Ашигт малтмалын хайгуулын тусгай зөвшөөрөл хүссэн өргөдлийн дугаарыг цахимаар олгох систем энэ сарын 26-ны өдрөөс ажиллаж эхэлсэн. Үүнтэй холбоотой зарим зүйлийг Ашигт малтмалын газрын дарга Д.Үүрийнтуяагаас тодрууллаа.
-Ашигт малтмалын хайгуулын тусгай зөвшөөрөл хүссэн өргөдлийн дугаарыг цахимаар олгоод хоёр хонож байна. Энэ хугацаанд хэчнээн аж ахуйн нэгж хандсан бэ?
-Цахим систем ажиллаж эхэлсэн өдөр эхний 30 өргөдлийн дугаарыг аж ахуйн нэгжүүдэд олгосон. Анх 500 аж ахуйн нэгж хайгуулын тусгай зөвшөөрлийн өргөдөл гаргамаар байна гэсэн хүсэлтийг манайд тавьсан. Үүнээс цахим системд нийт 373 аж ахуйн нэгж нэвтэрсэн байна. Гэхдээ эдгээр аж ахуйн нэгжид дугаар олгох боломжгүй. Кадастрын нэг цэгийн үйлчилгээн дээр зураг авалт хийж, өдөрт 30 аж ахуйн нэгжийн өргөдлийг хянан шийдвэрлэх боломжтой гэж үзсэн.
-Цахим систем ачаалал ихтэй ажиллаж байснаас үүдэн ямар нэгэн асуудал гарсан байхвий гэж аж ахуйн нэгжүүд хардаж байх шиг байна?
-Ачааллаас шалтгаалж систем унасан, зогссон, дугаар зүй бусаар олгосон тохиолдол гараагүй. Харин зарим аж ахуйн нэгж дугаар олгох системд нэвтрэн мэдээллээ бөглөхдөө будилах, VPN төхөөрөмжтэй зөв ажиллахгүй байх зэргээс шалтгаалж цаг алдах байдал нэлээд гарсан. Аж ахуйн нэгжүүд гарааны ижил тэгш нөхцөлөөр нэгэн зэрэг системд нэвтэрсэн учир ачаалал үүсч, хариу удааширсан. Цахим системийг 08.00 цагт нээж, компаниуд бүртгүүлж эхэлсэн. Системээс 08.10 минутад эхний дугаарыг олгосон. Харин 30 дахь дугаарыг системээс 08.19 минутад олгосон.
-Цахим дугаар олгох цагийн хуваарьт ямар өөрчлөлт оруулсан бэ?
-Манайхаас аж ахуйн нэгжүүдэд өдөрт 30 цахим дугаар олгоно. Дугааар авсан аж ахуйн нэгжүүд дараагийн өдөр цахим дугаарт заасан цагт хайгуулын тусгай зөвшөөрөл хүссэн өргөдлөө холбогдох баримт бичгийн хамт манайд биечлэн гаргана. Үүний дараа Кадастрын хэлтэс өргөдлийг хүлээн авч, тухайн өдөртөө багтаан өргөдөлд дурьдсан солбицлыг хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгох нийт талбайн солбицлоос хасалт хийж нийтэд мэдээлэх юм. Ингэснээр хайгуу лын тусгай зөвшөөрөл авах ыг хүссэн аж ахуйн нэгжийн хувьд өмнөх өргөдлийн талбайтай давхцуулал гүйгээр талбай сонгож өргөдлөө гаргах боложмтой. Тийм болохоор эхний долоо хоногт даваа, лхагва, баасан гаригт, дараагийн долоо хоногт мягмар, пүрэв гаригт олгоно. Тиймээс энэ өөрчлөлттэй уялдан аж ахуйн нэгжүүд нэг долоо хоногоор системд нэвтрэх эрх авсан бол хоёр долоо хоног, нэг сар нэвтрэх эрх авсан бол хоёр сар системд нэвтрэх эрх тэй болж байгаа юм. Цахим системд нэвт рэх эрх буюу хайгуулын тусгай зөвшөөрөл хүссэн өргөдөл гаргах дугаарыг цахимаар авах үйлчилгээний хөлсийг долоо хоног нэвтрэх эрх500 000 төгрөг, нэг сар нэвтрэх эрх 2 000 000 төгрөгөөр тус тус тогтоосон.
-Цахим системээр дугаар олгох ажлыг эхлүүлсэнтэй холбоотойгоор танай байгууллагад Тагнуулын ерөнхий газраас хяналт шалгалт хийсэн гэсэн мэдээлэл байна.Үүнд тодорхой тайлбар өгнө үү?
