Тэр энэ дэлхий дээр амьдардаг бас амьдардаггvй. Магадгvй тэр миний, чиний, бидний огт мэдэхгvй ертєнцєєс ирсэн. Магадгvй одоо ч тэндээ амьдардаг. Тэгээд бидний хамгийн сайн мэддэг, огт анзаарагдалгvйгээр яг хажууханд хэвтэх ганц ширхэг євсєєр “залуур” хийн хэний ч мэдэхгvй, бvр тєсєєлж ч байгаагvй тэр ертєнц рvv бvгдийг хєтєлж аваачна. Энэ мэдрэмжийг нь хvмvvс яруу найраг гэж нэрлэдэг бололтой. Тvvний шvлгvvдэд хэнд ч анзаарагдамгvй гуниг хийгээд хэн бvхний нvдэнд ил, бvvр сэтгэлд ойр баяр баясал бий. Хамгийн олзуурхууштай нь гандсан дэлбээн дээр ганц дусал бороо шиврэхэд амь орох мэт гэгээн мэдрэмжvvд бий. Хар юм бvхний цаана нуугдсан бяцхан цагаан толбыг хvмvvст мэдрvvлэхийн тулд бvтээгч тvvнийг энэ ертєнц рvv яруу найрагч болгон илгээсэн биз ээ.
Басхvv єєрийнх нь хэлснээр тэрбээр энэ ертєнцєд бус єєрийгєє тойруулан сvндэрлvvлсэн нууцлаг цайзад амьдардаг. Тvvний дvрсэлснээр “Араатан ба vзэсгэлэнт охин” хvvхэлдэйн кинон дээр гардагтай тун тєстэй тийм нэгэн цайз. Тавилга бvр нь амьтай, бvгд урнаар сэтгэж, эзэнтэйгээ санал бодлоо солилцдог. Магадгvй эзэнтэйгээ адилхан хэн бvхнээс тэрс vзэлтэй. Гэвч тэдний бvгдийнх нь сэтгэл дотор vзэсгэлэнт сарнай дэлбээгээ дэлгэн гялтагнаж байдаг. Магадгvй тэр гэрлээ хvмvvст vзvvлэхийн тулд энэ ертєнцєд жvжигчний дvрээр ирсэн байх.
Чухам хэний тухай ярих гээд ийм урт оршил биччихэв гэж битгий цухалдаарай. Та тvvнийг яруу найрагч бас жvжигчин гэдэг мэдээллийг энэхvv оршилоос авсан биз ээ. Тэгвэл танд нууц хєзрєє дэлгэе. Нийтлэлийн маань баатар бол Эрдэнэт хотын Хvvхэд Залуучуудын театрын жvжигчин Ганбатын Мишээл. Єнгєрсєн сард номын ертєнцєд мэндэлсэн “Би гэдэг ард тvмэн” шvлгийн тvvврийн эзэн.
Урлаг сонирхогчдын хувьд бол Монголын моно жvжгийн анхдугаар фестивалийн дэд байрын шагналт “Чаплинд нулимс бий юу?” жvжгийн зохиолч бєгєєд жvжигчин. Тэрбээр энэхvv жvжгээрээ Олон улсын моно жvжгийн фестивальд эх орноо тєлєєлєн оролцож, єнгєрсєн даваа гарагт Хvvхэлдэйн театрын тайзан дээрээс нийслэлийн vзэгчидтэй мэндчилсэн юм. Єнгєрсєн євєл Эрдэнэт хотдоо энэхvv жvжгээ анхлан тавьснаас нь хойш зарим хvмvvс тvvнийг Монголоос тєрсєн цорын ганц Чаплин хэмээн цоллох болсон.
Хvмvvст цаг vргэлж инээд бэлэглэдэг жижигхэн биетэй, гунигтай нvдтэй азгvй эрийг дэлхий даяараа таньдаг болоод уджээ. Гэвч хэдэн хvн тvvний сэтгэл рvv vнэнээр єнгийсєн бол? Тэр их инээдний цаана чухам юу нууж явсан бол? гэдгийг Г.Мишээл “Чаплинд нулимс бий юу?” жvжгээрээ харуулахыг хvсчээ.
Моно жvжгийн олон улсын фестивалийн vеэр vзэгчид хийгээд мэргэжилтнvvд тvvнийг Чаплинтай даанч адилхан хэмээн шивнэлдэж байна билээ. Гадаад тєрхєєрєє адилхан харагдсан байж болох л доо. Тогтож харвал Чаплины нvдэнд гуниг vvрлэсэн мэт харагддаг бол Г.Мишээлийн нvдэн дотор гал асч байдаг. Магадгvй, Чаплин гуниг гутралаа бvрх малгай, хачин сахлынхаа ард, чин vнэндээ єєрийг нь хараад шоолон инээх хvмvvсийн баяр хєєрийн цаана нууж чаддаг байжээ. Харин Г.Мишээл... Тэр єєрийг нь таниагvй нэгний хувьд ямар ч сэтгэл хєдлєлгvй, хэтэрхий гэмээр хэнэггvй нэгэн мэт харагддагаараа Чаплинтай тєстэй санагдсан байж болох. Гэвч зєвхєн харагдах. Хvн бvрийн тэнгэрт хєєрчих шахам баярладаг зvйлс тvvнд огт сонирхолгvй. Тэрбээр энэ vед гутал руугаа хараад энэ гутал дээр тогтсон vрчлээс хvний сэтгэлд ч бас наалддаг болов уу гэж эмзэглэнэ. Хvн бvрийн гашуудан харуусах гуниг гутрал ч тvvний хувьд огт утгагvй. Энэ vед тэрбээр цонхоор ширтээд, тэртээх модонд муур хэдэн удаа зулзагалсан тухай бодож єєрийгєє баясгана.
