Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн яамыг “Оргил”-ын гэх тодотголтой Ж.Ганбаатар, 2015 оноос хойш гурав дахь яамныхаа Төрийн нарийн бичгийн даргаар ажиллаж байгаа С.Магнайсүрэн нар удирдаж буй. Үндэсний аудитын газраас тус яамны 2023 оны санхүүгийн тайлан, төсвийн гүйцэтгэлд шалгалт хийж 197,7 сая төгрөгийн зөрчил илрүүлсэн байна.

Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн яамны удирдлагууд шууд гэрээ байгуулах замаар татвар төлөгчдийн 123.2 сая төгрөгийг хууль зөрчиж зарцуулсан болох нь аудитын шалгалтаар тогтоогджээ. Тухайлбал, 15 хуулийн этгээдтэй шууд гэрээ байгуулж 95,6 сая төгрөгийг шилүүлсэн байна. Энэ мөнгийг мэдээ мэдээлэл, сурталчилгаа хийлгэх ажилд зарцуулсан аж. Шалгалтын явцад 14,6 сая төгрөг үнэлгээ бүхий 3 гэрээ нь гүйцэтгэлийн тайлангүй, хийсэн ажил нь тодорхойгүй байжээ.

Мөн 27,6 сая төгрөгөөр УУХҮЯ-ны албан хаагчдыг эрүүл мэндийн урьдчилан сэргийлэх үзлэгт хамруулсан бөгөөд тендер зарлалгүйгээр шинжилгээ авах эмнэлгийн байгууллагыг шууд сонгож, гэрээ байгуулсан байна. Энэ үйлдлүүд нь худалдан авах ажиллагааны хууль, журмыг зөрчсөн байгаа юм.

Түүнчлэн УУХҮЯ-ны ажилтнуудад үр дүнгийн урамшуулал олгохдоо 20 хувиар илүү буюу 27,1 сая төгрөгийг илүү бодож олгосон байна. Мөн анхан шатны баримт буюу И-баримтгүйгээр 23,4 сая төгрөгийг зарцуулж, Төрийн хэмнэлтийн хуулийг зөрчин уул уурхайн салбарын 100 жилийн ойн арга хэмжээнд 8,2 сая төгрөгийг зарцуулсан зэргээр татвар төлөгчдийн мөнгөнд үрэлгэн ханджээ.

МАН-ын үед төрийн нэрийн өмнөөс шууд гэрээ байгуулж төсвийг үр ашиггүй зарцуулдаг, хулгайлдаг жишиг тогтлоо. Хамгийн том жишээ нь цавчаа ногоон буюу “Ногоон автобус”-ны хэрэг. Татвар төлөгчдийн 300 гаруй тэрбумаар автобус худалдаж авахдаа ямар нэгэн сонгон шалгаруулалтгүйгээр шууд гэрээ байгуулсан байдаг. Эндээс хулгай эхэлсэн ч гэж үздэг. Тэгвэл үүний мини хувилбар буюу тэрбумаар бус саяар хэмжигдэх шууд гэрээ байгуулсан асуудлууд УУХҮЯ-д хийсэн аудитын шалгалтаар илрэв бололтой.

Аудитын шалгалтаар нийт 197,7 сая төгрөгийн зөрчил илэрч материаллаг байдлын түвшнээс их гарсан тул “Хязгаарлалттай” санал дүгнэлтийг өгсөн байна.