Ази номхон далайн бүс нутгийн өргөн нэвтрүүлгийн холбооны /ABU/ Ерөнхий чуулган есдүгээр сарын 11-15-ны өдрүүдэд Улаанбаатар хотод болж байгаа. Ази-Номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн холбооны 62 дугаар Ассамблейны нэгдсэн чуулга уулзалт өнөөдөр эхэллээ.

Энэхүү чуулганд 43 орны 250 гаруй улсын хэвлэл мэдээллийн тэргүүлэх байгууллагуудын захирал, продюсер, уран бүтээлчид оролцож, телевиз, хэвлэл мэдээллийн хөгжлийн чиг хандлага, тулгамдсан асуудлуудыг хэлэлцэж байгаа.

Ази-Номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн холбооны 62 дугаар Ассамблейны нэгдсэн чуулга уулзалтын нээлтэд МҮОНРТ-ийн Ерөнхий захирал Г.Гэрэл үг хэллээ. Тэрбээр “ Төв Азийн өндөрлөг хээр талын дунд орших Монгол Улсын нийслэл Улаанбаатар хотноо Ази, Номхон Далайн өргөн нэвтрүүлгийн холбооны 62 дугаар чуулган нээгдэж байна. Энэ удаагийн чуулганыг зохион байгуулах хүндтэй үүргийг Монгол улс тэр дундаа МҮОНРТ-д даалгасанд манай хамт олон маш их баяртай байна.

Юуны өмнө энэхүү чуулганд хүрэлцэн ирсэн ABU-гийн удирдлага болон гишүүд, байгууллагуудын удирдлага, уран бүтээлчид та бүхэндээ Монголын үзэгч сонсогч, хэвлэл мэдээллийн байгууллага, уран бүтээлчдийнхээ нэрийн өмнөөс талархал илэрхийлж байгааг хүлээн авна уу. "Үндэсний өв соёлоо хамгаалахад хэвлэл мэдээллийн байгууллагуудын үүрэг оролцоо" гэсэн сэдэв нь энэ жилийн чуулганы гол сэдэв билээ.

Аль ч улс орны радио телевиз хэвлэл мэдээллийн байгууллага тухайн үндэстнийхээ өв соёл, эх хэл, зан заншлын дархлаа, ард түмнийхээ дуу хоолой болсоор ирсэн байдаг. МҮОНРТ ч энэхүү үүргээ нэр хүндтэй биелүүлсээр ирснийг та бүхэнд онцлон тэмдэглэхэд таатай байна. Манай МҮОНР нь 91 жил, МҮОНТ нь 58 жилийн түүхийг бүтээхдээ өв соёл, зан заншил, эх хэлний дархлаа, улс орны хегжлийн гэрч нь болсоор ирсэн. Монголын өв болон соёл зөвхөн тухайн улсын бахархал төдийгүй дэлхий дахины хамтын үнэт сан байдаг билээ. Өв соёлоо хамгаалж, түгээх эрхэм үүргийг хэвлэл мэдээллийн байгууллагууд хүлээдэг уламжлалтай. Иймээс бид уламжлал болон шинэ медиаг уялдуулан ашиглаж ев соёлоо зөвхөн Монголчуудад бус дэлхий дахинд түгээх үйлсэд онцгойлон анхаарч ажиллаж байна.

Өнөөдөр дэлхийн 170 орны 800 гаруй биет бус соёлын ев Юнескод бүртгэгдээд байна. Түүн дотроос Монгол улс 17 ев соёлоо бүртгүүлсэн бөгөөд уртын дуу. хөөмий, морин хуур, цуур, монгол бичиг зэрэг зевхен монголчуудын бахархал төдийгүй хүн төрөлхтний хамтын соёлын өвийг бүртгүүлжээ. Монгол үндэсний хувьд дахин судалж, сэргээж, нийтэд түгээн дэлгэрүүлийн сацуу хайрлан хамгаалах ёстой мянга мянган жилийн түүх нүүдэлчдийн ахуйгаас улбаалсан хэмжээлшгүй ев сантой улс орон билээ. Саяхан Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зарлигаар дэлхийн адууны өдрийг тэмдэглэж эхэлсэн нь монголчуудын адууны евермец соёлыг дэлхий дахинд сурталчлан таниулах шинэ гарц нээсэн билээ. Адууны соёл айраг хэрэглэх уламжлал нь бүгд нүүдэлчдийн байгаль дэлхийтэйгээ зохицон амьдарч ирсэн ев соёлын тод илэрхийлэл юм. Мен монголчуудын вверме, зан үйлүүдийн нэг болон ингэ хeвслех нь Юнескод бүртгэгдсэн eвийн тоонд багтсан байдаг.

Энгийнээр ойлгуулахад ботгоо голсон ингэнд хосгүй морин хуурын хөгжмийн хэмнэлд уртын дууны уяралт хегжим сонсгож ботгыг нь эхэд нь авхуулдаг зан үйл Монголд байдаг. Энэ бол мал байгаль дэлхийтэйгээ энэрэн нигүүлсэх харилцаанд суурилсан нүүдэлчдийн соёлын өвөрмөц илэрхийлэл юм. Ерөөсөө Монголчуудын өв соёлын ихэнх нь байгаль ахуйгаа аргадсан, мал амьтанаа энэрэн хамгаалсан уламжлалаас урган гарсан бөгөөд орчин цагийн ойлголтоор эко амьдралын хэв маяг нийцдэг.

Морин хуурын уянгалаг хөгтэй зэрэгцэн туулиа хайлж, лимбэний намуухан аялгуу, цуурын цуурайд уртын дуугаа дуулж, бие биелэгээ хийж дэнж хотойтол наадамлах нь монголчуудын амьд өв соёл билээ. Наадам бол спортын тэмцээн бус харин үндэстний нэгдэл, эв эе ев соёлоо хойч үедээ өвлүүлэн ойлгуулж байгаа хэлбэр юм. Улс үндэстэн болгон өөрийн өв соёл, эх хэл, түүх уламжлалаа өвлүүлэн үлдээх эрхэм үүргийг мэдээллийн хэрэгсэл, соёл урлагийн салбартаа даатгадаг билээ.

Үүнийг МҮОНРТ үйл ажиллагаандаа мөрийн хөтөлбөр болгон ажилладаг. Бид залуу үеийн сонирхолд нийцүүлэн чанартай контент бүтээж, дижитал технологийн давуу талыг ашиглан олон улсын хамтын ажиллагааг өргөжүүлснээр зөвхөн үндэсний бахархалаа хамгаалаад зогсохгүй хүн төрөлхтний хамтын соёлын өв санд бодитой хувь нэмэр оруулж чадна. Эрхэм хүндэт нөхөд өө "ABU-62" дугаар чуулган бол хүн зөвхөн туршлага солилцох талбар бус хүн терелхтний соёлын өвийг хамтдаа хамгаалж, түгээх хамтын тайз юм. Та бүхэнд манай сайхан оронд тавтай байж шинэ санаа шилдэг туршлагаа хуваалцаж верийн орны соёлын өвийг түгээн дэлгэрүүлэх зорилгоо хэрэгжүүлэхэд тань амжилт хүсье. Соёлын ввийн ачаар бид ирээдүйнхээ гэрлийг асаах болно"гэдгийг онцолсон юм.