Сү.Батболдын үнэн худлыг шүүе

“Сү.Батболдын үед сайхан байжээ" гэж шүүрс алддаг Монголчууд олон шүү дээ.

Түүнийг Ерөнхий сайдаар ажилласан он жилүүдэд монголчууд амны хишигтэй байлаа. Монгол Улсын эдийн засаг түүхэндээ анх удаа 17.3 хувьд хүрсэн юм. Дэлхийн дайнаас хойш ганцхан Хятадын эдийн засаг л 16.5 хувийн өсөлтөд хүрлээ хэмээн гайхуулж байсныг Монгол давж гарсан нь энэ".

“Өдрийн сонин" 2021.02.04 №025 (6647) П.Хашчулууны “Сү-г барьж идэх нь ээ ..." нийтлэлээс

1. Сү.Батболдын тухай Монголын Ардчилсан Холбооны төв хэвлэл “Ардчилал” сонин 2021.01.30-ны №003 (2606) дугаартаа “Нохой зан гахай авир” нийтлэл гаргаж, олон нийтэд тараасан. Энэ нийтлэл томоохон номын хэмжээнд бичигдсэн бөгөөд Эрдэнэтийн 49, 51%-ийг шалгах үеэр хоёр талаас аудит ороход тун ноцтой олон зүйл илэрчээ. Нэг нь хуурамч гарын үсэг тамга тэмдэг ашиглаж авсан Жастын Батхүүгийн 120 сая долларын асуудал гарч ирсэн юм. Уг асуудалд Ерөнхий сайд асан С.Баяр, Төрийн өмчийн хорооны дарга Д.Сугар, Төмөр замын дарга Т.Очирхүү, Эрдэнэтийн дарга Ч.Ганзориг нар оролцсон байгаа юм. Энэ цаг үеэс эхлэн Эрдэнэтийн зам хаалттай зам болж Эрдэнэт үйлдвэр хаалттай үйлдвэр болж эхэлсэн. Ч.Ганзориг сүнсгүй худал хэлдэг, босоо ороолон болсон. Хүн хүлэээж авахаа больсон, энэ үе хүртэл Монголын 1000 гаруй компани их нь ихдэхгүй, бага нь багадахгүй юм шахдаг байлаа. Явуулж явуулж яс махыг нь идэж үмх мах амсуулдаг байсан юм. Эрдэнэтийн замд хэдэн мянган машин явж байлаа. Эрдэнэтийн зочид буудал хүнээр дүүрэн, ганц гэрээ зуруулах санаатай олуулаа ирчихсэн сууж байдаг сан. Гэрээнд гарын үсэг зурвал жилийн өнгө сайхан гарлаа гэж баяр хөөртэй буцдаг байсан. Сонин бүхэн хэдэн сонин шахах санаатай эргэлдэнэ. Хуучин захирлууд байвал яаж ийгээд л хүлээж авдаг байсан юм. Тэгээд л Ч.Ганзоригоос хойш эрдэнэт тийш зүглэх ардын зам баларлаа гэж миний бие хэлдэг байлаа. Х.Наранхүү захирал Совет дээр орж улиран сонгогдоод байхад би авах ёстой гэж Ч.Ганзориг хүчээр булаан авч төрийн эргэлт хийсэн хүн билээ. Өмнө нь Монгол талын Зөвлөлийн дарга байхдаа Х.Наранхүүг тавихдаа би сайдаасаа буунгуут авна гэж хэлсэн гээд байгаа юм. Тэгээд л нэг өдөр давхиж ирээд л тамгаа авъя гэж хэлэхэд нь ав ав гэхдээ жаахан ном зүйтэй ав л даа гэж хэлсэн байгаа юм. Ийнхүү ёс зүйгүй авсан, түүний цаана энэ нөхдүүд байжээ. Сү.