2020 оны УИХ-ын сонгууль дөхсөн энэ үед МАН-ынхан нэгэн мэргэн санаа олов бололтой. Тус намынхан УИХ-д 65 уулаа болсноос хойш Монголын ард түмний чихэн дээр цэцэг ургуулсаар гурван жилийг ардаа хийсэн.
Гэтэл тэд дахин цэцэг ургуулахаар шийдэж амьжиргааны түвшин доогуур иргэдэд жилийн гурван гурван хувийн хүүтэй 20 сая хүртэлх төгрөгийн “Итгэлийн зээл” олгох хуулийн төслийг өргөн олонхоороо дэмжиж буйгаа зарлав.
Уг зээл нь зорилтот бүлэг буюу ядуус бид нарт чиглэж ажлын байр бий болгох гэнэ. Үүгээр ч зогсохгүй санхүүгийн итгэлцлийг бий болгож, төсөвт дарамт учрахгүй гэнэ. Түүнчлэн “Итгэлийн зээл”-ийг ямар нэг зээлгүй, батлан даагчгүй, зээлийн муу түүхгүй иргэнд олгох юм гэнэ. Ямартай тус зээлийг 18 нас хүрсэн Монгол Улсын иргэн авч болох бөгөөд зээлээ хугацаандаа эргэн төлсөн тохиолдолд дараагийн зээл авах боломж олгож цаашлаад олгосон зээлээ төр хариуцаад Төрийн банкаар дамжуулан жилийн 3 хувийн хүүтэй зээл олгохоор төсөлдөө тусгасан аж. Ямартай ч УИХ дахь МАН-ын бүлгийн Ажлын хэсгийнхэн эхний жилд 200-300 тэрбум төгрөгийг “Итгэлийн зээл” олгоход зарцуулах тооцоолол хийсэн гэх чихэнд чимэгтэй мэдээллийг олонд дуулгасан ч баярлах хүн тун цөөхөн.
Учир нь өнөөдөр Монгол Улсын иргэн бүр зээлтэй, батлан даагчтай зээлийн муу түүхтэй хүмүүс гээд бүгд Монгол банкны хар дансанд данслагдсан байгааг мэдсэн хэрнээ ийнхүү ард түмнээрээ даажигнаж тохуурхаад авсан нь хачирхалтай. Үүгээр ч зогсохгүй тэдний энэхүү боловсоруулсан төсөл нь ямар ч судалгаагүй, зээлийн эх үүсвэр хаанаас гарах гээд тооцоо судалгаа муутай байгааг ч харуулав. Хэрвээ үнэхээр зээлийн санхүүжилтийн эх үүсвэрээ тогтоож хэчнээн иргэнд олгох тооцоо судалгаагаа зарласан бол үнэнд ойр байх байв. Хэрвээ уншигчид санаж буй бол өнгөрсөн 2018 оны тавдугаар сарын 30-ны өдөр УИХ-ын гишүүн С.Эрдэнийн өргөн мэдүүлсэн банкны зээлийн хүүг бууруулах хуулийн төслийг МАН-ынхан бултаараа дэмжээгүй. Хэрвээ энэхүү төслийг дэмжсэн бол өдгөө банкны зээлийн хүү буурч ард түмэн бүсээ чангалахгүй байх боломж байсан. Яг үнэндаа иргэд банкны хүүнд дарлуулснаас болж өдгөө ипотекийн 8 хувийн зээлийг маш бага хүүтэй зээл хэмээн ойлгодог.
Харин ч эсрэгээрээ өнөөдөр ипотекийн зээлийн хүү найман хувь байгаа нь дэлхийн бусад улсуудтай харьцуулахад гурав дахин өндөр байгааг эдийн засагчид хэлж байв. Тухайлбал, Сингапурт ипотекийн зээлийн жилийн хүү нь 2.6 хувь, Японд 3 хувь, Солонгост 2.25-3.15 хувь, Туркт 3.5, Канадад 2.98-3.75, Германд 1.15-2.31 хувьтай байхад манайд 8 хувьтай байгаа нь дэлхийд байхгүй өндөр хүү гэнэ. Тиймээс л эдийн засагчид ипотекийн зээлийн хүүг болон урьдчилгаа төлбөрийг бууруулах хэд хэдэн гарц бийг хэлж С.Эрдэнэ гишүүн Зээлийн хүүгийн дээд хязгаар тогтоох болон мөнгө хүүлэлттэй тэмцэх тухай хуулийн төслийн ийн өргөн барьж байсан билээ.
Угтаа бол тэд “Итгэлийн зээл” гэж манарч явахаар иргэддээ хамгийн их эрэлттэй байгаа ипотекийн 8 хувийн зээлийнхээ санхүүжилтийг нь нэмж олон хүнд хүртээмжтэй болговол харин ч бодитой ажил болж харагдах бол уу.
Эцэст нь ам.долларын ханш огцом өсч, бензин шатахуун, өргөн хэрэглээний барааны үнэ нэмэгдэж ард түмний амьдралд хүндээр туссан энэ үед ард түмнийхээ чихэн дээр нь цэцэг ургуулж “Ард түмэн бол цагаан цаас. Түүн дээр юу ч сараачиж болно” гэж МАН том эндүүрэв бололтой.
