Яг долоо хоногийн дараа ахмадын баярын өдөр болно. Ахмадууддаа зориулж шийдлийн Засгийн газар, эрх баригч нам нэгэн том сюрприз барихаар бэлтгэсэнийг Нийгмийн даатгалын Ерөнхий газрын дарга ц.Уртнасан саяхан зарлав. Тэрбээр “Дэлхийд дунджаар 65 наснаас эхлэн өндөр насны тэтгэвэр тогтоолгож байна. Харин Монголд эмэгтэй 55, эрэгтэй 60 наснаас тэтгэвэр авдаг. Тэтгэврийн насыг эрэгтэй, эмэгтэй гэж ялгалгүй адилтгах, цаашид аажмаар нэмэгдүүлэх шаардлагатай байна. Тэтгэврийн даатгалын шимтгэлийг ирэх оноос таван хувиар нэмэх санал боловсруулсан” гэж яриа өгсөн юм. Өөрөөр хэлбэл, ахмадууддаа баярынх нь өмнө тэтгэврийн насыг эрэгтэй, эмэгтэй гэж ялгалгүй 65 хүргэн нэмэхээ албан ёсоор зарлаж байгаа хэрэг л дээ.
Эрэгтэй, эмэгтэй гэж ялгалгүй иргэдийг 65 наснаас тэтгэвэрт гаргах гэсэн бодлогыг эрх баригч АН-ынхан өнгөрсөн хавар УИХ-д оруулж ирсэн нь ихээхэн асуудал үүсгэсэн юм. Учир нь энэ оны байдлаар Монгол хүний дундаж наслалт 69 болсон талаар Үндэсний статистикийн хороо мэдээлсэн. Тэгэхээр насаараа нийгмийн даатгал төлчихөөд дөрөвхөн жил тэтгэвэр авахад хангалттай гэж бодлого боловсруулагчид үзсэн хэрэг. “Төрөөс тэтгэврийн талаар баримтлах бодлого”-ын 2.1.4-т “Эрэгтэй, эмэгтэйчүүдийн тэтгэвэр тогтоолгох насны доод хязгаарыг ижил болгох” санаа тусгагдсан. Үүнийг УИХ дахь МАН-ын бүлгийн гишүүд ихэд эсэргүүцэж завсарлага аван чаддаг бүх л аргаа хэрэглэсэн дээ. Олон алдаатай бодлогыг өөрчлүүлсэн. Гэхдээ “Эрэгтэй, эмэгтэй тэтгэврийн насыг ижил болгоно” гэсэн санааг өөрчлүүлж чадаагүй л дээ. Олонх хүч түрээд бярдаад явчихсан. Цөөнхийн кноп дутсан. Тэгэхээр хэдэн жилийн дараа эрэгтэй, эмэгтэй хүний тэтгэврийн насыг ижил болгох бодлого хэрэгжинэ гэсэн үг. Уг нь МАН-ынхан эрэгтэй тэтгэврийн нас 60, эмэгтэй тэтгэврийн нас 55 байгаа одоогийн тогтолцоог хэвээр үлдээх бодлого баримталж байсан. Тэр ч бүү хэл малчдын тэтгэврийн насыг наашлуулах хуулийн төсөл өргөн барьчихаад байгаа хүмүүс шүү дээ.
