логистик, үйлдвэрлэл үйлчилгээний зангилаа “Транзит Монгол Улс” болохыг зорьж буй бөгөөд Орос, Монгол, Хятадыг холбосон төмөр замын баруун зүүн босоо тэнхлэг болон авто зам, хийн хоолой зэрэг дэд бүтцийн бүтээн байгуулалтын ажлуудыг эхлүүлэхээр төлөвлөж байна.
Энэхүү дэд бүтцийн бүтээн байгуулалтын ажил нь гурван улсын төдийгүй бүс нутгийн улс орнуудын хамтын ажиллагаанд чухал үүрэг гүйцэтгэх болно.Түүнчлэн “Бүс ба Зам” санаачилгын чухал бүрэлдэхүүн хэсэг болох ногоон эдийн засгийг цогцлоох зорилт нь дэлхий нийтийн өмнө тулгамдаж буй уур амьсгалын өөрчлөлтийн сөрөг нөлөөг бууруулахад чиглэсэн манай улсын ногоон хөгжлийн бодлого болон “Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөний үзэл санаатай бүрэн нийцэж байна.
Энэ хүрээнд хоёр улсын Төрийн тэргүүн нар “Цөлжилттэй тэмцэх Монгол-Хятадын хамтын ажиллагааны төв”-ийг Монгол Улсад байгуулахаар тохиролцсон бөгөөд уг төв нь манай хоёр улс байгаль орчныг хамгаалах, тэр дундаа цөлжилтийн эсрэг хамтран тэмцэхэд чухал үүрэг гүйцэтгэх болно.Монгол Улс 2026 онд НҮБ-ын Цөлжилттэй тэмцэх суурь конвенцын Талуудын 17 дугаар бага хурлыг (COP17) эх орондоо хүлээн авч, зохион байгуулах бэлтгэл ажлыг эхлүүлж байгаагаа Та бүхэнд дуулгахын зэрэгцээ дэлхийн улс орнуудыг идэвхтэй оролцож, хамтран ажиллахыг урьж байна.
Монгол Улс, БНХАУ бол 4709.6 км урт хуурай газраар хиллэдэг сайн хөрш, сайн анд, сайн түнш улсууд билээ. Манай хоёр улс нь сайн хөршийн найрсаг харилцаа, харилцан ашигтай хамтын ажиллагааг урт хугацаанд тогтвортой хөгжүүлэхийг тус тусын гадаад бодлогын тэргүүлэх чиглэл гэж үздэг.БНХАУ-ын дарга Ши Жиньпиний дэвшүүлсэн “илүү дотно, чин сэтгэлээсээ, харилцан ашигтай хүртээмжтэй байх” зарчмын дагуу хөгжлийн үр дүнгээ хуваалцан сайн хөршийн найрсаг харилцааг хөгжүүлэх бодлогыг Монгол Улс сайшаан дэмждэг.Ирэх жил манай хоёр улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны түүхт 75 жилийн ой тохионо.
Өнгөрсөнхугацаанд манай хоёр улс тус тусын сонгосон хөгжлийн замыг харилцан хүндэтгэх зарчимд тулгуурлан Монгол, Хятадын харилцаа, хамтын ажиллагааг улс төр, эдийн засаг, соёл боловсрол, шинжлэх ухаан, эрүүл мэнд, дэд бүтэц, байгаль орчин зэрэг бүхий л салбартидэвхтэй өрнүүлж ирсэн бөгөөд эдүгээ Иж бүрэн стратегийн түншлэлийн түвшинд хүрээд байна.
Миний бие өнгөрсөн 11 дүгээр сард БНХАУ-д хийсэн төрийн айлчлалын үеэр БНХАУ-ын дарга Ши Жиньпинтэй албан ёсны хэлэлцээ хийж, хоёр улсын урт болон дунд хугацааны хөгжлийн бодлогыг уялдуулахаар ярилцсан нь хоёр талын харилцааны ирээдүйн чиг хандлага, замын зураглалыг тодорхойлсон чухал тохиролцоо болсон хэмээн хоёр тал санал нэгтэй дүгнэсэн билээ.
Монгол Улсын “Алсын хараа 2050” урт хугацааны хөгжлийн бодлогод оюун ухаан, дэвшилтэт техник, технологид суурилсан, нэмүү өртөг шингэсэнэдийн засгийг хөгжүүлэх зорилтыг дэвшүүлсэн бөгөөд энэхүү хөгжлийн бодлогыг амжилттай хэрэгжүүлэхэд БНХАУ-ын удирдлага бүх талаар дэмжин, “Бүс ба Зам”, “Даян дэлхийн хөгжлийн санаачилга”-ын хүрээнд идэвхтэй хамтран ажиллахаа илэрхийлсэнд баяртай байна.
Цаашид мөнхийн хөрш БНХАУ-тай эрх тэгш, харилцан ашигтай, хамтдаа хожих зарчмын дагуу тус тусын давуу тал, нөөц бололцоогоо ашиглан хоёр талын худалдаа, эдийн засгийн хамтын ажиллагааны түвшингбүх талаар ахиулан хөгжүүлж, бизнесийн олон шинэ боломжийг бий болгоход хоёр улсын төр, хувийн хэвшил, бизнес эрхлэгчдийн хамтын ажиллагаа нэн чухал юм.Байгаль дэлхий, уул усаараа өнө мөнхөд холбогдсон өнө эртний түүхэн харилцаатай манай хоёр улсын ард түмний харилцан итгэлцэл, найрамдал нөхөрлөл улам батжин бэхжиж, хөгжил дэвшлийн төлөөх хамтын ажиллагаа улам өргөжин дэвжинэ гэдэгт итгэл төгс байна.
Эцэст нь тэмдэглэхэд, Ши Жиньпин даргын санаачилсан “Бүс ба Зам” олон улсын хамтын ажиллагааны дээд түвшний гурав дахь удаагийн чуулга уулзалт амжилттай болж, эх дэлхий, хүн төрөлхтний сайн сайхны төлөөх тогтвортой хөгжлийн зорилтуудыг ханган хэрэгжүүлэх, ногоон хөгжлийг дэмжих, дэлхийн улс орнууд харилцан ойлголцож, хамтран хөгжих их үйлсэд чухал хувь нэмэр оруулна гэдэгт итгэл дүүрэн байна.
Энэ завшааныг ашиглан “Чайна Дэйли” сониноор дамжуулан Хятадын найрсаг ард түмэнд Монголын ард түмний нэрийн өмнөөс аз жаргал, хөгжил дэвшил, сайн сайхан бүхнийг хүсэн ерөөе.