М.Энхсайхан сайдаар ахлуулсан “Тавантолгойн” төсөл сүүлийн хоёр сарын турш УИХ дээр гацааны байдалтайгаар дуншиж байна.
Монгол талаас “Энержи Ресурс” компани, Японы “Сумитомо”, Хятадын төрийн өмчит компани болох “Шинхуа” компаниудын консерциум уг “Тавантолгой”-д хөрөнгө оруулах сонгон шалгаруулалтад ялалт байгуулсан. Үүнээс хойш Засгийн газартай хоёр сарын хэлэлцэж байж гэрээний нөхцөлүүд дээрээ талууд тохиролцсон. Гэвч тэдний тохиролцож ЗГ болон УИХ-д оруулж ирсэн гэрээг муу болсон гэж олон хүмүүс шүүмжилж байгаа.
Үнэхээр ч асуудалтай гэрээ гэхэд хэлсдэхгүй. Хамгийн энгийн жишээ дурдахад тус гэрээгээрМонголын ард түмний эзэмшиж буй 1072 ширхэг хувьцааг үнэгүйдүүлсэн, ач холбогдолгүй болгосон зүйл заалтуудыг оруулсан. Энгийнээр хэлэхэд тус ордын 93 хувийн ард түмэн буюу Монголын тал эзэмшиж байна. Гэвч иргэдээс Тавантолгойг ашиглах эсэх талаар нэг ч санал аваагүй, авах шаардлагагүй гэж хэлсэн нь нийгэмд хэрүүлийн алим болж хувирсан. Тэднийхээр бол аль болох цаг алдахгүй Тавантолгойн ордын эргэлтэд оруулж нийгэм эдийн засгийг эрчимжүүлж, ашиггүй ажиллаад буй тус орд газрыг томоохон консерциумд өгөх нь зүйтэй гэх байр сууриндаа бат зогсож байна. Ингээд эцэст нь УИХ-ын гишүүн Л.Эрдэнэчимэг гишүүн тэргүүтэй ажлын хэсэг гарч уг гэрээг нарийвчлан шалгаж эхэлсэн.
Тэгвэл өчигдөр ашиггүй, явцгүй гэж нэрлэгдээд буй “Эрдэнэс тавантолгой” компанийн ажилчид УИХ-ын дарга болон гишүүдэд нээлттэй ил захидал хүргүүллээ. Тэдний ярьж буйгаар өнөөдрийг хүртэл төрийн өмчит алдалгүй ажилласан аж. Үйл ажиллагаагаа 350 сая долларын өрнөөс эхэлж байсан. Одоо 140 орчим сая долларын үлдэгдэл бий. Үүнийг дөрвөн сар эрчимтэй ажиллахад барагдуулж чадна гэв.
“Эрдэнэс таван толгой” ХК-ний өнөөгийн нөхцөл байдал нь Засгийн газраас гаргасан 268 дугаар тогтоолд тусгаснаар “Энержи ресурс ХХК”-ийн мэдэлд өгөхөөр муу биш байгаа.Тавантолгойн ордыг эргэлтэд оруулах гэрээг Монголд ашиггүй байдлаар хийж, гадны компанид 60 жилээр ашиглуулах гэж буйг төрийн өмчит энэ компанийн ажилтнууд эсэргүүцэж байгаа юм.Мөн тус компани улсын төсөвт төвлөрүүлсэн татварын хэмжээгээрээ уулын баяжуулах “Эрдэнэт” үйлдвэрийн дараа буюу хоёрдугаарт ордог аж.
Ямартаа ч уг гэрээг эсэргүүцэж буй дараагийн хэсэг гарч ирлээ. Магадгүй хамгийн үнэн зөв мэдээлэл өгөх нь дотор нь байгаа эдгээр хүмүүс юм.
Тэдний хэлж буйгаар өрийн хэмжээг төлж байгаа, үлдсэн өрийг дөрвөн сарын дотор төлж барагдуулна, татвар төлөлтөөр хоёрдугаарт явж байгаа зэрэг ашигтай ажиллаж буй компанийг хувьчлах хэрэг байна уу. Өөрөөр хэлбэл гадныханы гарт Монголынхоо хувь заяаг даатгалгүйгээр үйл ажиллагааг нь явуулж, иргэдийнхээ хувьцааг нь үнэ цэнэтэй хэвээр нь хадгалж үлдэх нь дээр юм биш үү.
Г.Бат
Zaluu.com
