2024 оны УИХ-ын сонгуулийн товыг зургаадугаар сарын 28-нд товлосон учраас яг хоёр сарын дараа та бид хаанаас, аль намын, хэний хүү, охин гарсан, ялагдсаныг яриад сууж байх нь. Үүнээс цааш Монгол Улсад 76 гэх тоо толгой өвтгөхөө больж, 126 болж нэмэгдэнэ. Цаг нь болоогүй учралын төлөө цагаасаа өмнө шаналах хэрэггүй тул яг одоо байгаа байдал руугаа нэг өнгийж харъя.
Одоо нам бүрийн дотор ерөөс улс төрийн тогоонд “зодоон” болж байгаа. Мажоритар, пропорциональ системээр зэрэг сонгууль явуулах тул зарим нь зориг гаргаад нэрээ дэвшүүлэх гэж, зарим нь жагсаалт руу шургачих санаатай өөрийгөө зүтгүүлж буй нь эргэлзээгүй. Тэгвэл яг одоогоор сонгуульд өрсөлдөнө гэдгээ зарласан, зарлах зарлахдаа бүр өөр нэгийг амлаж аваад “барилдах” гээд буй хүмүүсийг дурдъя.
Сануулахад, 2020 оны сонгуульд Пүрэвдоржийн Галиндэв хэмээх залуу АН-аас татгалзан байж, С.Эрдэнийг амлан авч, Баянгол дүүрэгт нэр дэвшсэн түүхтэй.
“Миний хувьд АН-аасаа биш бие даан нэр дэвшихээр албан ёсны шийдвэр гаргаж байна. С.Эрдэнэ даргад удирдуулсан АН мафижсан улстөрчдийн бүлэг болсон байна. Жирийн ардын хүү энэ намаас нэр дэвших боломжгүй болсон байна. Тиймээс энэ хүмүүсийг 2020 оны сонгуулиар зайлуулах ёстой гэсэн шийдвэрт хүрсэн. Тиймээс миний бие Баянгол дүүрэгт С.Эрдэнийн эсрэг бие дааж нэр дэвших шийдвэр гаргаж байна” хэмээн П.Галиндэв мэдэгдэж байв.
Тэр өөрөө ялаагүй ч, амлаж авсан бөхөө бас ялуулаагүй. Яахав өнгөц харахад, өөрөө унасан мэт харагдавч С.Эрдэнийг ялуулахгүй байх үндсэн зорилгодоо хүрч, саналыг нь хангалттай хувааж, санал асуулгын дүнгээр яг дээр нь бичигдсэн билээ.
Тэгвэл энэ сонгуулиар “галиндэвдэх” хэд хэдэн хүн гарч ирээд байна.
Тэдний нэг нь олны танил, сэтгүүлч Н.Өнөрцэцэг буюу Заригийн Өнөрөө. Түүний амлаж авсан “бөх” нь сайд. Сайд сайддаа бүр Хууль зүйн сайд.
“Би Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд Б.Энхбаярыг нь амлаж аваад өрсөлдмөөр байна. Тэр Боловсролын зээлийн сангаас авсан зээлийнхээ хүүг төлөөгүй, сураагүй мэдээлэл гаргасан. Үүнийг нь тодруулсны төлөө намайг, миний хүүхдүүдийг, ээж, аавыг нь яаж цовдолж байгааг та бүхэн харж байна уу. Би Б.Энхбаярыг төрд байлгахгүй, тойрогт нь нэр дэвшинэ” гэж Заригийн Өнөрөө зарлаад, одоо усграа мэх, ухаанаа уралдуулан суугаа биз ээ.
Тэгж байтал Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн дэд сайд асан, эдүгээ МАН-ын нарийн бичгийн дарга О.Батнайрамдал мөн ам авлаа. Түүний амласан “бөх” нь АН-ын дарга Лу.Гантөмөр.
"Би сонгуульд нэр дэвшинэ гэдгээ албан ёсоор мэдэгдсэн байгаа. Би нэр дэвшихдээ Лу.Гантөмөрт гомдол гаргаж байгаа шиг Лу.Гантөмөр хаана нэр дэвшинэ, би тэр тойрогт нь очиж нэр дэвшинэ. Дарга, сайд нар хариуцлага тооцдоггүй юм бол ард түмэн ёс зүйн хариуцлага тооцох ёстой.Тиймээс би Лу.Гантөмөрийн нэр дэвшсэн тойрогт очиж нэр дэвшинэ гэдгээ албан ёсоор хэлчихье" гээд Боловсролын зээлийн сангийн мөнгийг замбараагүй зарцуулсан хэмээн тодотгосон юм.
Уг нь бол Лу.Гантөмөр АН-ын даргын хувиар энэ сонгуульд жагсаалтаар орж ирэх хүлээлттэй. Хэдий тийм ч О.Батнайрамдал Лу.Гантөмөрийн очсон тойрогт, очиж барилдана гээд зарлачихлаа. Лу.Гантөмөр ч луу жилд онцгой хүчтэй байгаа гэж үзсэн үү, өөрийг нь амласан О.Батнайрамдалыг нусан буугаар нь дуудаад амжлаа.
“Ямар нэг гэмт хэрэг хийсэн бол бариад шорондоо хийх нь яасан юм. Сонгууль дөхөхөөр балай юм яриад, уйлан дуугараад яваад байгаа байхгүй юу. Тэр нусан буу надтай яаж өрсөлдөх юм бэ. Хүн танихгүй, дээр нь сонгогчдод ярих юм байхгүй. Боловсролын зээлийн сангийн тухайд бол Боловсролын сайд зээл өгдөггүй гэдгийг Д.Батнайрамдал мэдэж байгаа, МАН -ын удирдлагууд ч мэдэж байгаа” хэмээн мэдэгдэв.
Ийнхүү сонгуулиар бид харах юмтай, хариад ярих юмтай байх нь ойлгомжтой болж, амт нь эртнээс мэдрэгдэж эхлэв.
Үүн дээр “Цензургүй яриа”-гийн сэтгүүлч Л.Мөнхбаясгалан энэ сонгуульд цензуртэй алхам хийж, МАН-ын айхавтар хүчтэй нөхдөд тооцогддог Сү.Батболд, Б.Дэлгэрсайхан нарын өрсөлдөх Говийн тойрогт очиж, “зодоглох” бололтой.
Хэнийг нь давахыг хэлж яаж мэдэхэв, уран мэхээ бодож, угсраа мэхээ тооцож, урьд хожмоо бодож сонгуульд өрсөлдөх олон горилогч дотроос дахиад нэгнээ амлаж үзэх амтай, мөнгөтэйнүүд нь гарч ирэх нь лавтай.
Сэтгүүлч С.Баяр
Tumen.mn