Үүнээс гадна AH, МАН хоёрын тэтгэврийн талаар баримтлах бодлого, байр суурь тэнгэр газар шиг ялгаатай байсан. Наснаас гадна АН-ынхан нийгмийн даатгалын шимтгэлийн одоо мөрдөж байгаа 14 хувийг 19 болгох асуудлыг оруулж ирсэн. МАН-ынхан хувь хүн 9, байгууллага 10 хувийг нь төлөх энэ саналыг хүлээн зөвшөөрч болохгүй, одоогийн хувь хэмжээ, тогтолцоог хэвээр хадгалах, хэрвээ нийгмийн даатгалын хувь хэмжээг ийм байдлаар нэмэгдүүлбэл иргэд, аж ахуйн нэгжид дарамт болно, нэмэлт ачаа үүрүүлнэ гэж үзэж хасуулсан. Уг асуудлыг хэлэлцэх үед УИХ-ын гишүүн Ө.Энхтүвшин “Нийгмийн даатгалын тогтолцоогоор тоглочихлоо. Ер нь бол завхаруулчихлаа гэдгийг хүлээн зөвшөөрөөд шинэчлэлийн тухай ярьж байна. Тэтгэврийн насыг цаашдаа нэмэх юм байна. Эрэгтэй, эмэгтэй аль алиныг нь. Шимтгэлээ нэмэх юм байна. 14 хувь байгаагаа нэмсээр байгаад буцаагаад 19 хувьд хүргэх юм байна. Тэтгэвэр боддог насыг сүүлийн 5 жил, дуртай 5 жил гэдгээ болиод 10 жил болгоод цаашдаа ажилласан жилийн дунджаар бодох юм байна. Яагаад ийм юм хийх гээд байна вэ гэвэл нийгмийн даатгалын сан мөнгөгүй болсон. Яагаад ийм байдалд оруулав гэдэгт дүгнэлт хийх ёстой” гэсэн бол УИХ дахь МАН-ын бүлгийн дарга С.Бямбацогт “Нийгмийн даатгалын шимтгэлийн хувь хэмжээг нэмэх гээд байна. Хэрвээ нэмчихвэл иргэдийн цалин багасна гэсэн үг шүү дээ. Энэ бүхэн чинь ажиллагсад, ажил олгогч нарт маш том дарамт бий болгох гээд байна” хэмээн байр сууриа илэрхийлцгээж байсан юм. Эндээс дүгнэж үзвэл эрх баригчдын оруулж ирсэн “Төрөөс тэтгэврийн шинэчлэлийн талаар баримтлах бодлого”-ын цаана ихээхэн эргэлзээтэй асуудлууд байсан бололтой.
Ө.Энхтүвшин гишүүний тайлбараар бол манай улсын нийгмийн даатгалын сан мөнгөгүй болж байгаа аж. Тэгээд л түүнийгээ нөхөхийн тулд эрэгтэй, эмэгтэй хүний тэтгэвэрийн насыг нэмээд ижил болгох, нийгмийн даатгалын шимтгэлийн 14 хувийг 19 хувь болгох, тэтгэвэр тогтоолгоход 5 жилийн цалингийн дунджаар бодож олгодог байсныг 10 жил болгон өсгөх бодлогууд яваад байж. Үндсэндээ иргэдийн халаасыг суйлах, олон жил хөдөлмөрлүүлж, цөөн жил тэтгэвэр өгөх замаар нийгмийн даатгалын мөнгийг бүрдүүлэхээр чармайсан аж. Эрх баригчдын энэ санаархлыг МАН-ын бүлгийн гишүүд л эсэргүүцсэн. МАН-ынхан эдийн засгийн хямралтай, иргэдийн ашиг орлого буурч байгаа, ажилгүйдэл нэмэгдэж, аж ахуйн нэгжүүдийн үйл ажиллагаа агшсан өнөө үед тэтгэврийн насыг нэмэх, эрэгтэй эмэгтэй хамаагүй ижил болгож тэгшлэх, нийгмийн даатгалын хувь хэмжээг өсгөх бодлогууд хэрхэвч байж болохгүй. Энэрэнгүй төрийн шинж алга гэж шүүмжилж байсан нь чуулганы протоколд үлджээ.
Тухайлбал УИХ-ын гишүүн Я.Содбаатар энэ бодлогыг эсэргүүцэн “Тэтгэврийн даатгалын шимтгэлийн хувь хэмжээг нэмэгдүүлнэ гэдэг бол буруу. Ард түмнээсээ нууж далдуур хийх гэж байна” хэмээн шүүмжилж байсан. Өөрөөр хэлбэл цаг хугацаа, хэрэгжих оныг бүрхэгдүүлсэн нь олон түмнээс бодлогоо нуулаа гэж ил тод хэлсэн хэрэг л дээ. Үнэхээр ч олон түмнээс нууж бүрхэгдүүлсэн далд бодлого ил гарч ирлээ. Тиймээс л Нийгмийн даатгалын Ерөнхий газрын дарга нь тэтгэврийн даатгалын шимтгэлийг ирэх оноос 5 хувиар нэмэх санал боловсруулснаа, эрэгтэй эмэгтэй ялгалгүй 65 настайд нь тэтгэвэрт гаргахаа зарлаад байгаа хэрэг болов. Энэ бол эрх баригч АН-ын Засгийн газрын бодлого. Тэд энэ бодлогоо ард түмний сонголт гэж тайлбарладаг. Үнэхээр ч ард түмэн АН-ыг дэмжиж саналаа өгсөн учраас хэрэгжүүлж байгаа бодлогуудыг нь буруутгах хэцүү. Ард түмэн сонголтынхоо үр шимийг л амсаж байгаа хэрэг шүү дээ гэж тайлбарлах хүмүүс ч байна.
