БНӨСУ-д үүрэг гүйцэтгэж байгаа хурандаа М.Батчулуун захирагчтай мотобуудлагын IV ээлжийн батальоны энхийг сахиулагч, дэд ахлагч М.БАТ-ЭРДЭНЭ:
- Эхлээд дэд ахлагч М.Бат-Эрдэнийг уншигчиддаа танилцуулбал...?
-Би 1995 онд Төв аймгийн Заамар суманд мэндэлсэн. Айлын ууган хүү. Одоо Дархан хотод эхнэрийн хамт амьдардаг. 2013 онд Зэвсэгт хүчний 330 дугаар ангиас ажлын гараагаа эхэлсэн. Энхийг сахиулах ажиллагаанд анх удаа үүрэг гүйцэтгэж байна.
- Ажиллагаанд үүрэг гүйцэтгэж буй сэтгэгдлээсээ хуваалцахгүй юу?
-Энхийг сахиулах ажиллагаанд үүрэг гүйцэтэгхийн тулд сэтгэл санаа болон бие бялдарын тэсвэр хатуужил шалгасан олон сорилтыг давж ажиллагааны газар оронд ирдэг шүү дээ. Харин үүрэг гүйцэтгэх үедээ өөрт байгаа бүхий л авьяас чадвараа дайчлан, хүлээсэн үүргээ нэр төртэй гүйцэтэгхийн тулд хичээх хэрэгтэй. Эх орондоо өргөсөн тангарагтай, ээж аавдаа амласан амлалттай цэргийн хүнд удирдлагаас өгсөн үүргийг нэр төртэй сайн биелүүлэхээс өөр зам байхгүй. Энэ л зарчмаар үүрэг гүйцэтгэж байна. Энэ ажиллагаа миний анхны ажиллагаа учраас туршлага дутах зүйл бишгүй тохиолдоно. Энэ бүхэнд хамтран үүрэг гүйцэтгэж буй туршлагатай энхийг сахиулагчдаасаа заавар зөвлөгөө авч, тэднээсээ олон зүйлийг сурч мэдэж байна.
- Анх удаа африкт хөл тавьж байгаа учраас бүхий л зүйл сонин содон байсан нь мэдээж. Анх ямар сэтгэгдэл төрж байсан бэ?
-Тийм ээ. Огт өөр ертөнц угтсан. Африкчуудын аж амьдрал, ан амьтны тухай баримтат кино үзэх дуртай. Энд ирээд тэдгээр кинонд өгүүлэгддэг бүхнийг бодитоор нь харж байгаа минь сонин болгож ярих зүйл гэж болно. Миний сонссоноор энэ улсад 60 гаруй отог омог байдаг. Тэд өөр хоорондоо ялгарахын тулд нүүрэндээ сорви тавих, доод үүдэн шүднүүдээ сугалах гэх мэт хүн сонсоод үл итгэм зан үйлийг хийдэг нь эртний индианчуудыг санагдуулна.
Цаг агаарын хувьд борооны, халууны гэсэн 2 улиралтай. Борооны улиралд өдөр, шөнөгүй хувингаар асгаж буй мэт бороо ордог. Энэ үеэр өмнө нь харж, төсөөлж байгаагүй элдэв төрлийн шавьж ихэсдэг юм билээ. Халууны улиралдаа +60 градус хүрдэг. Энэ үед амьсгалахад ч бэрх санагдан шүү. Ийм нөхцөлд дасан зохицож олон мянган жил амьдарсаар ирсэн Африкчуудын ахуй амьдрал, ёс заншил гэх мэт түмэн зүйл сонин содон санагдсан.
- Ярилцлагаа БНӨСУ-ын нийслэл Жуба хотноо явагдсан “UNMISS” ажиллагааны “ДАНКОН” гүйлтийн тэмцээний талаар үргэлжлүүлье?
-Ямар нэг тэмцээн уралдаанд оролцоход бэлтгэл сургуулилт маш чухал. Батальоноос 13 цэргийн алба хаагч тэмцээнд оролцохоор богино хугацаанд маш эрчимтэй бэлтгэл сургуулилт хийсэн. Энэ хугацаанд бидний үндсэн ажлыг рот, салааны дайчид маань нөхөж, нураандаа үүрч байсан болохоор бид тэднийхээ итгэлийг алдахгүйн тулд хичээх хэрэгтэй болсон.
- Тэмцээний гол өрсөлдөгчдийн талаар тодруулахгүй юу?
-Тэмцээнд оролцохоор Жуба хотод очсон байхад БНХАУ-ын Явган цэргийн батальоноос 80 гаруй тамирчин орж байгаа, тэд түрүүлнэ эсвэл бие бялдрын хөгжил сайтайгаараа өнгөт арьст тамирчид түрүүлнэ гээд л олон яриа сонсогдож байлаа. Энэ бүхнийг чихнийхээ хажуугаар өнгөрөөж зүгээр л байдаг чадлаараа гүйнэ гэсэн бодолтой байсан.
- Магадгүй Та элдэв яриаг чихнийхээ хажуугаар өнгөрөөж, сэтгэл зүйн хувьд тогтвортой байж чадсанаараа ажилтад хүрсэн байж болох юм. Ер нь ямар тактикаар уралдсан бэ?