Батболд 2021 оны 1-дүгээр сарын 21-ний буюу 21-р зууны хамгийн хар өдрийн гол баатар боллоо. Би энэ болж байгаа үйл явдалд эргэлзэхийн дээдээр эргэлзэж, гайхахын дээдээр гайхаж байна гэж Ерөнхийлөгч Х.Баттулга хэлсэн. Сү.Батболд 2020, 2021 оны дуулиан шуугианы баатар болов. Ямааны мах халуун дээрээ гэдэг шиг болж байгаа үйл явдал гарч байгаа бүхнийг архивлаж нягтлан үзэх нь чухал гэж үзсэн юм. Оюутолгойн 15 дахь хоригдол намайг Баттулга шорон гяндандаа чандлан хорино уу гэж Ц.Элбэгдорж мэдэгдсэн байгаа юм. Ийнхүү Сү.Батболд Оюутолгойн гэмт хэргийн төдийгүй сүүлийн 30 жилийн гэмт үйлдлийн нэгэн гол баатар болох нь тодорхой боллоо. Тэр багаасаа онц сайн сурч, тэр бүр хүүхэд ордоггүй Москва хотын Олон Улсын Харилцааны Дээд Сургуульд ямар хаалгаар нь ч юм орж суралцжээ. Энд мэдээж орос англи хэл, олон улсын харилцаа, хөрөнгөтний эдийн засаг үзэж бас тусгай шалгаруулалтанд орсон байж таараа. Энэ хүний дардан замыг П.Очирбат, Д.Содном, П.Жасрай нар засжээ. 2000 оны эхээр энэ хүн шүүмжлэлд өртөж эхэлсэн ч галын цэгийг ямагт унтраасаар ирсэн билээ. Алтай Трейдинг гэдэг компани Чингис зочид буудалтай хамт гарч ирсэн, Ард банкны хувь нийлүүлэгч том зээлдэгч байсан. Ардын банкыг татан буулгах муу зээлийг устгах хуйвалдаанд хамгийн түрүүнд оролцсон. Банкны удирдлагыг алж, банкийг нь булаан авах , зээлийг нь устгах том операци хийгдсэн . Энэ замаар хэл амтай хэдэн ногооноор ивээн тэтгэгч Эрдэнэтийн босс Ш.Отгонбилэгийг мөн алж, мөнгөний асар том машин Эрдэнэт үйлдвэрийг дээрэмдэн авах нь чухал гэдгийг ойлгосон. Аалзны тор нэвтрүүлэг гарснаар дэлхийд төдийлөн нийтэд зарлагддаггүй Еврейн 7 компани 1987 онд Монголд Эрдэнэтийн зэсийг зуучилна гэж чимээгүй орж ирсэн байгаа юм. Энэ 7 компани Монголыг эргүүлсэн, одоо нэг компани нь олон зуун мянган тонн керосин татваргүй оруулж ирээд Багахангайд хулхи бензин үйлдвэрлэж байгаа тухай үе үе шуугивч чимээ алдардаг юм. 2000 оны эхээр Ийгл телевизийн сэтгүүлч Г.Уянга Сү.Батболдтой хамтарсан хүн нөгөө ертөнцөд одож байна гэсэн мессежийг сэлэм Ганхуяг олон нийтийн сүлжээнд тавьсан юм. Энэ нь их ортой ч юм шиг. Алтай Кашмир ноолуурын салбарт ажиллаж эхэлсэн бол Алтай Трейдинг П.Очирбатын Алт-1 хөтөлбөрийн хүрээнд ажиллаж эхэлжээ. Лицензийг наймаалж эхэлсэн, Ашигт малтмалын хуулийг гадныхантай нийлж Америкийн Уул уурхайн хуулийг баталсан. AMХЭГазрыг эмхлэн зохион байгуулсан.

