Өнгөрсөн хугацаанд Иргэний хөдөлгөөнүүдийн зүгээс Монгол Улсад уран олборлохыг эсэргүүцэж багагүй тэмцэлийг өрнүүлсэн.
Сануулахад, Дорноговь аймгийн Улаанбадрах суманд Францын “Арева” группийн охин компани болох “Кожеговь” ураны хайгуулын лиценз эзэмшиж, үйл ажиллагаа явуулж ураны туршилтын олборлолт хийж, шар нунтаг гарган авч байгаа аж. Иргэд, байгаль орчинд хоргүй үйл ажиллагаа явуулахаар гэрээ хийсэн тус хайгуулын ордын хор хөнөөлөөс болон Сайншанд сумын тавдугаар багийн малчин Д.Норсүрэнгийн мал үхсэн хэргийн дагуу Ерөнхий сайд Н.Алтанхуягийн томилсон ажлын хэсэг газар дээр нь ажиллан шинжилгээ судалгаа хийсэн. Ажлын хэсгийнхэн тус бүс нутагт ураны хор хэвийн хэмжээнд байгаа талаар мэдээлэл хийсэн билээ.
Харин “Даяар Монгол”, “Цагаан хас”, “Ногоон хас”, “Голомт цөм” байгууллагаас уг мэдээллийг ташаа хэмээгээд тус сум гамшгийн хэмжээнд хүрсэн гэж мэдэгдэж буй. Учир нь тэд Засгийн газраас томилсон ажлын хэсгийн дүгнэлтийг хангалттай гэж үзээгүй учраас өөрсдөө баг бүрдүүлэн зургаа хоног уг суман дахь ажиллахдаа ураны хордлого илэрсэн гэдэг. Тэд Францын “Арева” группийн охин компани болох “Кожеговь” ураны хайгуулын лиценз эзэмшиж, үйл ажиллагаа явуулж байгаа газарт шинжилгээ хийн дээж аван цацраг идэвхт бодисыг шинжлэхэд Монгол Улсад мөрдөгдөж байгаа хэвийн хэмжээнээс ес дахин их байжээ. Мөн тус сумын Аргалант багийнхантай уулзахад сүүлийн саруудад малын хорогдол ихэссэн, амьгүй төл, хэвийн бус, согогтой төл мал ихээр мэндлэн үхэж байгаа аж.
“Кожеговь” компанийн ураны хайгуул, хаягдлын цэг гэж нэрлэгддэг Улаанбадрах сумын Зөөвчийн овоо, Тал хонгорын шар дов гэдэг газраас шинжилгээний дээж авч шинжлээд “Энэ бүсэд хийгдсэн хүнд элементийн агуулга тодорхойлох шинжилгээгээр цацраг болон хүнд металлын бохирдол алга байна” гэсэн дүгнэлт гаргасан Засгийн газрын ажлын хэсгийг чухам юунаас дээж авсныг иргэний хөдөлгөөний зүгээс гайхаж байгаагаа илэрхийлсэн.
Энэхүү мэдээлэл цацагдаад удаагүй байхад Цөмийн энергийн газар тэргүүтэй холбогдох мэргэжлийн байгууллагуудаас тус нутаг дэвсгэрт шалгалт, шинжилгээ хийж уранаас болж мал үхээгүй гэдэг мэдээллийг нийгэмд түгээж байлаа. Шинжилгээний хариу зүгээр гэж гарсан ч тугал, бяруунууд нь үхсээр байгаад гайхаж байгаагаа малчин Д.Норсүрэн ч тухайн үед хэвлэлд ярьсан байдаг.
Гэтэл саяхан Цөмийн энергийн газрын дарга Н.Тэгшбаяр хэвлэлд өгсөн нэгэн ярилцлагадаа, “Уран олборлосноос болж амьтад мутацид орсон тохиолдол нэг ч байхгүй. Тэр бүү хэл уран олборлосноос болж дэлхий дээр хүн бүү хэл амьтан үхсэн нэг ч тохиолдол байдаггүй юм шүү” гэсэн хачин хариултыг өгчээ.
XX зууны дэлхийн түүхэнд уранаас болж улс орнууд хохирч байсан гашуун туршлагууд байсаар атал манай Цөмийн энергийн газрын дарга ийнхүү эрүүл хүний ухаанд багтахааргүй зүйл ярьж байгаа нь цаагуураа урантай холбоотой ашиг сонирхолын зөрчилтэй байж болзошгүй гэдэг хардлагыг өөрийн эрхгүй төрүүлж байгаа юм.