Өнөөдрийн парламентад олон шинэ төлөөлөл орж ирсний нэг нь Даваагийн Цогтбаатар. Харамсалтай нь тэр 2016-2020 онд Хөгжлийн банкны хэлтсийн захирлаар ажиллаж байхдаа албан тушаалаа урвуулан ашиглаж, “Мон дулаан”, “Газ импорт”, “Бэрэн” компанид давуу байдал олгосон хэргээр шалгагдан, 2023 оны долоодугаар сард Сүхбаатар дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхээс нийтийн албанд томилогдох эрхийг нь хоёр жил хасаж, 20 сая төгрөгөөр торгох ял оноосон байдаг. Улмаар анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг 2024 оны арванхоёрдугаар сарын 11-нд Улсын дээд шүүхээс хэвээр үлдээсэн.

Өөрөөр хэлбэл манай парламентад ял авсан гишүүн хууль зөрчин ажиллаж байна гэсэн үг. Тодотговол, хуульд “УИХ-ын гишүүн гэмт хэрэг үйлдсэн нь хуулийн хүчин төгөлдөр болсон шүүхийн шийдвэрээр тогтоогдсон тохиолдолд бүрэн эрх нь дуусгавар болох үндэслэлтэй” хэмээн заасан байдаг. Гэвч Д.Цогтбаатарын хувьд шүүхийн шийдвэр албажиж ирээгүй гэх шалтгаанаар бүрэн эрхээ хэрэгжүүлсээр байгаа нь хууль зөрчсөн явдал юм.

Зарим нэг эх сурвалжууд “Д.Цогтбаатар гишүүний бүрэн эрхийг түдгэлзүүлэх, эргүүлэн татах” тухай асуудал ярьж бичиж байгаа нь буруу юм. Хуулийн дагуу “Шууд чөлөөлөх” зохицуулалттай. Хууль тогтоох хамгийн дээд байгууллагад ял авсан гишүүн хууль зөрчин ажиллаж байна гэдэг байж боломгүй асуудал.

Яахав, Д.Цогтбаатарыг УИХ-д нэр дэвших үед хэрэг нь нэг талдаа гараагүй байсан. Давж заалдах шатанд хэргийг ижил дүгнэсэн бөгөөд хяналтын шатны шүүхээр хэрэг нь бүрэн шийдвэрлэгдээгүй тул УИХ-ын сонгуульд нэр дэвших боломжтой байсан байж болох юм. Харин дараа нь Улсын дээд шүүх хуралдаад, түүнийг гэм буруутайд тооцсон дээрх шийдвэрийг хууль ёсны, үндэслэлтэй гэж үзсэн. Тэгэхээр яах аргагүй түүнийг чөлөөлөх болж байна.

Мөн УИХ-ын тухай хуулийн 9.1-5 дахь хэсгийн “Гишүүн гэмт хэрэг үйлдсэн болох нь хуулийн хүчин төгөлдөр болсон шүүхийн шийдвэрээр тогтоогдсон бол бүрэн эрх энэ хуулийн 7.3-т заасан хугацаанаас өмнө дуусгавар болох үндэслэл болно” гэх заалт ч бий. Өөрөөр хэлбэл Д.Цогтбаатар гишүүнийг чөлөөлөх эрх зүйн үндэслэл бүрэн дүүрэн байна.

Уг нь түүний асуудлыг юуны өмнө Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны хуралдаанаар хэлэлцэн, санал дүгнэлт гарган, УИХ-ын чуулганаар оруулах ёстой ч Байнгын хорооны дарга Ж.Бат-Эрдэнэ ямар нэгэн байдлаар хуралдаандаа ирэхгүй байгааг эх сурвалж дуулгаж байсан. Харин Ёс зүй, дэгийн байнын хорооны дарга Б.Баярбаатар “Дээд шүүх шийдвэрээ гаргачихсан байна. Тэр шийдвэрийг хэрэгжүүлэх үү, хэлэлцэх юм уу гэдэг хувилбар яригдана. Би хувьдаа Дээд шүүхийн шийдвэрийг хэрэгжүүлэх ёстой гэсэн хатуу байр суурьтай байгаа” хэмээсэн.

Tumen.mn