Нийслэлийн Засаг даргын хэрэгжүүлэгч агентлаг Нийслэлийн Тээврийн Газартай холбоотой хууль журам зөрчсөн талаарх мэдээллийг хүргэж байна. Тус газар бол  олон мянган хүний амь нас, эрүүл мэндтэй холбоотой чухал үйл ажиллагааг гүйцэтгэдэг газар тул  анхаарал татсан мэдээллүүдийг хүргэж байх нь зөв биз ээ. Нийслэлийн Аудитын Газраас тус байгууллагад шалгалт хийхэд нийслэлийн нийтийн тээврийн үйлчилгээ, хангамжийн асуудлыг иргэдийн эрх ашигт нийцүүлэх учиртай Нийслэлийн Нийтийн Тээврийн Газар нийтийн тээврийн үйлчилгээ үзүүлэх шаардлага хангасан гүйцэтгэгчийг сонгож гэрээ байгуулж чадахгүй явж ирсэн нь шалгалтаар илэрсэн тухай мэдээллүүд бий.  Нийслэлийн Аудитын Газар нь тус байгууллагад шалгалт хийгээд нийтийн тээврийн үйлчилгээ үзүүлэх шаардлага  хангасан гүйцэтгэгчийг сонгоогүй байна гэсэн дүгнэлтэд хүрч байсан байдаг. Түүнчлэн цаашид нийтийн тээврийн үйлчилгээ үзүүлэх шаардлага хангасан аж ахуйн  нэгж, байгууллагыг сонгон гэрээ байгуулж байх, төрийн болон хувийн хэвшлийн  байгууллагуудын зохистой харьцаа, гэрээгээр ажил үйлчилгээ гүйцэтгүүлэх эрх  зүйн орчныг боловсронгуй болгож, үйлчилгээний чанар, гүйцэтгэлийн хяналтын  механизмыг хянах тогтолцоотой болох шаардлагатай байгааг сануулан үүрэгдсэн ч,  алдаа дутагдлаа залруулж ажиллах тал дээр учир дутагдалтай төдийгөөс өдийг хүрсэн байдаг.

Тухайлбал, тус байгууллага нь нийтийн тээврийн үйлчилгээ эрхлэх гүйцэтгэх гэрээг 2011 онд 1 аж ахуйн  нэгжтэй байгуулж, 63 аж ахуйн нэгжийн гэрээг сунгасан, 2012 онд 8 аж ахуйн  нэгжтэй байгуулж, 59 аж ахуйн нэгжийн гэрээг сунгасан байна. Тэгвэл тэдгээр аж ахуй нэгжүүд нь дүрэм журмын хэрэгжилт, мэргэжлийн байгууллагуудын акт, дүгнэлт,  нийтийн тээврийн салбарт мөрдөгдөж буй стандарт, тавигдах шаардлага, бичиг  баримтын бүрдэл зэргийг хангасан эсэхийг түүвэрлэн үзэхэд олон зөрчил илэрчээ. Тэдгээрээс нь хүргэхэд:

“Автотерминал” ХХК-тай байгуулсан гэрээнд нь дараах зөрчил илэрсэн байдаг. Энэ компани НТГ-ын бүртгэл мэдээллийн санд 10 автобус  бүртгүүлсэн, холбогдох татвар хураамжийг төлсөн баримт материал байхгүй байгаа нь “НТҮЭХГБТҮЭГБААНГБД-журам”-ын 2.2. “Нийтийн тээврийн үйлчилгээ  эрхлэх аж ахуйн нэгж байгууллага нь өөрийн өмчийн 20-с доошгүй автобус,  троллейбустай байх” заалтыг хэрэгжүүлээгүй байна. Мөн тус компани нь “Нийтийн зорчигч тээврийн үйлчилгээ”-MNS 5012:2008 стандартын 6.2 “Тээвэрлэгч нь өөрийн өмчийн эсвэл түрээсийн хэлбэрээр  ашиглах үйлдвэрлэл, үйлчилгээний зориулалтын барилга /Техникийн оношилгоо,  үйлчилгээ засварын байр, дулаан грааш, ил зогсоолын талбай/ байгууламжтай  байна.” шаардлагыг хангаагүй. Ил зогсоол, дулаан граашыг “Иж бүрдэл” ХХК-тай  түрээсийн гэрээ байгуулж эзэмшиж байгаа ч уг грааш, талбайг БЗД-ийн ОБХ-ээс  “дулаан зогсоолын стандарын шаардлага хангаагүй, дээвэр нь нуралт өгсөн,  цахилгаан холболт агааржуулалтын систем байхгүй, галын аюулгүй байдал  хангаагүй, ашиглахыг хориглосон” гэсэн дүгнэлт гарч албан шаардлага өгсөн  байранд үйл ажиллагаа явуулдаг байна.

