Ерөнхий сайдын албан тушаалаас бууж, УИХ-ын гишүүн болсныхоо дараа хамгийн түрүүнд өргөн мэдүүлсэн хуулийн төсөл нь Эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль, Прокурорын байгууллагын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл юм. Тэр үүгээрээ АТГ-т шалгуулаад байгаа ах дүүс, хамаатан садан, найз нөхдөө аврах төлөвлөгөөтэй байгаа . Учир нь түүний хэлж байгаагаар Мөрдөн байцаах албыг АТГ-аас холдуулж, Прокурорын ерөнхий газрын дэргэд буцаан аваачих нь зөв аж. Одоогийнх шигээ байгаа нь хүний эрхийг зөрчсөн ямар нэг үйлдэл гарахыг мэдэхгүй өнгөрөх талтай байна гэдгийг тэр ухаарсан гэнэ. Энэ ч утгаараа өөрийнх нь Засгийн газрын үед орж ирэн өөрчлөлт орсон хуулийг хэвэнд нь аваачихаар болсон нь энэ юм.

Гэвч түүнийг АТГ эсэргүүцэв. Тэд эсэргүүцлээ ч илэрхийлж, Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлд ил захидал хүргүүлэв. Ил захидалдаа нэг зүйлийг онцолжээ. Тодруулбал, “АТГ-ын хуулиар олгогдсон бүрэн эрхийнхээ хүрээнд мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулдаг харьяаллын хэргүүдээс хээл хахууль өгөх, авах, зуучлахаас бусад албан тушаалын гэмт хэргийг цагдаагийн байгууллагын харьяалалд, Мөрдөн байцаах албыг Улсын ерөнхий прокурорын газарт тус тус шилжүүлэх тухай ноцтой, өрөөсгөл саналыг гаргаад байна” гэжээ. Гэтэл бодит байдал дээр авлигын эсрэг зогсож байсан АН-ынхан Н.Алтанхуягийн оруулж ирсэн хуулийн төслийг дэмжиж байна .

Авлигын эсрэг НҮБ-ын конвенцийн хэрэгжилтийг үнэлсэн олон улсын шинжээчдийн өгсөн зөвлөмжийн 15-т “Авлигын эсрэг НҮБ-ын конвенцид заагдсан бүх гэмт хэргүүдийг харьяалан мөрдөн шалгах бүрэн эрхийг АТГ-т олгох.

Үүнд ялангуяа, суурь гэмт хэрэг нь авлигын гэмт хэрэг байх, мөнгө угаах болон эд хөрөнгө завших гэмт хэрэг, түүнчлэн сонгуультай холбоотой авлигын гэмт хэргийн мөрдөн шалгах эрхийг АТГ-т өгөх шаардлагатай” хэмээн тусгасан байдаг байна. Манай улсын хувьд авлига “цэцэглэчихээд” байгаа гэхэд буруудахгүй .

Төрийн албан хаагчдаас авахуулаад Төрийн тэргүүнийг хүртэл АТГ дуудан байцааж, албан тушаал эрх мэдлээ урвуулан ашигласан хэргийг нь шалгаж байгаа нь олон хүнд таалагдсангүй бололтой. Гэхдээ олон хүн дотроо эрх мэдэлтнүүдэд. Учир нь тэдний ах дүүсийг мөн шалгах тохиолдол байгаад байгаа болохоор ийн дургүйцлээ илэрхийлж байна.

АТГ-ын зүгээс Н.Алтанхуягийн өргөн мэдүүлсэн хуулийн төсөл батлагдвал ноцтой үр дагавар үүснэ гэж байх юм . Нэг үгээр хэлбэл авлигатай тэмцэх тогтолцоог эвдэж, АТГ-ыг татан буулгахтай дүйх хэмжээний муу үр дүнг дагуулах аж. Үүгээр зогсохгүй Мөрдөн байцаах албыг Улсын ерөнхий прокурорын газарт шилжүүлэн байгуулбал Үндсэн хуульд зааснаар прокурор нь хэрэг бүртгэх, мөрдөн байцаах, ял эдлүүлэх ажиллагаанд хяналт тавьж, шүүх хуралдаанд төрийн нэрийн өмнөөс оролцоно гэсэн Үндсэн хуулийн үзэл баримтлал, тодорхой заалтыг шууд зөрчсөн үйлдэл болно гэж үзэн ҮАБЗ-д хандаад байна. Энэ бүгдийг АН-ынхан дэмжиж буй нь хамгийн сонирхолтой . Тэд авлигын эсрэг ажиллахаа мэдэж, АТГ-ыг дэмжсэн.

Гэтэл АН-ынхан эрх барьж байгаа үед ихэвчлэн АН-ынхан өөрсдөө АТГ-т шалгуулж, албан тушаалаа хэтрүүлэн ашигласан гэдэг асуудлаар татагдаад байгаа нь бүр ч их гайхшрал төрүүлсээр байгаа юм.

УИХ-ын гишүүн Н.Алтанхуягийн өргөн мэдүүлсэн хуулийн төсөл “яаралтай” гэдэг горимоор юм шиг л явж байна . Уг хуулийн төслийг өнөөдрийн чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцүүлэх юм.   

Дашрамд дурьдахад, АТГ-ыг өөрчлөн байгуулах, татан буулгах асуудлыг ҮАБЗ-ийн зөвлөмжийг үндэслэн УИХ шийдвэрлэхээр Авлигын эсрэг хуульд заасан байдаг. 

Ц.Цацрал   

Zaluu.com