Тагнуулын Төв Газрыг өөрчлөн зохион байгуулсан. Муу сурдгаас авахуулаад онц сурдаг бүх хүүхдүүдээс ирээдүйн удирдагчдыг бэлтгэж эхэлсэн, Чингис зочид буудлаа улсад эргүүлж өглөө гээд их мөнгө авсан, хувьчлал хийж байна гэж мөнгө авсан, Казино байгуулах гэж байна гэж их мөнгө авсан, Тавантолгойн лицензийг авсан гэж мөнгө авсан, буцааж өгч байна гэж мөнгө авсан, Бороо Гоулдаас 12 тонн алт авсан, Бороо Гоулдын Монгол талын захирал Насанбат ор сураггүй алга болсон, мөн энэ ажилд оролцож байсан Чихэрханы Мурат нас барсан, Чингис зочид буудалд Груван гол гэдэг сонин төсөл гаргаж Сү.Батболдоос өмнө Монгол Импексийн захирлаар ажиллаж байсан Билэгсайхан, С.Зориг, Сү.Батболд гурав хамтарсан компани байгуулсан, С.Зориг бол алагдсан, Билэгсайхан хүн танихгүй болж байж байгаад нас барсан, энэ ажилд оролцож байсан Улсын Бага Хурлын гишүүн Баярцэнгэл цус харвасан, одоогоор бие нь гайгүй ч гэсэн тийм сайн биш. Н.Дугар гэдэг нeхөр нэгэн үе Сү.Батболдын тухай маш их зүйлийг ярьдаг байсан, Барс зах дээр очъё нэг эмэгтэйг харуулъя гэдэг байв, Сү.Батболдын англи хятад хэлний орчуулагч байсан Тавантолгойн лицензийг Хятадын Шиньхуад 350 сая доллараар зарах нууц гэрээнд оролцжээ. Үүний нууцыг хадгалж гэрээг амжилттай хийх юм бол байр, АНУ-д байнга амьдрах мөнгийг өгч гаргана гэсэн байгаа юм. Гэвч луу унжиж юу ч үгүй болоод зах дээр сууж байгаа нь энэ гэж ярьсан.

2.“Ардчилал” сонины нийтлэлд өгүүлэхдээ “Нью - Йорк мужийн Дээд шүүх дээр хэлэлцэж буй 656507-2020 дугаартай Монгол улсын Төрийн өмчийн бодлого зохицуулах газар, Эрдэнэт ТӨҮГ, Эрдэнэс Оюу толгой ХХК нэхэмжлэгчтэй, Сүхбаатарын Батболд, Чимиддоржийн Ганзориг, Уламбаярын Туул, Очирбатын Нямдалай, Чёон Чү Ёон, Ким Хак Сёон, И Юү Жон зэрэг хариуцагчтай хэрэгт АНУ-ын К2 Intelligence компаний захирал Жэрэми М.Кроллын гэрчийн мэдүүлэгт орсон баримтуудын хураангуй

материалуудыг бүтнээр Hb /http:lapps.courts.state.ny.us/iscroll хаягаар орон “ Index Number " хэсэгт нь хэргийн 656507-2020 дугаарыг оруулан үзэх боломжтой).

Мэдээлэл цуглуулах, зөвлөгөө өгөх чиглэлээр мэргэшсэн “K2 intelligence" компанийн үүсгэн байгуулагч Кролл энэ чиглэлээр 1972 оноос эхлэн ажиллажээ. Өмнө нь Филиппиний Фэрдинанд Маркос, Гаитигийн Жан Клод Дувалье, Пэругийн Албэрто Фужимори зэрэг дарангуйлагчдын хулгайлсан эд хөрөнгийг илрүүлэх, буцаан шилжүүлэх хэргүүд дээр ажиллаж байсан туршлагатай. К2-ын хувьд Монгол улсаас хулгайлсан эд хөрөнгүүдийг эрэн сурвалжлах, олж тогтоох, сэргээх ажлын хүрээнд хариуцагч УИХ-ын гишүүн Сү.Батболд, түүний өмнөөс ажлыг нь зохицуулдаг хүмүүсийн хууль бус үйлдлүүд дээр төвлөрч ажиллажээ.

