ХААН банк сангийн менежер Ц.Энх-Өлзийтэй ярилцлаа. ХААН банк сан нь 2007 онд байгуулагдсан бөгөөд байгуулагдсанаасаа хойш нийгэмд тустай олон үйл ажиллагаа, төсөл, хөтөлбөрүүдийг санхүүжүүлж байгаа юм. Энэ удаад тус сангаас хэрэгжүүлж буй эрүүл мэндийн чиглэлийн төсөл, хөтөлбөрүүдийн талаар тодрууллаа.
-Эрүүл мэндийн чиглэлээр хэрэгжүүлж буй төслүүд бас анхаарал татаж байна. Хавдар судлалын үндэсний төвтэй хамтраад “Хавдрын эсрэг үндэсний аян”-ыг хэрэгжүүлдэг байх аа?
-ХААН банк сан 2011 оноос хойш эрүүл мэндийн чиглэлээр төслүүдийг хэрэгжүүлж эхэлсэн. Хавдар судлалын үндэсний төвөөс санаачлан “Хавдрын эсрэг үндэсний аян”-г хамтран хэрэгжүүлье гэсэн санал ирүүлсэн. Үүнээс хойш ХСҮТ, МҮОНРТ-тэй хамтраад энэ аянаа 5 дахь жилдээ 2015 онд хэрэгжүүлэх гэж байна. Хавдрын өвчлөлийн хор уршиг бараг айл, өрх бүрт л ямар нэгэн байдлаар сэтгэл санааны болон хөрөнгө, санхүүгийн дарамт учруулж байдаг. Хөдөө орон нутагт энэ өвчнөөр өвчиллөө гэхэд заавал хот газрыг зорьж, нарийн шинжилгээ өгөх шаардлага гардаг. Гэтэл энэ өвчлөлийн түвшин Монгол улсад өндөр байгаа тул Хавдар судлалын үндэсний төв маань маш их ачаалалтай байдаг шүү дээ. Тэгэхээр энэ ачааллыг бууруулж, орон нутагт хавдрын өвчлөлийг эрт шатанд нь оношлох зорилгоор үндэсний аяныг хэрэгжүүлж байгаа юм. Өнгөрсөн дөрвөн жилийн хугацаанд бид 68400 иргэнийг үзлэг, оношилгоонд хамруулсан. Хавдрыг эрт шатанд нь илрүүлбэл, эдгэрэх бүрэн боломжтой. Энэ аяны хүрээнд жил бүр нэг аймагт л гэхэд 10 эмч, мэргэжилтний бүрэлдэхүүнтэй баг очиж ажилладаг. Толгой, хүзүүний мэс засал, элэг, цээжний хөндий, эмэгтэйчүүдийн мэс засалчдын баг сүүлийн хоёр жилд хүч нэмж, ажиллаж байгаа. Улмаар орон нутагт нэлээд олон мэс заслыг хийж, гүйцэтгэсэн. Нийтдээ 353 яаралтай мэс заслыг гүйцэтгэсэн байгаа.
-Дан ганц үзлэг, оношилгоо хийгээд зогсохгүй иргэдийн эрүүл мэндийн боловсролыг дээшлүүлэх, зөв амьдралын хэвшлийг бий болгох чиглэлд ч бас анхаарах нь зүйн хэрэг байх. Энэ чиглэлд хэрхэн ажилладаг вэ?
-Дээрх аяны хүрээнд олон нийтэд хавдраас урьдчилан сэргийлэх, эрүүл, зөв амьдралын хэвшлийг бий болгох зорилгоор мэдээлэл, сурталчилгааны ажлууд хийгдэж байна. Жил бүр мэргэжлийн сэтгүүлчдийн дунд шилдэг бүтээлийн уралдаан зарладаг. Саяхан 2014 оны шилдэг бүтээлүүдээ шалгаруулж, хавдраас урьдпчилан сэргийлэх мэдээ мэдээллийг олон нийтэд идэвхтэй хүргэж, мэдээлсэн сэтгүүлч, чөлөөт уран бүтээлчдийг шагнасан. Түүнчлэн орон нутагт аян үргэлжлэх хугацаанд ХААН банкны ажилтнууд сургалтанд хамрагдаж, сайн дурын идэвхтэнээр ажиллаж байгаа. Ингэснээр ХААН банкны ажилтнууд олон нийтэд хавдраас урьдчилан сэргийлэх энгийн зөвлөмжийг өгөх боломжтой болж байгаа юм. Бид жил бүрийн нэгээс хоёр өдрийг банкны ажилтнуудын сайн үйлсийн өдөр гэж зарладаг. Энэ өдрийн хүрээнд банкны ажилтнууд нэг ажлын өдрийг зөвхөн хүмүүст мэдээлэл, сурталчилгаа хийхэд зориулдаг. Нийтдээ 1363 сайн дурын ажилтнууд бэлтгэгдсэн байгаа. Тэд 63700 хүнд мэдээллийг хүргэж ажилласан байна.
-Орон нутагт иргэдийг үзлэг, оношилгоонд хамруулаад, ямар үр дүн гарч байна вэ?
-10589 иргэн хортой болон хоргүй хавдартай гэж оношлогдсон. Бусад суурь өвчтэй 34188 иргэн. Энэ нь хэдийгээрхавдар биш ч гэсэн тухайн иргэн өөрийгөө тийм өвчтэй гэдгээ мэдээгүй байхад нь хэлж өгч байх жишээний давхар ач холбогдолтой байгаа юм. Үүнээс гадна амьдралын хэв маяг, хоол хүнсний хэрэглээ, архи тамхи зэрэг хорт зуршлууд, дасгал хөдөлгөөнөө зохицуулж байхгүй бол хавдарт хүргэж болзошгүй, урьтал өвчин гэж бас байдаг юм байна.Энэ бүхнээс сэргийлэхэд хамтарсан байгууллагууд хүч хөдөлмөр, хөрөнгө гарган ажиллаж байна. Орон нутагт яаралтай 353 мэс заслыг хийж, орон нутгийн эмч мэргэжилтнүүдийг хорт хавдрын оношлогоо эмчилгээний чиглэлээр дадлагажуулж байгаа нь энэ аяны маш том үр дүн гэж бодож байна.
Эх сурвалж: Dorgio.mn
