Зах зээлд борлуулагдаагүй орон сууцны тоо өнгөрсөн онд 7000 байсан бол энэ жил даруй гурав дахин өсчээ. Өөрөөр хэлбэл, одоо зах зээлд 30 гаруй мянган орон сууц эзнээ “хүлээж” байна гэсэн үг. Үүнээс харахад, орон сууцны илүүдэл үүссэн мэт ойлголт төрж буй юм. Гэвч бодит байдалд энэ нь эсрэгээрээ. Засгийн газар, Монголбанктай хамтран орон сууцны найман хувийн хүүтэй ипотекийн зээлийн хөтөлбөр хэрэгжүүлж эхэлснээс хойш 67 мянган иргэн энэхүү зээлд хамрагджээ. Эрэлт их байгаа ч гэр хороолол өдрөөс өдөрт тэлсээр. Төрөөс үүнийг зохицуулах бодлого шийдвэр тухай бүрт нь гаргаж ирсэн ч “бай”-гаа онохгүй явж ирснийг судлаачид хэлдэг. Хэдий тийм ч орон сууцны урьдчилгаа төлбөр өгөх мөнгөгүйгээс болоод маш олон залуу гэр бүл тойрогны гадна үлдэж байсныг дурьдах хэрэгтэй. Тэгвэл энэ асуудлыг шийдэхээр шийдлийн Засгийн газар ажиллаж, орон сууцны урьдчилгаанд өгдөг байсан 30 хувийг 10 болгож буйгаа зарлаад байна. Гэхдээ энэ талаар иргэд тэр бүр нэгдсэн ойлголтгүй байгаа учир бид мэдээллийг багцлан хүргэж байна.

Банкны босго 30 хувь хэвээрээ

Орон сууцны найман хувийн хүүтэй зээлийн урьдчилгаа төлбөр 30 хувь байсныг 10 болгож, 20 хувийг Засгийн газар Зээлийн батлан даалтын сангаас баталгаа гаргана. Тэгэхээр банкныхан 30 хувиа авч байж, зээл гаргадаг систем нь хэвээрээ гэсэн үг. Мөн орон сууцны талбайн хэмжээг 80 м.кв-аас доош хэмээн заасан байсныг цуцалж, талбай харгалзахгүй зээлд хамрагдах боломж бүрдүүлж буй аж. Засгийн газар ийн орон сууцны эрэлтийг дэмжиж, нөгөөтэйгүүр борлуулалт нь зогсонги байдалд орсон барилгын салбарыг дэмжсэн бодлого хэмээн холбогдох албаныхан тайлбарлаж байна. Ингэхдээ ипотекийн зээлийн урьдчилгаа төлбөрийг 10 хувь болгох ажлын хэсгээс нарийвчилсан судалгаа хийж байгаа аж.

Ямартай ч тухайн зээлийн ерөнхий төлөлтөд өөрчлөлт орохгүй бөгөөд 20 хувьтай тэнцэх мөнгөө 20 жилдээ хуваагаад төлөх юм байна. Монголбанкинд ипотекийн зээлээс хуримтлагдсан 400 гаруй тэрбум төгрөг байгаа аж. Төвбанк дэд хөтөлбөрийн хүрээнд барилгын материалын үнийг тогтвортой байлгах зорилгоор 235 тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг 100 компанид олгосон байна. Орон сууцны барилгын нийлүүлэлтийг нэмэгдүүлэхэд зориулж 355 тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг банкуудад олгосон. Үүнээс 42 компанийн 221 тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг банкууд шийдвэрлэсэн аж. Тиймээс орон сууцны үнийг үндэслэлгүй нэмсэн компаниудад хариуцлага тооцохоо мэдэгдээд буй. Тэгэхээр урьдчилгаа 10 хувь болохтой зэрэгцэн байрны үнэ зохиомлоор өсөхгүй гэж ойлгож болох гэнэ.  

Барилгын салбарт нэг их наяд орчим төгрөг “түгжигдсэн” гэх мэдээлэл бий. Энэ нь ханшийн уналт, худалдан авах чадвар муудсан, банкуудын зээлийн хүү өндөр байгаагаас үүсч буй ч хурдан хугацаанд өгөөжөө өгөх салбар хэмээн мэргэжилтнүүд онцолж байна.

Бондын мөнгөөр иргэдэд баталгаа гаргана

Мэдээж, төр 20 хувийн баталгаа гаргаж байгаа учир тодорхой хэмжээний мөнгө  шаардагдана. Энэ эх үүсвэрийг бонд гаргаж “олох” гэж байгаагаа Барилга, хот байгуулалтын сайд Д.Цогтбаатар хэлсэн. Энэ хүрээнд Нийгмийн даатгалын сангийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах шаардлагатай учир хуулийн төсөл боловсруулж, удахгүй УИХ-д өргөн мэдүүлэх аж. Одоогоор өрийн босгыг нэмэгдүүлэхгүйгээр бонд гаргах боломжтой гэж Барилга хот байгуулалтын яам үзэж буй ч нарийвчилсан тооцоог Сангийн яам хийх юм байна. Өөрөөр хэлбэл, тэтгэврийн даатгалын санг хөрөнгөжүүлэх замаар орон сууцжуулах хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх гэнэ. Засгийн газрын баталгаа болгож эхний ээлжинд 80 тэрбум төгрөг гаргахаар болжээ. Орон сууцанд орсон хүн төлбөрөө төлөх явцдаа хамгийн түрүүнд баталгааны 20 хувиа төлөх аж. Энэ нь аль аль талдаа харилцан ашигтай, үр дүнтэй гэдгийг салбарын яамнаас онцолсон.

Орон сууцны урьдчилгаа төлбөрийг 10 хувь болгосон нь олон нийтийн дунд эерэг мессэж өгөөд байгаа. Гэхдээ хэдийнээс ажил болон хэрэгжихийг хүлээсэн хүлээлт нийгэмд бий болчихлоо. Барилга хот байгуулалтын яам энэ асуудлыг УИХ-аар яаралтай шийдүүлж, журмыг нь боловсруулахаа мэдэгдээд байна.  

С.Аз

Эх сурвалж: Eagle.mn