-Тагнуулын ерөнхий газраас энэ сарын 25, 26-нд төрийн нууцтай холбоотой хяналт шалгалтыг хийсэн. Манайд аж ахуйн нэгжүүд болон төрийн архив байрладаг. Тиймээс нууцын хадгалалт, хамгаалалт ямар байгаад хяналт хийсэн. Түүнээс биш ямар нэгэн компьютерийг лацдаж, цахим системээр дугаар олгох ажлыг зогсоо гэсэн дүгнэлтийг ТЕГ-аас манайд ирүүлээгүй. Тиймээс бид үйл ажиллагаагаа хэвийн үргэлжлүүлж байна.
-Одоогоор ашиглалтын болон хайгуулын хэчнээн тусгай зөвшөөрөл байна вэ. Түүнээс хэдийг нь сонгон шалгаруулалтаар, хэдийг нь өргөдлөөр олгох вэ?
-Ашиглалтын болон хайгуулын гурван мянга гаруй тусгай зөв шөөрөл байна. Энэ тоо нэг дахин нэмэгдэх байх. Ингэснээр хайгуулын тусгай зөвшөөрлийн орлого нэг дахин буюу хамгийн багадаа гурван тэрбум төгрөгөөг нэмэгднэ гэсэн судалгааг гаргасан. Баталсан Ашигт малтмалын тухай хуулийн дагуу төрөөс тодорхой газруудыг сонгож, тусгай зөвшөөрлийг олгохоор болсон. Өмнө нь хаана ч хамаагүй олгож байсан. Газар нутгийн 19.88 хувьд тусгай зөвшөөрлийг олгоно. Үүнээс 13.39 хувь нь өргөдлөөр, үлдсэн 6.49 сонгон шалгаруулалтаар олгохоор болсон.
-Сонгон шалгаруулалтын журамд өөрчлөлт оруулсан гэсэн. Ямар өөрчлөлт оруулсан бэ?
-Сонгон шалгаруулалтад орж буй аж ахуйн нэгжүүдийг өмнө нь тусгай комисс дүгнэхдээ тухайн компанийн чадавхи, боловсон хүчнийг харгалзаж үздэг байсан. Өөрөөр хэлбэл, субьект талыг нь гэсэн үг. Харин энэ удаад суурь үнээр өрсөлдөх чиглэл рүү орж байна. Ингэхдээ ашигт малтмалын нөөц байж болзошгүй бүс газруудыг сонгосон. Эдгээр газарт төрөөс сүүлийн дөрвөн жил судалгаа хийж нэг га талбайд 2244 төгрөг зарцуулсан гэсэн тооцоо гаргасан. Тиймээс энэ суурь үнийг үндэслэж, аж ахуйн нэгжүүд үнээ хэлэх ёстой. Мөн тухайн орон нутгаас зөвшөөрөл авсны дараа сонгон шалгаруулалт зарлах шаардлагатай. Хайгуулын тусгай зөвшөөрөл хүссэн өргөдөлд өр төлбөргүй тухай тодорхойлолт хав саргах байсан зохицуулалтыг холбогдох байгууллагуудтай зөв шилц сөний үндсэнд заавал шаардахгүй болсон.
-Хайгуулын тусгай зөвшөөрлийг олгохдоо хөрөнгө оруулалтын тэнцвэртэй байдлыг харгалзан үзнэ гэж заасан. Гэтэл суурь үнээр өрсөлдвөл хөрөнгө мөнгөтэй нь түрүүлж авах юм биш үү?
-Мөнгөөр өрсөлдөх боломж нь 50 хувь. Үлдсэнд нь боловсон хүчин, чадвар зэргийг нь харгалзан үзэх юм. Хөрөнгө оруулалтын тэнцвэртэй байдлын талаар Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөмжид тусгасан байдаг. Үүнд нэг орны оруулах хөрөнгө оруулалт30 хувиас хэтрэхгүй байна гэж заасан. Тиймээс тусгай зөвшөөрөл хүссэн өргөдлийг шийдвэрлэхдээ үүнийг харгалзаж үзэх юм. Гэхдээ шууд шийднэ гэсэн үг биш. Хайгуулын тусгай зөвшөөрөл хүсч буй аж ахуйн нэгжүүд тухайн улсын зуун хувийн хөрөнгө оруулалтай байна уу гэдгээр нь хянаж үзнэ.
-Яагаад заавал баруун бүсийн газар нутагт хайгуулын зөвшөөрөл олгохоор болсон бэ?
-Нутаг дэвсгэрийн баруун хагас буюу уртрагийн104 дүгээр меридианаас баруун хэсэгт хамаарагдах есөн сая га талбайд эхний ээлжинд хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгож эхлэнэ. Энэ нь төрөөс Эрдэс баялагийн салбарт баримтлах бодлогод туссан мөн Уул уурхайн яам, хайгуулын тусгай зөвшөөрлийг олгох ажлын хэсгээс гаргасан шийдвэр.
Эх сурвалж: Unen.mn
