УИХ-ын гишүүн Б.Наранхүүтэй цөөн хором ярилцлаа.
-УИХ-ын зарим гишүүн дэд сайдын орон тоог хасах санал гаргаж, чуулганаар олонхийн дэмжлэг авсан ч эцсийн мөчид хэвээр үлдлээ. Ер нь дэд сайдын албан тушаал хэрэгтэй эсэхэд таны байр суурь ямар байдаг вэ?
-Би ер нь ийм зүйлд дургүй. Бид улам олуулаа ажиллаж, бүтээх ёстой. Түүнээс байгаа тогоондоо ямар ч бодлогогүйгээр зодолдоод байгаа нь буруу гэж бодож байгаа. Улам олон хүн Монголын төлөө өдөр шөнөгүй ажиллаж байж, эдийн засгаа тэлж, өргөтгөж байж Монгол Улс хөгжинө. Ер нь Монголын философийн суурь ойлголтуудыг өөрчлөх ёстой. Жишээлбэл, Монголыг хүчгүй байлгахын тулд үнэтэй зүйлээс нь салгаад ирчихсэн. Наад зах нь эхнэрээ, морио, өөрийгөө магтсан хүн тэнэгт тооцогддог. Сайхан эхнэрээ магтаж чадахаа больчихсон, дэлхийг байлдан дагуулж байсан морио магтаж чадахгүй. Өөрийнхөө үзэл бодлыг чөлөөтэй илэрхийлэхээс ичдэг болсон. Ийм улс цаашаа хөгжихгүй. Цаашлаад өртэй хүн өөдөлдөггүй гэж яриад байдаг. Гэтэл зээл аваад түүнийгээ зөв, буруу зарцуулах л асуудал байгаа болохоос зээл авахгүй гэдэг улс орон дэлхий дээр нэг ч байхгүй. Тэгэхээр зүгээр нэг дэд сайд байгаа байхгүйдээ асуудал биш. Хэдэн төгрөг хэмнэх гээд аргаа бараад тэнд ажил хийж байгаа хүнийг халъя, сольё гэдэг л зүйлийг яриад байгаа юм. Энэ бол цэвэр популизм. Олон дэд сайдтай, хүчирхэг залуучуудтай байж Монгол хөгжинө. Өөр ямар ч арга байхгүй.
-Гэхдээ дэд сайдыг гадагшаа томилолтоор явдаг, гарын үсэг ч зурах эрхгүй бэлгэдлийн чанартай л хүн гэж яриад байдаг шүү дээ?
-Дэд сайд байх ёстой. Харин тэр хүн хэрхэн, ямар ажил хийж байна гэдэг нь Засгийн газрын дотоод асуудал. Түүнээс бүх зүйлээ байхгүй болгож байж, хамгийн муу байж хөгжинө гэж байхгүй. Ганц сайд яамыг удирдахад үнэндээ хэцүү. Яам, УИХ, Засгийн газар, сонгогдсон тойрог гээд олон асуудал нэг хүний толгой дээр буудаг. 76 суут ухаантай гишүүн байсан ч хөгжих боломжгүй. Монгол Улс цаашдаа хэрхэн хөгжих, яаж зөв зам руугаа орох вэ гэдгийг тусдаа боддог уураг тархийг нь хийж өгөхгүй бол цаашдаа 76 хүнд найдах ямар ч арга байхгүй. Тиймээс Засгийн газрын бүтцээ хуульчилж тогтоож байгаад цэгцтэй, залгамж, бодлого, төлөвлөсөн ажилтай явахгүй бол цаашдаа хөгжих гарц харагдахгүй байна.
-Таны хувьд манай улсын томоохон бизнесмэнүүдийн нэг. Эдийн засаг хүнд байгаа энэ үед төр бизнес эрхлэгчдээ хэрхэн дэмжих ёстой юм бэ?
-Улаанбаатар хот руу мөнгө асгарах зүйлийг хийхгүй бол нэгийнхээ халааснаас хэдэн төгрөг аваад нөгөөгийнх рүүгээ хийх байдлаар яваад ямар ч нэмэргүй. Тийм учраас энэ Засгийн газар жаахан тэсрэлттэй, эдийн засгаа аврах өвөрмөц арга барилаар ажиллахгүй бол тогоондоо байгаа таван төгрөгөө л нааш цааш болгоод байна.
-Эдийн засгийн өршөөлийн хуулийг гаргахаар ярилцаж байна. Энэ удаагийн өршөөлийн хууль тэгш зарчмаар буюу улстөрчдийн компанид ч мөн адил үйлчилнэ гээд байгаа?
-Энэ бол маш зүйтэй хууль. Одоо бид явцуурхаж, Дорж уу Бат уу гэдэг байдлаар явж болохгүй. Зөвхөн Монгол гэдэг том агуулгаар асуудлыг харах хэрэгтэй. Зүгээр л аав нь хүүхдээ муу зүйл хийхэд гараа далайж байгаад зөөлөн илээд өнгөрдөгтэй адил Улс орон гэж байгаа юм бол тэр хайраа өгөх л ёстой. Одоо манай нийгэмд бизнес хийж байгааг нь олигархи болгоод төрд ажиллаж байгааг нь авлигач болгочихоод байна. Тэгээд энэ улсыг чинь хэн авч явах юм бэ. Тиймээс бид суурь сэтгэлгээгээ өөрчлөх хэрэгтэй байна. Жишээ нь, бид нүүр бардам эхнэрээ магтдаг болмоор байна. Гурван хүү гаргаж өгсөн эхнэрээ магтах гэхээр тэнэг болчих гээд суудаг Монголоос салах хэрэгтэй. Яагаад аавдаа очоод “Би сайхан ханьтай ханилсан шүү” гэж хэлж болдоггүй юм. Магтвал тэнэг гээд хамаг үнэтэй зүйлээс нь салгачихсан. Мориноос нь, ухаантай хүүхнүүдээс нь салгачихсан. Өргүй хүн өөдлөхгүй гээд өр нэмэхийг хаагаад боочихсон. Угтаа миний бодлоор өрийн таазыг чөлөөтэй нэмэх хэрэгтэй. Ер нь нээлттэй баймаар байна.
Эх сухрвалж: Unen.mn