УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж, УИХ-ын гишүүн А.Ундраа, УИХ-ын гишүүн Г.Уянгахишиг, УИХ-ын гишүүн Ч.Лодойсамбуу нар НӨАТ-ыг 5 хувь болгох хуулийн төслийг санаачилж өргөн барьж байгаагаа мэдэгдлээ.

УИХ-ын гишүүн Б6Пүрэвдорж: НӨАТ-ын татварыг 5 хувь болгох хуулийн төслийг өргөн барьсан. Энэ хуулийн төслийг 2019 онд өргөн барьсан боловч хэлэлцэхгүй байсаар байгаад шинэ их хурлын дэгийн тухай хуулиар хэрэв тухайн парламентын үед хэлэлцэгдэхгүй бол буцаах дэгийн дагуу буцаагдсан. Шинэ парламент гарсан тул гишүүдтэйгээ хамтарч НӨАТ-ыг 5 хувь болгох хуулийн төслөө дахин өргөн барьж байна. Өнөөдрийн байдлаар нийтдээ 180 мянган аж ахуй нэгж бий. Түүнээс 80 мянга нь НӨАТ төлөгчөөр бүртгүүлсэн. 250 мянган хувиараа хөдөлмөр эрхэлдэг хүмүүс бий. Үүний 50 мянга нь НӨАТ төлөгчөөр бүртгүүлсэн байгаа. Өнөөдөр яагаад ийм бага хувиар бүртгүүлж байна вэ гэвэл татвар хэт өндөр байгаа учраас аливаа нэгэн тайлангүйгээр бүх бараа бүтээгдэхүүнээ борлуулдагтай холбоотой. 2024 он гэхэд 6,5 их наяд төгрөгийн татвар 24 хувийг НӨАТ бүрдүүлж байгаа. Өнгөрсөн жил 5 хувь болгосон бол магадгүй 3,8 их наядаар НӨАТ-ын татвар багасна гэж шууд автоматаар тооцож болохгүй. Яагаад гэвэл татварыг багасгаснаар татварын бааз суурь нэмэгдэх хувиараа хөдөлмөр эрхлэгчдийн 50 мянга нь биш 150 мянган НӨАТ төлөгч бүртгүүлнэ. Мөн 180 мянган аж ахуй нэгжийн дахиад 50 мянга нь НӨАТ төлөгчөөр бүртгүүлэх боломжтой. Ингэсний үр дүнд татварын орлого багасахгүй, бусад бараа бүтээгдэхүүний орлогыг ил болгосноор аж ахуй нэгжийн орлогын албан татвар, хүн амын орлогын татвар бусад орлогууд нэмэгдэх боломж бий болно. Мөн эдийн засаг татвараас шалтгаалж өсөх боломжийг үүсгэнэ. Үр дүнд нь монголчууд бүгд бараа бүтээгдэхүүнээ хямд хэрэглэх, эдийн засаг эрчимжих боломж бүрдэнэ. Энэ хавар Ерөнхий сайдаас татварын ачааллыг багасгах шинэчлэлийн ажлыг хийнэ гэж зорьж байгаа. Энэ хүрээндээ 5 хувь болгох санаачилгыг гаргаж, Ерөнхий сайдын шинэчлэлийн ажилтай зэрэгцүүлж байна.

УИХ-ын гишүүн А.Ундраа: НӨАТ-ын 5 хувь болгох асуудал бол эдийн засгийг ил тод болгох, илүү албан эдийн засгийг дэмжих, татварын бааз суурийг нэмэгдүүлэх чухал ач холбогдолтой. Хамгийн гол ач холбогдол нь татвар төлөгчдийн нуруун дээр ирж байгаа ачааллыг бууруулах, төрийн дарамтыг бууруулснаар бизнесийн орчинг нэмэгдүүлэх чухал ач холбогдолтой. Тиймээс энэ хуулийн төслийг дэмжиж, хамтран санаачилж байна.

УИХ-ын гишүүн Г.Уянгахишиг: ХҮН намын тухайд мөрийн хөтөлбөртөө иргэд дээр ирж байгаа татварыг бууруулах, аж ахуй нэгжийн албан татварыг бууруулах зэргийг тусгасан. НӨАТ гэдэг бол буцаад эцсийн бүтээгдэхүүн дээр нөлөөлж байгаа. Нөгөө талаасаа аж ахуй эрхэлж байгаа ялангуяа жижиг дунд бизнес эрхлэгчдийн хувьд маш том дарамт болдог. Буцаагаад НӨАТ-ын буцаан олголтыг авах гэхээр том асуудлууд үүдсэг. Энэ талаасаа 10 хувийг 5 хувь болгосноор аж ахуй эрхлэгчдийг дэмжинэ. Иргэд дээр ирж байгаа дарамтыг бууруулж, бүтээгдэхүүний үнэ бууруулах боломжийг бүрдүүлнэ гэдэг үүднээс энэ хуулийн төсөлд хамтарч байна.

УИХ-ын гишүүн Ч.Лодойсамбуу: Парламентад орж ирсэн цагаасаа хойш НӨАТ-ыг бууруулах асуудлыг тавьж ирсэн. Өнгөрсөн хугацаанд эрх баригчид дэмжээгүй. Энэ парламент илүү олон намын төлөөллүүд орсон учраас энэ татварыг, гадаа болж байгаа жагсаал энэ олон нийтийн шаардлага бол татварын дарамтыг боль гэж байна. Бизнес эрхлэх боломж алга, өрхийн амьжиргаа сүйрлээ, орлогоороо амьдрах аргагүй боллоо гэдэг ийм л шаардлагуудыг тавьж байна. Бусад гишүүд ч дэмжинэ гэж итгэж байна.