К2 -ын олж тогтоосноор Сү.Батболд Монголоос гадна гадаадын цөөнгүй оронд нууц эсвэл далдалсан байдлаар олон өмч хөрөнгө эзэмшдэг. Хариуцагч Ч.Ганзориг Эрдэнэт ТӨҮГ-ын даргаар ажиллах үед Сү.Батболд хувь хүртдэг эсвэл эзэмшдэг компаниуддаа ашигтай гэрээ байгуулахаар шахдаг байсан бололтой. Мөн өөрийн хүү Батболдын Баттүшиг, У.Туул, О.Нямдалай, Чёон Чү Ёон, Ким Хак Сёон, И Юү Жон, Ким Ёнжун, И Юү Жёон, Ри Бёон Үк, Кан Ын Жоо нараар дамжуулан Сү.Батболд эд хөрөнгөө нуудаг, хувь хүртдэг байжээ. Түүнчлэн хариуцагч “Balo as", "Lovitas", "Glowаѕѕеtѕ” зэрэг компаниуд нь Нью-Йорк, оффшор бүс Британий Виржиний арлуудад бүртгэлгүй агаад эдгээр компаниудыг ашиглан дээр дурдсан хүмүүс Монгол улсаас хууль бусаар олсон мөнгөө нууж байжээ. Тэд Нью-Йорк дахь 12E East 61st Street, New York, NY 10065, Unit 58D, 230 West 56th Street, New York, NY 10019 хаягууд дээрх байруудыг өөрсдийн хууль бус үйл ажиллагаагаараа худалдан авчээ. К2 компани 2018 оноос Монгол улсын баялгаар хууль бусаар хөлжсөн хүмүүсийг илрүүлэх судалгаа хийх явцдаа ашиг сонирхлууд бөөгнөсөн Оюутолгой, Эрдэнэт үйлдвэр зэрэг стратегийн ач холбогдолтой газрууд дээр төвлөрчээ. Тэдний зорилго нь Монголын төрийн албан хаагчид, бизнесийнхэн дээрх газруудаас дамжуулж хэрхэн хууль бусаар хувь хүртдэгийг тодруулах явдал байв.

К2-ын олж тогтоосноор Сү.Батболд нь олон улсад оффшор компаниуд, төлөөний хүмүүсээрээ дамжуулан үнэ цэнтэй хөрөнгө эзэмшдэг. Тэрээр эдгээр хөрөнгүүдээ Монгол улсын хуульд заасны дагуу хөрөнгө орлогын мэдүүлэгтээ дурдаагүй байв. Судалгааны явцад олсон баримт шүүхийн өмнө хангалттай нотолгоо юм. Сү.Батболд нь K2-ын судалсан гол хүмүүсийн нэг.

К2-ын хувьд өнгөрсөн хугацаанд олон нийтэд нээлттэй компаний болон үл хөдлөх хөрөнгийн бүртгэлүүд, зээлийн мэдээллийн сан, бүх төрлийн хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүд, шүүх арбитр, нийтийн сүлжээ, вэбсайтууд дээрх мэдээллийг эх сурвалжуудаас нь хэд хэдэн хэл дээр нарийн судалж , уялдаа холбоог нь гаргажээ .

К2-ын судалгаагаар Сү.Батболдын гэр бүлтэй холбоотой өндөр үнэтэй олон хөрөнгө илэрсэн юм. Ялангуяа Чёон Чү Ёон, Ким Хак Сёон нар Сү.Батболдын өмнөөс олон хууль бус гэрээнд оролцож, хөрөнгө эзэмшиж байжээ. БНСУ-ын иргэн энэхүү хоёр хүн оффшор бүс Британий Виржиний арлууд, Хонконг, Сингапур, Их Британи, АНУ зэрэг олон газарт бүртгэлтэй компаниудаараа дамжуулан Хонконг, Их Британи, АНУ-д үнэ цэнтэй үл хөдлөх хөрөнгүүд эзэмшиж байжээ .

Чёон, Ким хоёртой холбоотой компаниуд Эрдэнэттэй зэс молибдены баяжмалын өндөр үнэтэй гэрээнүүд байгуулж, Оюутолгой төслийн хэлэлцээрийн чухал мөчүүдэд хууль бус гүйлгээнүүд хийснийг К2 тогтоосон байна.

