Х.Баттулгыг  Монголын толгой баячуудын нэг гэдгийг хүмүүс ч андахгүй мэднэ. Харин түүний баяжсан түүх сонирхол татдаг.Тэрбээр багаасаа спортоор хичээллэж, 1979-1990 онд самбо бөхийн улсын шигшээ багийн тамирчин байв. Хоёр ч удаа самбо бөхийн дэлхийн аварга болж байсан шаггүй сайн тамирчин байлаа. Дэлхийн аварга болж ирээд хотын захиргаанаас байр олгохыг гуйхад энэ амжилтаа дахин давтвал орон сууцтай болгоно хэмээн амыг нь тагласан гэдэг. Гэвч шаргуу хичээллэж байгаад амжилтаа давтаж байртай болоод хөл нь газар хүрэхгүй баярлаж явсан залуу өдгөө Монголын тэргүүн баячуудын нэг болж чаджээ. Спортын салбарт гаргасан түүний амжилтыг үнэлж гавьяат тамирчин цолоор энгэрийг нь мялаасан. Д.Дэмбэрэлийн анги, С.Баярын тэргүүлж байгаа танхимд дээд сургууль дүүргээгүй, тусгай дунд боловсролтой ганцхан хүн байсан. Энэ нь УИХ-ын гишүүн, Зам тээвэр, барилга хот байгуулалтын сайдаар ажиллаж байсан Х.Баттулга 1990 онд Х.Баттулга бизнесийн салбарт хөл тавихаар шийдэж “Женко” ХХК байгуулсан юм билээ. Бизнесийн гараагаа эхлэх хуримтлалыг тамирчин байхдаа цуглуулсан шаггүй сэргэлэн залуу байж. Гадаадын олон орон руу улсын зардлаар тэмцээн, уралдаанд явахдаа Монголд ямар бараа аваачиж зарвал хэдэн төгрөг унагах бол гэж тооцоолдог байж. Тэр үеэс мөнгөний амтыг, бизнес хийхийн давуу талыг ухаарч урлаг, спортын салбараас хөндийрчээ. Сингапураас электрон бараа авчраад зарахад хэд нугалдаг байж. Мөн Гүржээс хоёр камаз ногоон цай ачуулж борлуулсан нь тооцоолсноос их ашиг олсон гэдэг.
“Талх чихэр” ХК
Талх Чихрийн комбинат нэртэйгээр 1984 онд ЗХУ-ын техник, эдийн засгийн туслалцаатайгаар ашиглалтад орж улмаар 1999 онд хувьчлагдсан Талх Чихэр ХК болон зохион байгуулагдсан. 500 гаруй ажиллагсадтай 60 гаруй нэр төрлийн талх, нарийн боов, бялуу, чихрийн үйлдвэрлэлээр үйл ажиллагаагаа явуулж буй Монгол улсын тэргүүлэгч, ууган хүнсний үйлдвэр.
“Мах импекс” ХК
Тус компани нь 1946 онд нийслэл хотыг мах махан бүтээгдэхүүнээр хангах чиг үүрэгтэй “Боловсон мах комбинат” нэртэйгээр байгуулагдаж 60 дах жилдээ ажиллаж байгаа хүнсний ууган үйлдвэр юм. Түүнээс хойш 1968, 1987-1989 онуудад (тэр үеийн) БНАГУ-ын техник эдийн засгийн тусламжтайгаар тус комбинатын техник  технологиор шинэчлэн тоноглогдож 1977-1991 онуудад “Махконсервын комбинат”, 1991-1996 онуудад “Махимпэкс пүүс”, 1996-1999 онуудад “Махимпэкс компани”, 1999 онд хувьчлагдаж “Махимпэкс ХК” нэртэйгээр үйл ажиллагаагаа явуулж байна. Тус компани нь 300 гаруй ажиллагсадтай, ОХУ, БНХАУ, ХБНГУ, Голланд, Франц, Щвейцарь, Итали, Япон, Йордан зэрэг орнуудтай харилцан ашигтай хамтран ажиллаж экспорт импортын үйл ажиллагаа явуулж ирсэн бөгөөд сүүлийн жилүүдэд  ОХУ, Казакстан, Киргистан, БНСУ-тай хамтран ажиллаж үхэр, адууны гулууз мах, ясны гурил экспортлож байна. Тус  компани нь 2009 оноос  Исламын Бүгд Найрамдах Иран улсын компаниудтай хамтран ажиллаж хонины ангилсан махыг экспортлох ажлыг тогтмол хийж байна.
