Үндсэн хуулийн гучдугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар Ерөнхийлөгч бол төрийн тэргүүн, Монголын ард түмний эв нэгдлийг илэрхийлэгч билээ. Тэгвэл өнөөгийн Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх эцэг хуульд тусгагдсан энэхүү язгуур шаардлагыг бүрэн дүүрэн хангаж, хийрхсэн улстөржилтөөс зүй ёсоор ангид байгааг эхэнд тодотгоё. Түүнчлэн төрийн тэргүүний зүгээс гаргаж буй санал санаачилгуудын ач холбогдол, үр нөлөөний талаар олон улсын байгууллагуудын зүгээс онцолж буйг дурдъя.

Тухайлбал, Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга Я.Содбаатар Дэлхийн банкны Зүүн Ази, Номхон далайн бүс нутаг хариуцсан захирал Бенуа Боскет тэргүүтэй байгаль орчин, хөдөө аж ахуй, нийгмийн асуудал хариуцсан багийн мэргэжилтнүүдийг энэ долоо хоногт хүлээн авч уулзахдаа, Ерөнхийлөгчийн санаачилсан “Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөн болон “Хүнсний хангамж, аюулгүй байдал” үндэсний хөдөлгөөний хүрээнд Дэлхийн банктай хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх боломжуудын талаар санал солилцсон байсан.

Энэ үеэр Дэлхийн банкны Зүүн Ази, Номхон далайн бүс нутаг хариуцсан захирал Бенуа Боскет Дэлхийн банк нь “Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөний зорилтуудыг бүрэн дэмжиж байгаа бөгөөд тус хөдөлгөөнийг амжилттай хэрэгжүүлэх, үр дүнг баталгаажуулахад шаардлагатай дэмжлэгийг үзүүлэхэд бэлэн. “Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөн амжилттай хэрэгжсэнээр Монгол Улс хүлэмжийн хийн ялгарлыг бууруулаад зогсохгүй шингээлтийг нэмэгдүүлэх давхар ач холбогдолтой гэдгийг тэмдэглэсэн байгаа юм.

Мөн хүнсний хангамж, аюулгүй байдлын асуудлаар Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн дэвшүүлсэн зорилтуудыг Монгол Улстай хамтран энэ чиглэлээр хэрэгжүүлэхээр боловсруулж буй төсөл, хөтөлбөрт тусгаж ажиллана гэдгийг хэлжээ.

Тэгэхээр Ерөнхийлөгчийн зүгээс дэвшүүлж буй санаачилга, зорилтууд цаг үе, бодит байдалд нийцтэй байна.

Тодотгоход, Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх хүнсний хангамж, аюулгүй байдлын асуудлыг тусгайлан хэлэлцэхийг Улсын Их Хурал, Засгийн газарт энэ сарын 13-ны өдөр анхааруулсан юм Тэрбээр Улсын Их Хурлын чуулганы нэгдсэн хуралдаанд хүнсний хангамж, аюулгүй байдлын талаар мэдээлэл хийж, хэлсэн үгэндээ:

Улс орны нийгэм, эдийн засгийн аюулгүй байдлыг хангах зорилгоор “Халамжаас хөдөлмөрт, Олборлолтоос боловсруулалтад, Импортоос экспортод” шилжих суурь реформын хүрээнд “100 жил-10 зорилт” хөгжлийн санаачилгыг Төрийн тэргүүн дэвшүүлсэн. Энэ зорилт Монгол Улсын Засгийн газрын “Шинэ сэргэлтийн бодлого”-д тусгалаа олсон нь сайшаалтай. Дээрх 10 зорилтын нэг болох “Хүнсний аюулгүй байдлыг хангах, хүнсний бүтээгдэхүүнээр дотоодын хэрэгцээгээ бүрэн хангаж, мал аж ахуй, газар тариалангаа эрчимжүүлэн хөгжүүлж, бүс нутагтаа органик хүнс экспортлогч орон болох” зорилтыг хэрэгжүүлэхэд Та бүхний анхаарлыг хандуулахаар Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Улсын Их Хурлын чуулганд оролцож байна. Монгол төрийн бодлогын цөмд монгол хүн, монгол өрх байж ирсэн, цаашид ч байх учиртай. Монгол Улсын үндэсний аюулгүй байдал нь монгол хүн бүрийн аюулгүй байдалтай шууд холбоотой. Хүнээ хамгаалъя, хүнээ хөгжүүлье гэвэл хүнсээ сайжруулах ёстой. Монгол хүний эрүүл, аюулгүй амьдрах таатай орчин, нөхцөлийг бүрдүүлэх суурь асуудлын нэг бол хүнсний аюулгүй байдлыг хангах, хүнсний хангамжийг нэмэгдүүлэх явдал юм. Хүнс эрүүл байвал монгол хүн эрүүл байна. Монгол хүн эрүүл байвал Монгол үндэстэн хүчирхэг байна. Тиймээс Монгол Улсын хүнсний аюулгүй байдал, хүнсний хангамж, иргэдийн эрүүл зөв амьдрал, хүний бие махбодын хэрэгцээ шаардлагад нийцсэн хүнсний бүтээгдэхүүнээр хүн амыг жигд, тогтвортой, хүртээмжтэй хангах нь онцгой чухал байна. Эзэн богд Чингис хаан нэгэнтээ “Чи бусдын хийсэн хоолыг идэж, бусдын хийсэн хувцсыг өмссөн тэр цагт бусдын боол болсон хэмээн бодоорой” гэж айлдсан гэдэг. Бидний өвөг дээдэс өнө эртнээс нүүдлийн мал аж ахуй эрхэлж хоол хүнс, дээл хувцас, эд зүйлсээ өөрсдөө үйлдвэрлэж, худалдаа наймаа эрхэлж, бусдаас хараат бус оршин тогтнож ирсэн олон зуун жилийн түүхтэй. Социализмын үеийн он жилүүдэд ч аж үйлдвэрийн хөгжил эрчимжиж мах, гурил, сүү, сүүн бүтээгдэхүүн, хүнсний ногоо зэрэг олон төрлийн хүнсний бүтээгдэхүүнээр дотоодын хэрэгцээгээ хангаж ирсэн төдийгүй 1985 онд “Хөдөө аж ахуйг хөгжүүлэх, хүн амын хүнсний хангамжийг сайжруулах зорилтот программ”-ыг дэвшүүлэн хэрэгжүүлж байсан. Өвөг дээдсийн сургаал, түүхэн туршлагаас харахад бид монгол хүнсээр дотоодын хэрэгцээгээ хангаж, үндэсний аюулгүй байдлаа баталгаажуулж ирснийг илтгэж байна. Чаддаг байсан зүйлээ чадахгүй болно гэдэг хөгжил, дэвшлээс ухарсан хэрэг юм. Үүнд л бид анхаарлаа хандуулж, алдаагаа засах учиртай. Өнөөдөр дэлхий дахинд үүсээд буй нөхцөл байдал, цар тахал, тээвэр логистикийн хүндрэл, ажилгүйдэл, ядуурал, бараа бүтээгдэхүүний хомсдол, үнийн өсөлт зэргээс шалтгаалсан хүнсний хангамж, аюулгүй байдлын асуудал улс орон бүрийн нэн тулгамдсан сорилт боллоо. Энэ нь цаашлаад дэлхий нийтийн тогтвортой хөгжлийн зорилтод томоохон эрсдэл учруулж байна... Алийн болгон бид айлаас давсаа хүртэл гуйж амьдрах вэ” хэмээн байр сууриа илэрхийлсэн.

Үнэхээр ч газрынхаа хөрсөн дор арвин их үүц баялагтай, 70-аад сая малтай туурга тусгаар улс хэрнээ хүнсний аюулгүй байдал, хүртээмжийн асуудлаа шийдвэрлэхэд хаа хаанаа анхаарч, бодлого, шийдвэрийн уялдаагаа шат шатандаа уялдуулах нь нэн чухал байгааг төрийн тэргүүний хувиар тэрбээр ийнхүү албан ёсоор гаргаж ирж байгаа нь тун чухал алхам юм.

Д.Нэргүй

Түмэн.мн