К2-ын ажилд АТГ-ын зүгээс дэмжлэг үзүүлсэн бөгөөд Hunton Woods Ltd компаний дижитал ул мөрийн эксперт Др.Пол Хантоны тусламжтайгаар Эрдэнэтийн серверүүдэд буй имэйл, файл зэрэг эд мөрийн баримтуудыг судалж үзсэн байна. Сү.Батболд хамаарал бүхий компани, хөрөнгүүдээ нуухаар ихэд чармайсан учир гэрчийн мэдүүлэг олж тогтоосон зүйлс нь түүний бүхий л хөрөнгө, үйл ажиллагааг хамарсан гэж хэлэх боломжгүй. К2-т олдсон баримтуудаас үзэхэд Сү.Батболд нь Эрдэнэт үйлдвэр Оюутолгой төслөөс өөртөө хууль бусаар ашиг хүртжээ. Эрдэнэт үйлдвэрийн хувьд тэрээр хамааралтай этгээдүүдээр дамжуулан зэсийн баяжмал бага үнээр худалдан авахаар гэрээлэн цааш дэлхийн зах зээл дээр дамладаг байжээ. Харин Оюутолгойн хувьд Сү.Батболд түүний ил болон оффшор компаниуд төслийн хэлэлцээрийн чухал мөчүүдэд томоохон гүйлгээнүүд хийжээ. Сү.Батболд 2009 оны 10 дугаар сараас эхлэн Ерөнхий сайдаар томилогдож, 2012 оны 8 дугаар сар хүртэл ажиллах үед нь Эрдэнэт ТӨҮГ-ын дарга Ч.Ганзориг Сү.Батболдын төлөөний хүмүүс эзэмшдэг дор хаяж 4 компанитай зэс молибдены баяжмал нийлүүлэх өндөр өртөгтэй гэрээ хийжээ. Тэрхүү 4 компани гэрээг үзэглэхээс өмнөхөн байгуулагдсан бөгөөд “Catrison Limited", "Cliveden Trading AG", "Cenetrade Limited", "L-dex Holdings Limited" гэсэн нэртэй. Хэдийгээр дээрх 4 компани оффшор бүс Британий Виржиний арлууд, Хонконг, Швейцарт бүртгэлтэй ч эцсийн дүндээ Сү.Батболдын төлөөний хүмүүс Чёон Чү Ёон, Ким Хак Сёон нарын эзэмшлийнх юм. Хуульд заасны дагуу Сү.Батболд хэзээ ч дээрх компаниудтай холбоотой гэдгээ хөрөнгө орлогын мэдүүлэгтээ дурдаж байсангүй.

ЭРДЭНЭТ

Дурдсан 4 компаний нэг Catrison Limited нь 2011 оны 2 дугаар сарын 8-ны өдөр байгуулагдсан бөгөөд Хак Сёон 100% эзэмшдэг. Энэхүү компани cartisо[email protected] имэйл хаягаар Сү.Батболд, түүний хүү Б.Баттүшиг нарын хувийн имэйлтэй харилцаж байсан нь тогтоогдсон. Са-trison компани байгуулагдсанаасаа хойш 7 хүрэхгүй хоногийн дараа буюу 2011 оны 2 дугаар сарын 14-ний өдөр 150.000 метр тонн нойтон баяжмалыг 3 жилийн хугацаанд авах гэрээг Эрдэнэттэй байгуулжээ. Уг гэрээг байгуулах хүртлээ Catrison компани хийгээд эзэн Хак Сёон нар нь зэсийн баяжмал зарж байсан ямар нэг туршлагагүй. 2011 оны 12 дугаар сарын 14-ний өдөр Catrison дахин 240.000 метр тонн нойтон баяжмал 3 жилийн хугацаанд авах гэрээ байгуулсан байна. 2011 онд Catrison компанид Эрдэнэт 69 сая, 2012 онд 93 сая ам.долларын баяжмал заржээ. Харин Catrison компани эдгээрийг худалдан авсан даруйдаа Их Британы “Ocean Partners UK Limited” компанид дамлан заржээ. Catrison-той гэрээ хийхээсээ өмнө Ocean Partners компани нь Эрдэнэтийн томоохон худалдан авагч байлаа. Гэтэл 2011 оноос тодорхойгүй шалтгаанаар Catrison компаниар дамжуулж баяжмалаа зардаг болжээ. Cliveden Trading AG компанийг 2011 оны 12 дугаар сарын 9-ний өдөр эрдэс баялгийн арилжаа хийгч Марк Форсайт байгуулан удалгүй 2012 оны 1 дүгээр сарын 26-ны өдөр захирлаар нь Сү.Батболдын төлөөний хүн Хак Сёон томилогдож, Сү.Батболд болон түүний гэр бүл Cliveden компаний Марк Форсайт, Хак Сон зэрэг гол хүмүүстэй сlіvе[email protected] хаягаар нь харилцаж байжээ.

2011 оны 12 дугаар сарын 14-ний өдөр Cliveden компани Эрдэнэтээс 3 жилийн хугацаанд 240.000 метр тонн нойтон баяжмал авах гэрээ байгуулж, 2016 оны 9 дүгээр сарын 7-ны өдөр дахин 86.000 метр тонн нойтон баяжмал авахаар Эрдэнэтийн захирал Ц.Даваацэрэн гарын үсэг зуржээ. 2012-2019 оны хооронд Эрдэнэт Cliveden компанид 1636 сая ам.долларын зэсийн баяжмал нийлүүлжээ. Genetrade Limited нь оффшор бүс Британий Виржиний арлуудад 2010 оны 11 дүгээр сарын 19-нд бүртгүүлжээ. Уг компаний эзэн нь Сү.Батболдын төлөөний хүн Чон Чү Ёон юм. Компаниа бүртгүүлснийхээ дараахан тэрээр [email protected] имэйл хаяг нээсэн бөгөөд мөн үүгээрээ Сү.Батболдтой харилцаж байжээ. Genetrade Компани бүртгүүлснээсээ хойш удалгүй 2010 оны 12 дугаар сарын 24-ний өдөр 3.300 метр тонн, 2011 оны 12 дугаар сарын 6-нд хоёр дахь гэрээгээ байгуулан 3.800 метр тонн нийтдээ 68.5 сая ам.долларын баяжмалыг Сү.Батболд , Чёон Чү Ёон нар Өмнөд Солонгосын Пусан, Инчон дахь түншүүддээ зарсан бололтой. Lidex Holdings Limited нь Хонконгд 2007 оны 2 дугаар сарын 23-ны өдөр бүртгүүлсэн компани юм. 2007 оны 4 дүгээр сарын 10-ны өдөр Чёон "[email protected]” имэйл хаяг нээжээ. 2009-2010 оны хооронд Чёон Lidex компаний захирлаар ажиллаж улмаар 100% эзэмшигч нь болжээ. 2007 оны эхээр Lidex нь 20.000 тонн 2008 оны 11 дүгээр сарын 14-ний өдөр 150.000 тонн зэсийн баяжмал авах гэрээ байгуулсан ч гэрээгээ 2011 он Гэхэд хүчингүй болгон Catrison оронд нь гол худалдан авагчаар тодорчээ. Lidex-ийн хувьд Худалдаа хөгжлийн банк дахь Чёон, О.Нямдалай нарын хамтын данс руу гүйлгээ хийсэн олон баримтууд бий.

ОЮУТОЛГОЙ

Хэргийн хариуцагч хувь хүмүүс ил болон оффшор компаниудаараа дамжуулан Айвэнхоу Майнз компаниас хууль бусаар хөрөнгө авчээ. Оюутолгойн хөрөнгө оруулалтын гэрээ 2009 онд зурагдсаны дараа 2010 оны 8 дугаар сарын 25-26-ны өдөр Сү.Батболд Оюутолгойн уурхай дээр Роберт Фридландын зочноор очин төслийн явцад сэтгэл хангалуун байгаагаа илэрхийлэх цаг үетэй давхцан Британий Виржиний арлууд, Хонконг дахь Батболдын төлөөний хүн Чёон зэрэг этгээдүүдийн дөрвөн оффшор компани руу өөр оффшор компаниудаас шилжүүлгүүд хийгджээ. 2010 оны 12 дугаар сард Монгол улсын Засгийн газар Оюутолгой төслийн эзэмшил, менежментийн асуудлаар Айвэнхоу, Рио Тинто компаниудтай хийх хэлэлцээг Сү.Батболд ахлаж, хэлэлцээний үр дүнд Рио Тинто компани Айвэнхоу дахь хувиа 42.3% болтол ихэсгэж Оюутолгой төслийн олборлолт, үйлдвэрлэл, менежментийг хариуцах болсон юм. Яг энэ үеэр Чёон гэх мэт Сү.Батболдын төлөөний хүмүүс рүү дахин мөнгө шилжсэн байна. Энэ бүх хууль бус орлогоо нуун далдлахын тулд Сү.Батболд болон хэргийн хариуцагч этгээдүүд 10 гаруй улсад 100 орчим компаниар дамжуулан олон тооны үл хөдлөх хөрөнгө, банкны дансууд эзэмшиж байна.