Гэтэл хvн хvнээс тэрс энэ нєхрийг эмзэглvvлдэг зvйл нь юу гээч. “Хэн нэгний амин хувиа хичээсэн байдал, єндєр албан тушаалаас болж, ажилчин анги ам руугаа алгадуулах”. Хэтэрхий энгийн байна уу? Энэ хариулт танд хуурмаг санагдаж болохыг ч vгvйсгэхгvй. Эс бєгєєс хэтэрхий vнэн ч юм уу.
Тvvний нууцлаг ертєнцийн талаарх эхний асуултын минь хариулт дахиад л асуултаар дуусчихлаа. Учир нь, нэг асуултандаа хариулт авмагц дараагийн асуултандаа хариулт авахсан гэх хvсэл єєрийн эрхгvй оволзсоных болов уу. Дараагийн асуулт минь Г.Мишээл хэмээх залуугийн хамгийн том мєрєєдлийн тухай болохоор ч хариултаа авахаар ийнхvv яаран тэмvvлсэн байж ч болох юм. Гэтэл дахиад л хэзээ ч тєсєєлєєгvй хариулт.
“Хєхєє євлийн хvйтэнд хєгшин настай аавыгаа нэг их том сав бариулаад, усанд оочерлуулмааргvй байна. Ээж минь єглєє эрт босоход цайны сvvгvй байхыг хvсэхгvй байна” гэнэ. Хvн бvр хvсдэг ч, тэр болгон биелvvлж чаддаггvй, хамгийн энгийн мєрєєдєл. Энэхvv энгийн мєрєєдєл нь тvvнийг хэн нэгнийг дуурайж, мєн чанараа баллуурддаггvй, єрєєлд таалагдах гэж єєрийгєє vгvйсгэдэггvй нэгэн гэдгийн илчлэл гэлтэй.
Гэвч тэр бол театрын урлагт хайртай хvмvvсийн хувьд Монголын тайзан дээр мэндэлсэн анхны Чаплин. Эрдэнэтийн театраас тєрсєн анхны, харин Монголын театрын тайзнаа амилсан хоёр дахь Ромео. Магадгvй тvvнд дуугvй киноны мастер Чарли Чаплиных шиг хэнд ч анзаарагдамгvйгээр тоосонд дарагдсан гуниг бий. Мєн хайр дурлалдаа хязгааргvй vнэнч Ромеогийн гэрэл цацруулсан баяр баясгалан ч бий. Ойрадын их хаан Галдан бошигтыг тайзан дээр амилуулсныхаа адилаар амьдрал дээр ч vзэл бодлынхоо тєлєє мятрашгvй тэмцэх зориг бий. Тэр бvгд нь єрєєлийнхєєс єєр єнгєний ялгаралтай.
Тэгвэл “Чаплинд нулимс бий юу?” гэж хэн бvхнээс анхлан асуусан энэ залуугийн нулимс ямар єнгєтэй бол? Тэрбээр уйлах зvйлд уйлдаггvйгээ хvлээн зєвшєєрдєг. Гэвч хамгийн эмзэг мэдрэмжvvд, хамгийн сайхан мєрєєдєл, хэн нэгний гуниг шаналангийн тухай ярихдаа тvvний хоолой зангирч, нvдэнд нь нулимс цийлэгнэдэг юм билээ. Тэгэхээр Г.Мишээлийн нулимс мэдрэмжийн тусгалтай байх нь. Єєрєєр хэлбэл, мэдрэмжийг нь толинд тусган харж чадсан нэгэн л тvvний нулимсны єнгийг харж чадах.
Тvvний шvлгvvдийг уншихад, тэр огтоос танихгvй ертєнцийн нэгэн мэт санагддаг. Харин тайзан дээр жvжиглэж буйг нь vзвэл энэ л ертєнцєд мэндэлж, энэ л ертєнцєд соёолон дэлгэрч буйг нь мэдэрнэ. Хэсэгхэн зуур чимээгvй суугаад, тэвчээртэй хvлээвэл тэр ярьж эхэлнэ. Учир нь, тэр єєрийг нь сонсохгvй хvмvvстэй ярилцдаггvй юм шиг байна лээ. Харин яриаг нь сонсмогц тvvнээс бvр эртний танилын нэг л дотно vнэр сэнгэнэнэ. Тэрхэн эгшинд Танихгvй ертєнцийн танил минь байжээ гэж уулга алдах. Гэвч энэ бол миний л мэдрэмж. Магадгvй, хэн нэгэн чинь тvvнийг єєрийнхєєрєє таньж, єєрєєрєє мэдрэхийг хvсч л байгаа байлгvй. Тэгвэл ирэх амралтын єдрvvдээр “Black box” театрыг зориорой. Танихгvй ертєнцийн танил маань энэ єдрvvдэд “Чаплинд нулимс бий эсэхийг” єєрийнхєєрєє илрvvлнэ. Харин та XX зууны домогт од Чаплин хийгээд XXI зууны монгол жvжигчин хоёрын нулимсны єнгийг сэтгэлийнхээ толинд тусгаарай.
Эх сурвалж: