МАН-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга “Авлига, албан тушаалын гэмт хэрэгтэн, түүнд холбогдож байсан хүмүүсийг шат шатны сонгуульд нэр дэвшүүлэхгүй” гэж удаа дараа мэдэгдэж байв даа. Тэгвэл ууган намын Генсек энэхүү амлалтаасаа нэгэнт буцжээ. Хөгжлийн банкны, нүүрсний, авлига албан тушаалын гэх мэт сонсгол зохион байгуулж, нүүрсний хулгайч хэмээн хүмүүсийн нэрс зарлан сүржигнэж байсан нь талаар болжээ. Энэ нь Засгийн газар, МАН-ын шоу төдий зүйл болж үлдлээ.
Өнөөх л авлига албан тушаалын гэмт хэрэгтэн, нүүрс, Хөгжлийн банктай холбогдсон нөхдөд ял оноосон ч зүйл алга. “Эрдэнэс Тавантолгой” компанийн захирал асан Б.Ганхуягийг ялласан болж, эрх мэдэлтнүүдээ аваад үлдэв. Харин тэд ирэх сонгуульд нэр дэвшихээр тойргуудад хулгайн замаар ирсэн хөрөнгөө тараагаад эхэлсэн байна.
Үүнийг эргэн сануулъя. МАН-ын XXX Их хурал гэж сүрхий зүйл 2021 оны арванхоёрдугаар сард болж, энэ үеэр МАН-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Д.Амарбаясгалан “Авлига албан тушаалын гэмт хэрэгт холбогдсон хүнийг шат шатны сонгуульд нэр дэвшүүлэхгүй. Гэмт хэрэгт холбогдоод яллагдагчаар татагдсан тохиолдолд шууд намын гишүүнээс түдгэлзүүлдэг, шүүхээр гэм буруутай нь тогтоогдвол гишүүнчлэлээс хасна” гэж байв.
Мөн Ерөнхий нарийн бичгийн дарга саяхан буюу 2023 оны гуравдугаар сарын 28-ны өдөр “Шинээр өргөн барьж буй хуулиар бүх шатны сонгуульд авлига албан тушаалын гэмт хэрэгт холбогдож, ял шийтгэл эдэлсэн хүн нэр дэвшихгүй байх бүх нөхцөлийг хангаж өгсөн. Тиймээс гэмт хэрэгт ямар нэгэн байдлаар холбогдсон хүмүүс шат шатны сонгуульд нэр дэвшихгүй гэдгийг хатуу анхааруулж байна” хэмээн Төрийн ордонд мэдээлэл хийсэн.
Гэтэл 2024 оны гуравдугаар сарын 18-ны өдөр буюу нэг жилийн дараа “Эхэлж тойргууд дээр судалгаа зохион байгуулаад, тавдугаар сарын 20-ний дотор багтаан долоо хоногийн хугацаанд нэр дэвшигчийг тодруулна. Нэр дэвшигчийг өөрийнх нь хүсэлтээр нэр дэвшүүлэх гэдэг асуудлыг авч хэлэлцэхгүй. Олон нийтийн зүгээс тухайн тойргийг хэнээр төлөөлүүлэхийг хүсч байна. Тэр нэр дэвшигчийг дэвшүүлнэ гэдэг байдлаар асуудалд хандаж байгаа. Тэр зарчмын дагуу явна” гэж байр сууриа илэрхийлсэн.
Тэгэхээр МАН “Бид ард түмний нам учраас ард түмнийхээ саналыг хүндэтгэж, тухайн нэр дэвшигчээ илгээхээс өөр арга байсангүй” гээд зүтгүүлчих юм байна. Ийм л луйвар хийх аж. Үүгээрээ МАН авлигач, хулгайч нараа өвөртөө байгааг тунхаглаж тэднээрээ бараг бахархах шахуу зүйл болов. Авлига, албан тушаалын гэмт хэрэгтэн болон ямар нэг хэрэгт холбогдож байгаагүй хүн олоод ир гэвэл МАН-аас лав олдохгүй. Өдгөө УИХ-д сууж байгаа 62 гишүүнээс ч олдохгүй. Ер нь хаанаас ч олохгүй. Д.Амарбаясгалан ч өөрөө нэр дэвших эрхгүй, ЖДҮ-д гар дүрсэн хүн.
Харин ч эсрэгээрээ бүсчилсэн хөгжил нэрээр тойргоо томсгочихоод авлигачин, хулгайч, хүчиндэгч, дээрэмчин, бөхчүүд гээд мөнгөтэй “од”-уудаа явуулж азаа үзэхээр шийдсэн бололтой. МАН-ын Генсек авлигач, хулгайч нараа явуулж, хулгайн мөнгөөр нь ч хамаагүй хэдэн суудал авахгүй бол болохгүй хэмээн байр сууриа ор тас мартсан хэрэг. Уг нь тэдний цагаан дээр хараар бичсэн дүрэм журам нь бий. Засгаас, УИХ-аас гаргасан тогтоол шийдвэр нь ч сонгогчдын ой тойнд байж байгаа.
Тухайлбал, МАН-ын дүрмийн 34.6-д д”араах тохиолдолд Хяналтын Ерөнхий Хорооны тогтоолоор гишүүнчлэлийн эрхийг хугацаатай болон хугацаагүйгээр түдгэлзүүлнэ” гэсэн бол 34.6.3-д “авлигын гэмт хэрэгт холбогдсон” гэж тодорхой гэгч нь тусгасан нь бий.
Уг нь МАН-ын гал тогоог 2016 оноос хойш барьж байгаа Д.Амарбаясгалан гэмт хэрэгт холбогдсон гишүүдээ намаасаа хасаж, нэр дэвших эрхийг нь хаачихаад УИХ-ын гишүүдийнхээ бүрэн эрхийг түдгэлзүүлэн, хаалт тавьчихсан бол сонгуулиар айх юмгүй суудлаа авах байлаа. Одоо энэ чигээрээ өнөөх л авлигач, албан тушаалын гэмт хэрэгтнүүдээ нэр дэвшүүлээд эхэлбэл нэр дэвшигчийг бүү хэл МАН-ыг дэмжигч байхгүй болно гэсэн үг. Ганцхан жишээ дурдахад хэдэн зуу, мянгаар тоологдох хүүхнүүдийн гомдолтой Ц.Анандбазар “Нэр дэвшинэ” гээд зогсож байна.
Тендер будилуулдаг Х.Болорчулуун, Ц.Даваасүрэн нар байна. Өөрөө ЖДҮ-д гар дүрсэн дарга байж төсвийн мөнгөөр тойргийнхоо сумдад машин тараагаад явж байна. Ингэхээр ямар шударга ёс ярихав дээ.
Tumen.mn