ЧЁОН ЧҮ ЁОН, ХАК СЁОН НАР СҮ.БАТБОЛДЫН ТӨЛӨӨНИЙ ХҮМҮҮС БОЛОХ НЬ

Чёон нь БНСУ-ын иргэн бөгөөд Монгол улс, Хонконгд байртай. Тэрээр 1987 оноос Сөүл дэх Samsung C&T Corporation-д харин 1995 оны 8 дугаар сараас Самсунг, Эрдэнэт үйлдвэрийн хувь нийлүүлсэн Эрдсам компанид Солонгосын талыг төлөөлөн ажиллаж 2007 онд Самсунг дахь албаа хүлээлгэж өгөн Сү.Батболдын төлөөний хүнээр дор хаяж 8 оронд 60 компаний захирал, хувь эзэмшигчийн үүрэг гүйцэтгэсэн байна . Ингэж тэрээр нэхэмжлэгч талын хууль бусаар завшсан хөрөнгийг нуун далдалж чаджээ. Чёоны хувьд Сү.Батболдын гэр бүлийн гишүүд амьдардаг Лондон дахь хоёр үл хөдлөх хөрөнгийн гэрчилгээ дээр гарын үсгээ зурсан байна. Мөн Сү.Батболдын гэр бүлтэй шууд холбоотой Midlink компаний захирлаар ажиллаж, Чингис хаан Зочид буудлынх нь “Chinggiskhaan.оrg" хаягийг бүртгүүлжээ. Түүнчлэн 2012-2014 оны хооронд Бостон хотноо Сү.Батболдын хүүхдүүд амьдарч байсан үл хөдлөх хөрөнгө эзэмшигч компаний захирал, гэр бүлийнх нь гишүүдийн компаниудынх нь даргаар ажиллаж, маш ойр дотны 50 хүн оролцсон Б.Баттүшигийн хуриманд уригдсан байна. Цаашлаад 31 сая ам.доллар хүртэлх үнэ бүхий Нью-Йорк, Лондон, Хонконг дахь үл хөдлөх хөрөнгүүдийг Сү.Батболдын нэрийн өмнөөс эзэмшиж байна. Чёоны эхнэр Хак Сёон нь БНСУ-ын иргэн бөгөөд Хонконгд амьдардаг. Тэрээр хэл шинжлэлийн ухааны докторын зэрэгтэй, монгол, япон хэлний талаар судалгааны бүтээлүүд нийтлүүлсэн ч нөхрийнхөө нэгэн адилаар Сү.Батболдтой холбоотой олон компаний захирлаар ажиллажээ. Энгийн судлаач нэгэн тэрбээр 8 улсад 25 компанитай баримт олджээ. Түүний Бостон, Хонконг, Тайланд дахь банкны дансууд, үл хөдлөх хөрөнгө нь дор хаяж 14 сая ам.долларын үнэ хүрнэ.