-Эхний хэдэн тойрогт тамирчид нэлээд ширүүн өрсөлдөж уралдах байх, энэ үед тэдэнтэй уралдах биш нэгэн хэмнэлээр гүйж сүүлийн тойргуудад бага багаар хурдаа нэмэх нь зөв байх гэж тооцоолсон. Гэвч замын дунд хэсэгт цанх татаад нэлээд хойш суусан. Энэ үед Хятад, Непалын тамирчид гүйцэн түрүүлж өнгөрөхөд энэ “будаа”-ны хүүхдүүдэд гүйцэгдээд байхдаа яадаг юм гэж бодоод л өөрийгөө “гуядсан” даа. /инээв/
- Дани Улсын цэргийн багийн нэрэмжит гүйлтийн тэмцээнд 43 жил ноёлсон рекордыг Та шинэчилэн тогтоож түрүүллээ шүү дээ?
-Тэмцээнд оролцсон бусад орны тамирчдад монголчууд, тэр тусмаа монгол цэргүүд ямар байдаг вэ гэдгийг амжилтаараа харуулж, мэдрүүлсэн нь миний хувьд бахархалтай санагдаж байна. Мэдээж 10 кг ачаа үүрээд, 25 км зайд 80 гаруй орны 320 гаруй тамирчинтай уралдана гэдэг амаргүй. Миний хувьд 2 цаг 07 минутын амжилтаар тэргүүлсэн. Мөн хамт бэлтгэл, сургуулилт хийж, бие биедээ урам хайрлаж байсан батальоны тамирчид маань ч хүчтэй өрсөлдөгчид байлаа.
- Тэмцээнд түрүүлснээ гэрийнхэндээ дуулгах сайхан байсан байх?
-Тийм ээ. Аав, ээж маань хүүгээрээ маш их бахархаж байна гэж хэлсэн нь надад маш том шагнал байсан. Мөн тэмцээнд оролцсон тамирчдыг батальоны удирдлага, хамт олон маш сайхан хүндэтгэлтэйгээр хүлээн авч, урмын сайхан үгсээр мялаасан. Хүний газар аав ээж, ах эгч, анд нөхөд, гэр бүлийг минь орлож баяр, гунигаа хуваалцаж байдаг батальоны хамт олондоо талархаж буйгаа илэрхийлэн амжилт хүсье.
- Өмнө нь ямар нэгэн тэмцээн уралдаанд оролцож байв уу?
-Би бага байхын л гүйж харайх дуртай хүүхэд байсан. Гэхдээ тэмцээн уралдаанд нэг их оролцож байгаагүй. 2013 оны Зэвсэгт хүчний аварга шалгаруулах марш-тактикийн тэмцээнд оролцон салаанд гүйж алтан медаль авч байсан.
- Цаашид гүйлтийн спортоор хичээллэх сонирхол бий юу?
-Гүйх дуртайг минь мэддэг найз нөхөд маань энэ спортоор хичээллэ гэж зөвөлдөг юм. Цаашид гүйлт, цанын спортуудаар тууштай хичээллэх сонирхол бий.
- Айлын ууган хүүд бодож төлөвлөсөн зүйл багагүй бий байх?
-Би одоо 20 настай. Хорьж болдоггүй 20 нас гэж ярьдаг шүү дээ. Энэ л насанд цаашид хэрхэн амьдрах, ямар хүн болж төлөвших эсэх нь шийдэгддэг юм шиг. Миний хувьд цэргийн хүн болсноороо аливаад хүлээцтэй, зорьсноо бүтээхийн тулд тууштай явах, аливаад хэт их сэтгэлийн хөөрлөөр хандахгүй байх, зөв, бурууг ялгаж шийдвэр гаргах гээд л олон зүйл дээр цэргийн ах нараасаа суралцаж яваа Зэвсэгт хүчний залуу боловсон хүчин. Айлын том хүү болоод ч тэр үү бие дааж, өөрийн чадах чинээгээрээ ямар нэгэн зүйлийг хийх сонирхолтой. Хоёр охин дүүдээ ч энэ зарчмаар ажиллаж амьдрахыг зөвлөдөг. Аав, ээж минь үргэлж хамт байж зааж зөвлөхгүй шүү дээ.
- Үе тэнгийн залуус болон он жавууддаа юу гэж хэлэх вэ?
-Цаг бол алт гэж ярьдаг. Тэгвэл цаг хугацааг алтнаас илүү үнэ цэнтэйд тооцож, үр ашигтай өнгөрөөх хэрэгтэй. Хүн бүр алдсан цаг хугацаагаа өнөөдрийн амжилт болгож чадвал түүнээс амьд явахын сайхныг илүү их мэдрэх болов уу?
Тиймээс үеийн охид, хөвгүүд, он жавууддаа цаг хугцаатай уралдан өөрийн чадахаас чадахгүйг хүртэл хөдөлмөрлөж, ихийг хийж бүтээхийн төлөө хамтдаа урагшаа бид чадна гэж уриалья.
- Хийж бүтээх хүсэл тэмүүллээр жигүүрлэж яваа Танд амжилт хүсье!
Ахлагч А.Алтанхуяг /Өмнөд судан/
