УИХ-ын хаврын чуулган эхэллээ. Чуулганы өмнөх өдрүүдэд 1500 гаруй хүн оролцсон эдийн засгийн чуулган болж өнгөрсөн нь төрийн бодлогыг чамбайруулахад түлхэж өгөхүйц арга хэмжээ боллоо. Хаврын чуулганаар хэлэлцэх асуудлуудын тэргүүн ээлжинд эдийн засаг нийгмийг 2014 онд хөгжүүлэх үндсэн чиглэлийн биелэлтийн тухай болон Монгол улсын эдийн засаг, нийгмийг 2016 онд хөгжүлэх үндсэн чиглэл батлах тухай хуулийн төсөл, 2014 оны төсвийн гүйцэтгэл, Засгийн газрын 2014 оны санхүүгийн нэгдсэн тайлан багтаж байгаа аж.
УИХ энэ хаврын чуулганаараа нийт 34 хууль, тогтоолын төсөл хэлэлцэхээр төлөвлөжээ. Монгол улсын 2016 оны төсвийн хүрээний мэдэгдэл, 2017-2018 оны төсвийн төсөөллийн тухай хуулийн төслийг хэлэлцэх асуудлыг эхний гуравт нь эрэмлээд байна.
Олны анхаарлыг хамгийн ихээр татаж буй хуулийн төслүүдийн нэг нь сонгуулийн нэгдсэн хуулийн төсөл юм. Парламентад суудалтай нам, эвслүүд сонгуулийн системийн талаар өөр байр суурьтай байгаа. АН-ынхан УИХ-ын сонгуулийг түрүүчийнх шигээ 48:28 гэсэн холимог хувилбараар санал болгосон бол МАН цэвэр можаритор системээр сонгууль явуулахыг хүсч буй. Мөн 50:50 гэсэн холимог хувилбарыг ИЗНН дэвшүүлсэн. Иймээс нэлээд маргаан дагуулах төлөвтэй. Зарим улс төрчид үүнээс болоод “Энэ удаагийн чуулганаар уг хуулийг баталж чадахгүй байх” гэж муу ёрлож байна. Ерөнхий сайд асан Д.Бямбасүрэн гуай саяхан нэгэн телевизд ярилцлага өгөхдөө бас “Хаврын чуулганаар дэмий маргалдсаар байгаад сонгуулийн хуулиа баталж чадахгүй. Тэгээд 2016 он гаргаж байж нэг муу баталсан нэр зүүх байх” гэлээ.
Намуудын тухай хууль болон намын санхүүжилтийн тухай хууль ч мөн өнөөгийн бохир гэгдэх болсон төрийг цэвэршүүлэхэд чухал үүрэгтэй. Намуудын тухай хуучирсан ойлголтоороо явж болохгүй. Шинэ эрин зуунд улс төрийн энэ байгууллага хамгийн цэвэр ариун үзэл санааны нэгдэл байх учиртай. Иймээс ч зарим нь “намын бүтэц, гишүүнчлэл, санхүүжилтын асуудлыг хамгийн сайн боловсруулах субьект нь Ерөнхийлөгч байсан юм, даанч...” хэмээн харуусч сууна. Мөн өөр нэг хэсэг нь “Нам гэдгийг зөв ухаарах цаг болсон. Ерөөсөө нийт ард түмнээрээ намын эдгээр чухал асуудлыг хэлэлцүүлэх байсан юм. Парламентад суудалтай том намууд нь өөрсдийн эрх ашигт нийцүүлсэн хууль баталж таарах нь” гэж байна. Гэхдээ нэгэнт УИХ-ын хэлэлцэх асуудлын жагсаалтанд ороод байгаа тул яалтай билээ, хэлэлцэж л таарна.
Какиногийн хуулийн төсөл мөн жагсаалтанд багтаад байгаа. Казино гэхээр манайхан давын өмнө гэмт хэргийн том үүр уурхай хэмээн төсөөлдөг. Тэгж хардахын буруу гэж юу байхав. Гэхдээ сөрөг талыг хааж хашиж чадвал казино нь аялал жуулчлалын чиглэлээр гадныхны мөнгийг авч үлдэх том боломж юм билээ.
Өнгөрсөн намрын чуулганы төгсгөлийн хуралдаан цагаан сарын битүүний өдөр таарч энэ хуралдаанаар олон чухал хуулийн төслийн эцсийн хэлэлцүүлгийг бараг хийлгүйгээр, заримыг нь 20 секундэд батгаан баталсан гэх онигоо шахуу юм яригдсаар байна. Энэ бол яах аргагүй хариуцлагагүй явдал. Үүнээс улбаалан хүмүүсийн төрд итгэл улам сөхөрч байна. Харин хаврын чуулганд ийм юм бүү тохиолдоосой. Энэ чуулган эдийн засгийн эрчмийг дээшлүүлэх, улс төрийн зөв шийдлүүдийг гаргах чуулган байна гэж найдахаас.
Б.Отгонбаяр
Эх сурвалж: Tumen.mn