СҮ.БАТБОЛДЫН ЭЗЭМШЛИЙН ХӨРӨНГҮҮД

K2-т олдсон баримтаар Сү.Батболд Нью-Йорк хотноо дор хаяж хоёр үл хөдлөх хөрөнгө эзэмшиж байна. Unit 12E, 21 East 61st Street, New York, NY 10065 болон Unit 58D, 230 West 56th Street, New York NY 10019 хаягууд дээрх байрууд нь Сү.Батболдын төлөөний хүмүүсийн Lovitas, Balaos гэсэн хоёр компаний эзэмшилд байдаг аж. Эхний байрыг нь 2015 оны 3 дугаар сарын 10-ны өдөр 10 сая ам.доллараар Хак Сёоны эзэмшдэг Lovitas компани худалдан авчээ. Нийтийн сүлжээний баримтаас харахад Сү.Батболдын охин Б.Бадамханд найз залуу Чулууны Баясаатайгаа уг байранд 2016 оны 4 дүгээр сард амьдарч байжээ. Харин хоёр дахь байрыг Balaos компани 2012 оны 11 дүгээр сарын 7-ны өдөр 3.9 сая ам.доллараар худалдан авсан нь Сү.Батболдын хүү Б.Баттүшигт хамаарна. Хэдийгээр Сү.Батболдын нэр дээр эдгээр үл хөдлөх хөрөнгүүд бүртгэлгүй ч түүний төлөөний хүмүүс эзэмшдэг нь тодорхой.

Төлөөний хүмүүс хэл шинжлэлийн эрдэмтэн Хак Сёон, Самсунг корпорацийн ажилтан асан Чёон нар хууль бусаар олсон мөнгөөрөө дээрх өндөр үнэтэй үл хөдлөх хөрөнгүүдийг авчээ. Харин тэднийг Монголын ард түмний хөрөнгөөс хууль бусаар шамшигдуулж баяжих боломжийг Сү.Батболд бүрдүүлжээ .

СҮ.БАТБОЛДЫН НЬЮ-ЙОРК ДАХЬ БАНКНЫ ДАНС

К2-ын судалгаагаар Сү.Батболд хөрөнгө орлогын мэдүүлэгтээ дурдаагүй Нью-Йоркийн банкны дор хаяж нэг данстай болох нь тогтоогдов. Энэхүү данс нь Сү.Батболд болон төлөөний хүмүүсийнх нь эзэмшдэг “Glowаѕѕеtѕ Limited” компанийх Glowаѕѕеtѕ-ыг Сү.Батболдтой холбох олон шижим бий. Тэдгээрээс дурдвал Чёоны найз Күмжон Юү Монгол улсад бүртгэлтэй охин компани Glowаѕѕеtѕ ХХК-ий итгэмжлэлтэй аж. Түүнчлэн Glowаѕѕеtѕ ХХК-ий эзэмшигчээр Сү.Батболдын төлөөний хүн Жамбалдоржийн Монголмаа бүртгэгджээ. Тус компани хуулийн этгээдээр бүртгүүлэхдээ ашигласан хаяг нь Чёон Хак Сёон нарын өмнө бүртгүүлсэн хаягтай таарч байна. Үүнээс гадна Glowаѕѕеtѕ ХХК-ий 30%-ийг эзэмшдэг Сэлэнгэ минералс ХХК-ий бусад хувь эзэмшигчид нь Сү.Батболдын ах, эгч, хүргэн ах аж.

Бидний олж тогтоосноор Glowаs-sets Limited нь Glowаѕѕеtѕ ХХК руу нийтдээ 451.979 ам.доллар гурван шилжүүлэг хийсэн бол Glowаѕѕеtѕ ХХК нь тодорхойгүй эх үүсвэрээс 300.000 ам.доллар авчээ. 2016 оны дугаар сарын 12-ны өдөр Glowаѕsets ХХК-ийн данс руу орсон 201.933 ам.долларын шилжүүлгийн тайлбар дээр “HSBC Bank USA, NA, New York гэсэн нь Нью-Йоркт Glowаѕѕеtѕ Limited өөрийн данстайг илтгэнэ гэж үзэж байна. Цаашлаад Catrison компаний Эрдэнэттэй хийсэн гэрээнд “Morgan Chase NA, 1Chase Manhattan Plaza, New York, NY 10081" гэсэн банкны хаяг байсан нь бусад дансуудтайг ч харуулдаг .

Сошиал ертөнцөөр ёстой

Сү Батболд гэж

Сүүлгүй хөх чоно

Сүнсгүй аюултай амьтан

Сүйрүүлж эх орноо

Сүйтгэж баллаад зогсохгүй

Эх орноо худалдаж урвасан байна гэж шуугиж

Эх орон даяар бөөн юм болж байна

Урваачийг дүүжлэхэд багадна

Буудахад багадна гэж улс орон даяар

Бөөн дуулиан болж

Олон түмэн шуугиж