УИХ аймаг, нийслэлд эрх мэдлийг өгөх зохицуулалтыг хуульд тусгаж байна. Үүнийнэг бол аймаг, нийслэлийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хуралнь дөрвөн төрлийн татвар ногдуулах асуудлыг шийдвэрлэхээр болж байна. Тухайн аймаг орон нутагт ажиллаж, амьдарч байгаа иргэдээсээ татвар авахаар шийдвэрлэвэл татвараа аймгаа хөгжүүлэхэд, иргэдийнхээ эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах орчныг бий болгоход зориулах үүрэгтэй болно. Орон нутаг зөвхөн улсын төсвөөс л татаас авах бус өөрсдөө баялаг бүтээж, санхүүжилтийн асуудлаа шийдвэрлэдэг бие даасан болох ёстой. Хэрэв ингэж чадаад, орон нутаг хөгжвөл нийслэлд ирэх иргэдийн урсгал саарч, орон нутагт амьдрах олон нийтийн сонирхол ихэсэх нь лавтай. УИХ-аар хэлэлцэж байгаа Хөрөнгийн албан татварын тухай хуульд малын хөлийн, бууны, үл хөдлөх хөрөнгийн, автомашины гээд дөрвөн төрлийн татварт өөрчлөлт оруулахаар байгаа. Өөрчлөлторуулахдаататварын дээд хязгаарыг Засгийн газраас оруулж ирсэн. Харин эдгээр татварыг иргэдээс авах эсэхийг аймаг, нийслэлийн Иргэдийн төлөөлөгчид нь шийднэ.
Амьдарч байгаа нутгаа хөгжүүлж, зөвхөн улсын төсвөөс татаас авдаг байдлаа өөрчлөх нь орон нутгийн удирдлагуудын хийх ажил. Энэ ажлаа сайн хийж байгаа аймаг цөөн. Өмнөговь аймгийн тухайд Оюутолгой, Тавантолгой гээд томоохон уурхайн нутаг. Орон нутагт нь уул уурхайн баялгийг ашиглаж байгаагийн татаасыг өгдөг. Энэ татаасаар аймгийнхаа иргэдэд хувь хишиг хүртээдэг. Сүхбаатараймаг ч мөн хөгжлөөрөө дээгүүрт яваа. Аймаг орон нутгаа хөгжүүлэхийн тулд мэдээж санхүүгийн эх үүсвэр хамгаас чухал. Энэ эх үүсвэрийг нутагт нь бий болгохын тулд аймаг, нийслэлийн удирдлагуудад төсөв санхүү хариуцах эрх мэдлийг нь УИХ-аас өгч эхэллээ.
2015 оны төсвийн тодотголд аймгуудын төсвийг дараах байдлаар хуваарилжээ. Үүнд:
- Архангай- 13.1 тэрбум
- Баян-Өлгий- 13.4 тэрбум
- Баянхонгор 13.3тэрбум
- Булган 659 сая
- Говь-Алтай 10 тэрбум
- Дорнод 6.1 тэрбум
- Дундговь 8.0 тэрбум
- Завхан 11.8 тэрбум
- Өвөрхангай 14.8 тэрбум
- Сүхбаатар 7.0 тэрбум
- Сэлэнгэ 5.5 тэрбум
- Төв 9.8 тэрбум
- Увс 12.3 тэрбум
- Ховд 9.2 тэрбум
- Хөвсгөл 18.5 тэрбум
- Хэнтий 10.3 тэрбум
- Дархан-Уул 1.2 тэрбум
- Говьсүмбэр 369 сая төгрөгийг орон нутгийн санхүүжилтэд тусгажээ.
Харин Өмнөговь, Орхон аймгуудаас улсын төсөвт орлого төвлөрдөг байна. Өмнөговь аймаг энэ жил 18.5 тэрбум төгрөг, Орхон аймаг 3.0 тэрбум төгрөгийг тус тус төвлөрүүлэхээр тусгасан байна. Төсвийгзахиран зарцуулах эрх, татвар нэмэгдүүлэх эрхийг орон нутгийн удирдлагад өгснөөр тухайн аймгийг хөгжүүлэх үндэс болно гэж УИХ, Засгийн газар харж байгаа бололтой.
Эх сурвалж: Zaluu.com
