"Б.Лхагвасүрэн Та Банкны тухай хуулийг хэрэгжүүлж дийлэхгүй бол ОГЦОР!" гэсэн гарчиг бүхий бичвэрийг өмнө нь хүргэсэн билээ. Уг бичвэрийн агуулга нь хэн нэгэн хүнийг чиглүүлж онилох бус Монголын эдийн засагт том зургаараа чухал нөлөөтэй Банкны тухай хуульд 2021 онд орсон гол чухал нэмэлт, өөрчлөлт хэрэгжихгүй гурван жил болсон байхад хэрэгжүүлэх хугацааг дахин хоёр жилээр сунгах тухай хуулийн төсөл өргөн баригдсаны цаана Төв банкны үйл ажиллагаа энэ чиглэлд тун тааруу байгааг хөндсөн билээ.
Тэгвэл энэ сарын 16-ны өдрийн УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар, 2024 оны хоёрдугаар сарын 7-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн Банкны тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийг дагаж мөрдөх журмын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг хэлэлцэх эсэх асуудлыг шийдвэрлэлээ. Тодруулбал, Банкны хувьцаа эзэмшлийн төвлөрлийг бууруулах хугацааг 2026 он хүртэл хойшлуулахыг нэгдсэн хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх буюу 52,5 хувь нь дэмжиж, анхны хэлэлцүүлэгт бэлтгүүлэхээр Эдийн засгийн байнгын хороонд шилжүүлчихлээ. Улсын Их Хурлаас 2021 онд баталсан Банкны тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийг дагаж мөрдөх журмын тухай хуулийн дагуу банкны системд нөлөө бүхий банкууд 5.0-11.6 хувийн хувьцааг, Богд банк 20.0 хувийн хувьцааг 2023 оны 6 дугаар сарын 30-ны өдөрт багтаан олон нийтэд арилжиж, нээлттэй хувьцаат компанийн хэлбэрт шилжсэн. Банкууд ийнхүү хуульд заасан хугацаанд компанийн хэлбэрээ өөрчилсөн боловч банкны хувьцаа эзэмшлийн төвлөрлийг бууруулах хуулийн шаардлагыг 2023 оны 12 дугаар сарын 31-нд багтаан хэрэгжүүлэх үүргээ биелүүлээгүй. Зүй нь банкны хувь эзэмшлийн төвлөрөл 2023 оны арванхоёрдугаар сарын 31-ний өдрийн дотор 20 хувь болж буурах ёстой байсан. Гэтэл өнөөдрийн байдлаар банкуудын эзэд монополь эрхтэй хэвээрээ байна. Хаан банк 44.99%, ХХБ 60.8011%, Төрийн банк 49.26%, Хас банк 94.99%, Голомт 77.20%, Чингис хаан 100%, Богд банк 73.06% гэхчлэн хувьцааны төвлөрөл өндөр байгаа юм.
Одоо тэгээд гурван жилийн хугацаанд хууль хэрэгжүүлээгүй шалтгаанаа олон улсын хөрөнгийн зах зээл, боломжит хөрөнгө оруулагчдаас хамааралтай байгаа гэж өөрсдийгөө өмөөрч байна. Мөн Монголын хөрөнгийн захын өнөөгийн нөөц багтаамж болон гадаад хөрөнгө оруулалтын татварын хэмжээ өндөр, Төв банкны бодлогын хүү өндөр зэрэг хөрөнгө оруулалтын орчин таатай бус байгааг харгалзан үзэхэд банкуудын хувьцаа эзэмшлийн төвлөрлийг дийлэнх банкнуудаас богино хугацаанд багтаан бууруулах боломж хязгаарлагдмал байна гэх зүйлийг Б.Баттөмөр нарын гишүүд хэлж ярьж байгаа. Ер нь бол шалтаг шалтгаанууд тоочоод байвал хаанаас ч олдоно. Банкуудын хувьцааны төвлөрлийг бууруулах тал дээр Төв банк ч, арилжааны банкууд ч аль аль нь алхам хийгээгүй нь ойлгогдож буй юм. Мөн дээрээс нь хууль баталсан УИХ ч хуулийн хэрэгжилтдээ ач холбогдол өгөхгүй байгаа нь тодорхой харагдаж байна л даа. Тухайлбал, спикер Г.Занданшатар банкуудын хувьцааны төвлөрлийг бууруулах хугацааг хойшлуулах асуудлыг хэлэлцэж суухаасаа өмнө хуулийг хэрэгжүүлэх шаардлагыг Монголбанкны ерөнхийлөгч Б.Лхагвасүрэнд тавих ёстой. Үе үе Б.Лхагвасүрэнг дуудаад ажлаа хий гэсэн шаардлага тавиад байгаа юм шиг харагддаг ч банкны эздийн хувьцааны төвлөрлийг бууруулах тал дээр спикер амнаасаа үг унагасангүй. Б.Лхагвасүрэнгийн хацрыг илээд өнгөрч байна.
Tumen.mn