“Баянгол” зочид буудал
Монголын аялал жуулчлал, зочид буудал, үйлчилгээний салбарын хагжилд томоохон үүрэг гүйцэтгэсээр ирсэн “Баянгол зочид буудал” анх 1964 онд байгуулагдсан. Өмч хувьчлалаар 1991 онд “Баянгол зочид буудал” ХК болгон хувийн хэвшлийн аж ахуй болон өөрчлөгдөж анхны хувьчлагдсан зочид буудал болсон байна. “Баянгол” зочид буудал нь 4 одны зэрэглэлтэй ба голчлон бизнес ангилалын зочид төлөөлөгчид, жуулчдыг хүлээн авч үйлчилдэг. 215 өрөөнтэй, 400 гаруй зочдыг нэг дор хүлээн авах чадалтай буюу  Улаанбаатар хотод хамгийн олон өрөөтэй зочид буудал, мөн 500 хүн босоогоор хүлээн авах хүчин чадал бүхий том буудал. Ази – Европ хоолны ресторан, “Монголын нэг өдөр” Монгол хоолны ресторан, Дээд зэрэглэлийн виноны “Wine House” кафе-бар, Bellagio Вьетнам Үндэсний хоолны ресторан, Касабланка –Ази, Сингапур хоолны ресторан гэсэн таван том ресторантай.     
“Милл хаус” гурилын үйлдвэр
Орчин үеийн техник тоног төхөөрөмжөөр тоноглогдсон энэ гурилын үйлдвэр гурил үйлдвэрлэгчид дунд том орон зайг эзэлдэг. 
     "Коника-Минолта"
"Жи-Эй-Жи" ХХК нь 1995 оны 12 сард Монгол- Сингапурын хамтарсан хөрөнгө оруулалттай байгуулагдаж Япон улсын "Коника" корпорацийн нэрийн барааг Монголын зах зээлд худалдаалан борлуулах эрхтэйгээр "Коника" гэрэл зургийн нэг лабораторитойгоор vйл ажиллагаагаа явуулж эхлэсэн билээ. 2003 оны 10-р сараас эхлэн Япон улсын хоёр том корпораци "Коника" болон "Минольта" хоёр нэгдсэнээр "Коника-Минольта" корпорацийн нэрийн доор vйл ажиллагаагаа явуулах болсон. Одоо тус компани нь Улаанбаатар, Эрдэнэт, Дархан хотуудад болон хөдөө орон нутгуудад нийт 29 гэрэл зургийн лабораториудтайгаар үйл ажиллагаагаа явуулж байна.
"Женко тур бюро"
 “Женко Тур Бюро” ХК нь 2006 онд хувьцаат компани болж өмчийн хэлбэрээ өөрчилж 10 тэрбум төгрөгийн өртөг бүхий төслийг бүтээн байгуулахаар ажиллаж эхэлсэн.  Одоогоор тус компани нь өөрийн орны болон Япон, Сингапур, Орос, Герман, Солонгос, Хятад улсуудын аялал жуулчлалын компаниуд,  манай орны томоохон хэмжээний арав гаруй зочид буудал, 20 орчим зоогийн газар, 50 гаруй жуулчны бааз, бусад үзвэр үйлчилгээ, соёл амралтын газруудтай хамтран ажиллаж байна.
“Чингэс хаан” хөшөө цогцолбор
Цогцолборын нийт талбай нь 212 га бөгөөд цогцолборын төвд морьт хөшөө байрладаг. Морьт хөшөө нь суурийн хэсгийн байгууламжийн  хамт 40 метр өндөр юм. Суурийн хэсэг нь 10 метр өндөр 30 метрийн диаметртэй дугуй хэлбэртэй, морьт хөшөө нь 30 метр өндөр юм. Хөшөөний суурийн хэсэгт хааны музей, үзвэрийн танхим, ресторан, бар, хурлын танхим, бэлэг дурсгалын дэлгүүр зэрэг байрладаг. Хөшөөний танхимаас морины сүүлэнд байрлуулсан цахилгаан шатаар морины бөгсөн бие хүртэл яваад цааш цээжин дундуур нь явган явж эмээлийн бүүргээр гарч улмаар морины хүзүүн дээгүүр явж  толгойных  нь орой дээр гаран цогцолборын эргэн тойрныг харах боломжтой.  Морьт хөшөөг тойрон 200 гаруй гэр буудал байрлуулахаар ажиллаж байгаа.  Эдгээр 200 гаруй гэр нь орчин үеийн тавилга, тоног төхөөрөмжөөр бүрэн тоноглогдсон. Гэр буудлууд нь XIII зууны үеийн Монголын овог аймгуудын хэрэглэж байсан эртний тамганы хэлбэрээр байрлах гэнэ.
