Иргэн Г.Хонгороос редакцад ирүүлсэн захидал
Цар тахлын үед иргэдийн цалин орлого эрс хумигдаж байгаатай холбогдуулан нэн зайлшгүй шийдвэрлэх ёстой багц асуудлуудын дотор хүнсний хангамжийг оновчтой зохион байгуулах, учирч болзошгүй аливаа сөрөг үзэгдлийг урьдчилан таамаглах, шаардлагатай багц арга хэмжээг УОК-оос боловсруулан бэлтгэх шаардлагатай байна.
Тухайлбал, Монголчууд бидний хүнсний гол хэрэглээ болох махтай холбогдуулж дараах дэлгэрэнгүйг хүргүүлж байна.
1. Махны зохиомол хомсдлоос урьдчилан сэргийлэх, нийлүүлэлтийн хэвийн тасралтгүй байдлыг хангахын тулд үндсэн шалтгаан, нөлөөлж буй хүчин зүйлсийг нарийвчлан тодорхойлох. Үүний тулд махны бөөний зах, дүүргүүдийн хүнсний зах, хүнсний дэлгүүрт худалдаалж буй махны гарал үүсэл, үнэ, эрүүл аюулгүй байдлыг баталгаажуулахын тулд махны бөөний худалдааны арилжааг заавал бичгээр хийдэг болгох, үүнд хүнсний захуудын захиргаа, мэргэжлийн хяналт, татварын албадыг татан оролцуулах. Махны бөөний болон жижиглэнгийн худалдаанд НӨАТ-ын болон бусад татвар хураалт маш тааруухан явж ирсэн. Татвараас зугтдаг махны ченжүүд, тэдгээрийн ард эргэлддэг их хэмжээний мөнгөн урсгалд хяналт тавих, татвар хураах цаг нь болсон. Махны ченжүүд гэх мах бөөндөж авдаг, зардаг, дамжуулдаг хүмүүсийн нэгдсэн бүртгэлийг үүсгэж, улмаар цаашдын бодлого зохицуулалтад ашиглах хэрэгтэй.
2. Махны үнийн зохиомол хөөрөгдлийг таслан зохиох, махны үнийн тогтвортой байдлыг хэрхэн хангах тухай. Орон нутгаас нийслэлд борлуулахаар авчирч буй махыг бөөний үнээр зарж борлуулж буй аливаа этгээд заавал падаан үйлдэх хэрэгтэй. Ченж махыг зах дээр авчирч жижиглэнгийн лангуунд зарахдаа бөөний үнэ дээр 5-10% ашиг нэмж зардаг болгох. Өнөөдрийн байдлаар,
Бөөний үнэ:
Хонь -5500төг;
Үхэр-7900 төг;
Жижиглэн үнэ:
Хонь - 5500+20%=6600төг
Үхэр - 7900+20%=9480төг зэргээс харахад ченжүүд өдөрт 10%-20% ашиг, сардаа 300-600% ашиг хүүлж байна.
Үүнийг ШӨХТГ-аас, Татварын албанаас, Нийслэл, Дүүргийн Засаг дарга хамтарсан бодлого боловсруулж хэрэгжүүлбэл, махны үнийг өсгөхгүй байх бүрэн боломжтой.
Ченжүүдийн нэгдсэн бүртгэлийг хийснээр махны үнийг хэт хөөрөгдөж буй этгээдийг дахин зах зээл рүү оруулахгүй байх хүртэл захиргааны арга хэмжээг цар тахлын үед авч хэрэгжүүлэх бүрэн боломжтой. Хүн амын дийлэнх нь өдрийн орлогоороо дөнгөн данган амь тээж амьдарч байгаа цаг үед зайлшгүй авах ёстой арга хэмжээ мөн! Төр засгаас өнөөгийн нөхцөл байдлыг зөв үнэлж, ирэх оны зургаадугаар сар хүртэл иргэдийг өлсөөхгүй, өвлийг өнтэй давуулахын тулд асуудлыг эн тэргүүнд шийдэх хэрэгтэй.
Мах хангамжийн асуудал дээр Монголбанкнаас санхүүжилт гаргаж, 2021 оны VI сар хүртэл махны нөөцийг бүрдүүлэх. Багахангайн махны үйлдвэрийг түшиглэж, нийслэлээс тодорхой зорилтот хөтөлбөр хэрэгжүүлж болно. Нийслэлд хоногт 1 хоногт 200 тонн мах буюу тэрбум орчим төгрөгийн махны хэрэглээтэй. 6 сар орчмын хэрэглээнд зориулж 120 тэрбум төгрөгөөр мах нөөцлөх. Өвөлжилт хүндэрч болзошгүй тул малчдаас махыг нь одоо нэгдсэн журмаар худалдан авч, стратегийн нөөцийг бүрдүүлэх. Монголбанкнаас гаргасан мөнгийг 6 сарын дараа буцаан төлөх бүрэн боломжтой. Иргэд маханд илүү хүү, илүү мөнгө төлөлгүй дараа жилийн зуны дэлгэр цагтай золгох эрхтэй.