“Нийтийн зорчигч тээврийн үйлчилгээ” MNS 5012:2011 стандартын  8.1.”Нийтийн зорчигч тээврийн үйлчилгээ эрхлэх аж ахуйн нэгж байгууллагын  техникийн асуудлыг шууд эрхлэн удирддаг албан тушаалтан нь автотээврийн  мэргэшсэн инженерийн сургалтад хамрагдаж үнэмлэх, гэрчилгээ авсан байна”  гэжээ. Гэтэл тус компанийн ерөнхий инженер мэргэшсэн инженерийн сургалтад  хамрагдаж үнэмлэх, гэрчилгээ аваагүй, тээвэр зохицуулагч нь мэргэжлийн бус,  мэргэшсэн жолооч, кондукторын хангалт муу, жолооч нартай хөдөлмөрийн гэрээ  байгуулаагүй, ажилд томилсон тушаал, бүрдүүлсэн материалд кондукторуудын  мэдээлэл байхгүй байгаа нь холбогдох журам, стандартын шаардлагыг хангаагүй гэж НАГ үзжээ.

Дараагийн нэг компани бол  “Аз сервис” ХХК. Тус компанийн бүрдүүлсэн материалд инженер техникийн  ажилтнуудын мэдээлэл, мэргэшсэн жолооч, кондукторын хангалт  НТҮЭХГБТҮЭГБААНГБД-журам”-ын 2..4.3.”Нийтийн тээврийн үйлчилгээ эрхлэх  аж ахуйн нэгж байгууллага нь тээврийн ажил үйлчилгээ, техникийн талаар  мэдлэг, дадлага бүхий автотээврийн мэргэжлийн инженер механикч тээвэр  зохицуулагчтай байх, ээлжийн мэргэшсэн жолоочоор хангагдсан байх”  шаардлагыг хангаагүй байна.

Мөн  “Дэнжийн зам хоршоо” ХХК-тай холбоотой мэдээлэл байна. Энэ компани нь  “Наран-Туул” ОУХТ-ын буухиа чиглэлийн  шугамын үйлчилгээнд ажилладаг бага оврын автобусны жолооч нарыг нэгтгэн үйл  ажиллагаа явуулж байсан нь “НТҮЭХГБТҮЭГБААНГБД-журам”-ын 2.2. “Нийтийн тээврийн үйлчилгээ эрхлэх аж ахуйн нэгж байгууллага нь өөрийн өмчийн 20-с  доошгүй автобус, троллейбустай байх” шаардлагыг хангаагүй. НМХГ-ын 2012  оны 1 сарын 6-ны 07-101/502 тоот улсын байцаагчын дүгнэлтэд “Дэнжийн зам  хоршоо нь …автотээврийн “Тав” ХХК-тай түрээсийн гэрээ байгуулан дулаан  зогсоолын газрыг түрээсэлсэн, “Төгс” угаалгын газартай “Ажлын байрны гэрээ”,  “Жандаг Хордан” ХХК-тай “Бараа үйлчилгээ нийлүүлэх гэрээ”-г байгуулан  автотээврийн засвар үйлчилгээг хийлгэж байгаа нь … хууль.. дүрэм..стандартын шаардлагыг хангасан ” гэж дүгнэсэн ч тус газарт ирүүлсэн  баримтын бүрдэлд дээрх гэрээнүүд байхгүй байна. Энэ нь MNS 5012:2008  стандартын 6.2 “Техникийн оношилгоо, үйлчилгээ засварын байр, .. дулаан грааш,  ил зогсоолын талбай, барилга байгууламжтай байна” шаардлагыг хангаагүй,  жолооч, кондукторын хүрэлцээгүй, инженер техникийн ажилтнуудын хангалт  тааруу байна гэж үзэхэ хүргэжээ.

