Хүн төрөлхтөний аль ч нийгэм, цаг үед эмэгтэй хүнийг хүндэтгэн хайрлах үзэл гүн бат сууж өгсөн байдаг бөгөөд сүүлийн 100 орчим жилийн хугацаанд эмэгтэйчүүдийн эрхийг дээдлэн эрэгтэйчүүдтэй эн зэрэгцэхүйц хэмжээнд хүрээд байгаа юм. Гэтэл зарим улсад өнөөдөр ч гэсэн эмэгтэй хүнийг үл тоож, хог шаар мэт үзэх явдал оршсоор л байна. Тийм улс орнуудад эмэгтэй хүн болж төрнө гэдэг тамын тогоонд унаснаас ялгаагүй амьдрал үзэж, ажлын байрны бэлгийн дарамт, тамлан зовоох, хүчээр үл хөндүүлэх, хүчирхийлэх гэх мэтээр зовж тарчилж байдаг юм.

Афганистан

Шамсиа гэх энэ бүсгүй 2008 онд Кабул хотын гудамжинд явж байхдаа Талибуудын дайралтад өртөж, нүүр рүүгээ хүчлээр цацуулсан байна. Гэхдээ энэ бол ердөө л ганц жишээ төдий хэрэг юм. Томас Рройтерсийн сангаас явуулсан судалгаагаар Афганистан улс нь эмэгтэйчүүдэд хамгийн халтай улс гэх хар цол хүртжээ. Охидыг бага наснаас нь хадамд гарах үзэгдэл газар авсан тус улсын эмэгтэйчүүдийн 87 хувь нь бичиг үсэг үл тайлагдсан байна. Харин нярайн эндэгдэл нь ч асар өндөр. Тэндхийн 100 мянган төрөлтөөс 16000 нярай энддэг байна.

Бүгд найрамдах ардчилсан Конго улс

Эмэгтэйчүүдийг ялгаварлан гадуурхах, гэр бүлийн хүчирхийлэл дэлхийн өөр ямар ч улсад байх боломжгүй дээд хэмжээгээр газар авчээ. Нийтийн эрүүл мэндийн сэтгүүлд хэмээх АНУ-ын томоохон хэвлэлд гарсан мэдээллээр бол Конго улсад өдөрт 1500 гаруй эмэгтэй ялгаварлан гадуурхах, хүчирхийллийн золиос болж байдаг байна.

Сомали

Сомали улсад бие даасан отог овог олонтойн дээр тэдний хооронд байнга сөргөлдөөн үүсч байдгаас эмэгтэйчүүдийн эрх гэдэг ойлголт бараг л хөсөр хаягдсан гэж болно. Хамгийн аймшигтай нь эмэгтэйчүүдийн бэлэг эрхтэнийг зэрэмдэглэх явдал газар авч 4-11 настай охидын 95 хувь нь өртжээ. Гэхдээ тэндхийн эмэгтэйчүүд иймэрхүү яргалалыг бие дээр нь үйлдэхийг эсэргүүцдэггүй нь үнэхээр хачирхалтай.

Колумб

Тус улс нь гэр бүлийн хүчирхийллийн гаралтаараа дэлхийд толгой цохидог улс юм байна. Тэгсэн хэр нь, эмэгтэйчүүдийг гэр бүлийн хүчирхийлэл гэх мэт хэргээс хамгаалах хууль, эрх зүйн орчин юу ч байдаггүй гэнэ.

Египет

НҮБ-ын Хүний эрхий хорооноос явуулсан албан ёсны судалгаагаар Египетэд гэр бүлийн бэлгийн хүчирхийлэл асар өндөр хувьтай буюу нийт айл өрхийн 80 орчим хувьд нь нөхөр нь эхнэрээ зүй бусаар хүчирхийлдэг байна. Тус улсад эмэгтэй хүн хууль хяналтын байгууллагад хандах, гэрлэлтээ цуцлуулах хүсэлт гаргах, хүүхдээ өөр дээрээ авах, хүүхдийн тэтгэмж хүртэх, өв залгамжлах гэх мэт маш олон эрх нь хаалттай байдаг юм.

Мексик

Колумб улсын адил эмэгтэйчүүдийг гэр бүлийн хүчирхийлэл, төрөл бүрийн гэмт халдлага зэргээс бүрэн хамгаалах хууль тогтоомж байхгүй. Хүчирхийллийн хэргийн золиос амь насаа алдахаасаа айж, хууль хяналтын байгууллагад хандахаас эмээдэг байна.

Пакистан

Тус улсыг Афганистан улстай эн зэрэгцэхүйц хэмжээнд хүчирхийлэл газар авсан гэж албаныхан мэдээлэв. Пакистанд эмэгтэйчүүдийг чулуугаар цохиж хөнөөхөөс эхлээд хүүхэд байхад нь хүсээгүй хүнтэй нь гэрлүүлэхээс эхлээд зовлон нь мундахгүй. Хааяахан сонстдог эмэгтэйчүүдэд хүчил цацаж халдсан гэх хэргийн гаралт маш өндөр байдаг юм байна.

Энэтхэг

Энэтхэгийн захын нутгуудад эмэгтэйчүүдийг гутаан доромжлох, үл хүндэтгэх явдал бараг л энгийн үзэгдэл болжээ. Бүлэглэн хүчирхийлэл үйлдэх явдал бүр ч их. Хэдийгээр хуулиар хориглосон байдаг ч насанд хүрээгүй хүүхдүүдийг гэр бүл болгох нь өдөрт хэдэн арваараа давтагдсаар байна. Албаны хүмүүсийн сүүлийн 30 жилд цуглуулсан баримтаар бол эмэгтэйчүүдийн бэлэг эрхтэнийг зэрэмдэглэх, нярайг төрөөгүй байхад нь хөндөх зэрэг явдал маш өндөр хувьтай. Зарим нутагт эмэгтэйчүүд охин хүүхэд төрүүлсэндээ харамсаж, дөнгөж төрөнгүүт нь хөнөөх, бүр өөрсдөө амиа хорлох явдал ч их үзэгддэг аж.

Тайланд

Энэ улсад секс жуулчлал асар өндөр хэмжээнд хөгжиж, түүнийгээ даган согтууруулах ундаа, мансууруулах бодисын хэрэглээ ч өссөн нь эмэгтэйчүүдийг үнэгүйдүүлэх цорын ганц шалтгаан аж. Нийгэмээ даган эмэгтэйчүүдийг бараа товарь мэт зарж, борлуулах явдал их байна.

Бразил

Хөлбөмбөгийн алдартнуудаараа нэрийн хуудас хийдэг Бразил улсад эмэгтэйчүүдийн хувь тавилан тун бүрхэг. Тус улсад 15 секунд тутамд нэг эмэгтэй гэртээ эсвэл гудамжинд хүчирхийлэлд өртөж байдаг аж. Гэхдээ Бразил нь үр хөндөлтийг хуулиар хатуу хориглож, гурав хүртэлх жилээр хорих шийтгэл оноодог юм байна.

С.Дамдин