“XIII Зуун цогцолбор”
“XIII Зуун цогцолбор” нь Улаанбаатар хотоос 96 км зайд Төв аймгийн Эрдэнэ сумын нутаг Ёл уулын эргэн тойрон  88 га газарт байрлаж байна.
“Гольф” цогцолбор
Төв аймгийн Эрдэнэ суманд баригдаж байгаа том хэмжээний зочид буудлыг 2008 оноос эхлэн барьж эхэлсэн. Энд гольфийн талбай, хиймэл нуур байгуулахаас гадна  гадаад орчны бусад тохижилт, цэцэрлэгжүүлэлтийн ажлыг иж бүрдлээр нь хийх аж.
“Түмэн хишигтэн” 
Энэхүү хөшөөт цогцолбор нь нийт 140 га газрыг хамрах бөгөөд энэ нь Сүхбаатарын талбайг 5 нийлүүлсэнтэй ижил хэмжээ юм. Уртаараа 2000 метр өргөнөөрөө 700 метр зайд 10000 морьт баатрууд цувран жагсах юм. Улаанбаатар хотоос 53 км зайд, байгалийн сайхан цогцолсон Туул голын ойролцоо Төв аймгийн Эрдэнэ сумын нутаг “Цонжин болдог” хэмээх газарт байрлах аж.
“Их майдар” цогцолбор
Тус компани “Их майдар” цогцолбор байгуулахаар ажилдаа ороод байгаа. Энэхүү бурхан нь Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутагт Өгөөмөрийн аманд Богд хаан уулын энгэрт босох бөгөөд дэлхийд байхгүй том хэмжээтэй байх гэнэ. Майдар бурхны ард 108 метр цагаан гантигаар Гаадангийн суварга босгохоор төлөвлөж байгаа юм. Мөн уг суврага дотор 108 мянган ширхэг алтадсан Майдар бурхан хийж, иргэдэд эзэмшүүлэх ажээ.
"Hartford Institute"
Сингапурын vнэт цаасны зах зээл дээр бvртгэлтэй, бизнес менежментийн чиглэлээр боловсрол олгодог тэргvvлэгч байгууллага Хартфорд Институт нь 1999 оны 5-р сард байгуулагдсан. Хартфорд нь 2004 оны 4-р сараас дизайн болон зохион бvтээх чиглэлийн боловсролоор Азид тэргvvлэгч Раффлес Корпорацийн (Раффлес ЛаСалле нэрээр илvv мэднэ) салбар болсон.
Налайх ХХК
Налайхаас нүүрс олборлодог энэ компани Улаанбаатарт нийлүүлдэг нүүрсний хэмжээгээрээ толгой цохидог. Энэ компанийн хувьцаа Х.Баттулга сайдын халаасанд 100 хувь бий.
“Нүүдэл трейд” ХХК
Энэ компани  1994 онд байгуулагдсан. Монголын брэнд бүтээгдхүүнийг гадаад, дотоод зах зээлд худалдаалах үйл ажиллагааг гол чиглэлээ болгон ажилладаг. 2009 оноос аялал жуулчлалын үйл ажиллагаа явуулж байна. 
Эмээлт зах
Хотын баруун хэсэгт орших түүхий эдийн гол наймааг гартаа атгасан “Эмээлт зах” бас л 100 хувь Х.Баттулга сайлын өмч. Махны үнэ, ноолуурын үнэ гэх мэт түүхий эдийн гаралтай бараа бүтээгдэхүүний үнийг энэ зах тодорхойлж байдаг.
“МИК эмээлт”ХХК
Энэ компани махны зах зээл дээр үйл ажиллагаа явуулдаг, бас Хүнс хөдөө аж ахуйн яам, жижиг дунд үйлдвэрээс багагүй дэмжлэг авч чаддаг гэнэ. 
“ХИД” ХХК
Бас л социализмийн үеийн хотын төвд байрлалтай том дэлгүүрийн байрыг мань эр өмч хувьчлалаар авчээ. Одоо энэ байранд Х.Баттулга сайдын “S1” хувийн телевиз, "Hartford Institute" байрлаж байна.Үүнээс гадна түүний мэдэлд "Chinggis Market" “Ардчилал сонин”, Монголын мэдээ сонин, уул уурхайн томоохон хувьцаанууд гээд багагүй хөрөнгө бий. Тэрбээр АТГ-т гаргаж өгсөн хөрөнгө орлогын мэдүүлэгтээ өөрийнхөө хөрөнгийг 14 тэрбум орчим төгрөгөөр үнэлсэн ч үүнийг хэтэрхий баг үнэ гэж бизнесменүүд ярьдаг юм билээ.

Эх сурвалж: Shudarga.mn