За мөн нийтийн тээврийн таксийн үйлчилгээ эрхлэгч “Намдэмүн сервис”  ХХК-ийн баримт материалын бүрдүүлэлтийг үзвэл инженер техникийн  ажилтнуудад автотээврийн мэргэшсэн инженер байхгүй байгаа нь “Нийтийн такси үйлчилгээ” МNS 5122:2008 стандартын 10.1.“Нийтийн такси тээврийн үйлчилгээ  эрхлэх аж ахуйн нэгж, байгууллагын техникийн асуудлыг шууд эрхлэн удирддаг  албан тушаалтан нь автотээврийн мэргэшсэн инженерийн сургалтад хамргагдаж үнэмлэх, гэрчилгээ авсан байна” заалтыг, 2012 оны 10 дугаар сарын  29-ны өдрийн 02-07/111/1695 дугаар Улсын мэргэжлийн хяналтын байцаагчийн  дүгнэлтэд ”Техникийн оношилгоо, үйлчилгээ, засварын тоноглосон 1 суваг  өргүүртэй байна” гэсэн байгаа нь дээрх стандартын 6.8.“Нийтийн таксины 10-аас  15 хэрэгсэлд техникийн оношилгоо, үйлчилгээ, засварын тоноглосон суваг  болон өргүүр нэгээс доошгүй байна.” шаардлагыг хангаагүй гарчээ.

Нийслэлийн Нийтийн Тээврийн Газар нь дээрх зөрчлийн зэрэгцээ “НТҮЭХГБТҮЭГБААНГБД-журам”-ын 3.220 дахь  заалтын дагуу ажлын хэсгийг томилоогүй, дүгнэлт гаргаагүй, захиргааны  зөвлөлийн хурлаар асуудлыг хэлэлцэн шийдвэрлээгүй, эрх мэдэл бүхий албан  тушаалтны үзэмжээр асуудлыг шийдвэрлэж иржээ. Энэ нь стандартын шаардлага,  баталсан дүрэм журам мөрдөгддөггүй байна гэж үзэхэд хүргэсэн байна. Мөн мэргэжлийн  хяналтын улсын байцаагчид нийтийн тээврийн үйлчилгээ эрхлэх хүсэлт гаргасан  аж ахуйн нэгжүүдийн баримт материалыг дутуу хянах, стандартын шаардлага  хангаагүй аж ахуйн нэгжүүдэд “нийтийн тээврийн үйлчилгээ эрхлэх боломжтой”  дүгнэлтийг гаргасан нь ажилдаа хайнга хандаж, ашиг сонирхолын зөрчил үүссэн  байх магадлалтай байна. Тухайлбал: дээрх компаниуд MNS 5012:2011 стандартын 8.1.”Нийтийн зорчигч тээврийн үйлчилгээ эрхлэх аж ахуйн нэгж байгууллагын  техникийн асуудлыг шууд эрхлэн удирддаг албан тушаалтан нь автотээврийн  мэргэшсэн инженерийн сургалтад хамрагдаж үнэмлэх, гэрчилгээ авсан байна”  гэснийг зөрчиж дүгнэлт гаргажээ. Мэргэжлийн инженер техникийн ажилтнуудын орон тоо норм, нормативыг  бүрэн хангаагүй аж ахуйн нэгж байгууллагуудтай гэрээ байгуулж нийтийн тээврийн  үйлчилгээ үзүүлж байгаа нь хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг зөрчиж аваар осолд өртөх, зорчигчдын тав тух, эрүүл аюулгүй орчныг алдагдуулах гэх мэт хор холбогдолтой үр дагаварыг үүсгэж болзошгүй гэдгийг албаны хүмүүс хэлж байгаа.

Чухам харин Э.Бат-Үүл дарга хэрэгжүүлэгч агентлагийнхаа үйл ажиллагаатай холбоотой энэ мэт мэдээллүүдийг мэддэг эсэх нь анхаарал татаж байна. Алдаа дутагдалдаа хайнга ханддагийнх нь учир  хариуцлага тэдэнтэй сул ярьдагтай ч холбоотой байж болзошгүй билээ.

 Эх сурвалж:  Б.Тамир,  Шуурхай.мн