Саяхан болсон УИХ-ын сонгуулийн үр дүнд байгуулагдаж буй У.Хүрэлсүхийн Засгийн газарт улстөрд нэр нь дуулдаж байгаагүй цоо шинэ хүмүүс цөөнгүй орж ирлээ. Тэдний нэг нь Соёлын сайд С.Чулуун бөгөөд насаараа түүхийн салбарт ажилласан нэгэн ч түүхчид дундаа тун нэр хүнд муутай аж. Тэр ч байтугай мэргэжил нэгтнүүдээ “ална” хэмээн заналхийлдэг аймшигтай дарангуйлагч гэнэ. Иймд С.Чулууныг Соёлын сайд болсонд түүхийн салбарын эрдэмтэд тун дургүй байгаа бөгөөд эсэргүүцлээ илэрхийлэн, Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхэд өргөх бичиг өгч байгаа гэнэ.
Хэрэг явдал ингэж эхэлжээ. МУИС-ийн Түүхийн тэнхим, Монгол судлалын хүрээлэн, “Steppe Publishing” ХХК-ийн баг хамтран бүтээсэн “Монголын эзэнт гүрний түүх” таван боть ном өнгөрсөн оны намар нээлтээ хийжээ. Тус “Монголын эзэнт гүрний түүх” төслийн удирдагчаар МУИС-ийн Түүхийн тэнхимийн эрхлэгч, доктор, дэд профессор П.Дэлгэржаргал, доктор Д.Анхбаяр, доктор Б.Чинзориг нарын 20 гаруй хүний бүрэлдэхүүнтэй баг ажилласан байна. Эл бүтээл нь Их Монгол улс, Их Юань хэмээх Их Монгол улс, Зүчийн улс, Цагадайн улс, Ил хаант улсын улс төр, нийгмийн байгуулал, эдийн засаг, соёлын түүхийг цогцоор нь нэгтгэн харуулснаараа онцлогтой юм байна. Түүнчлэн Монголын түүхийг перс, араб, цагадай, хятад, латин зэрэг хэлний олон сурвалж ашиглаж суурь судалгааны бүтээлийн хэмжээнд бичсэн онол, аргазүйн цогц бүтээл хэмээн үнэлэгдэж буй юм. Гэвч тус таван боть бүтээлийн нээлтийн үйл ажиллагааны дараа Шинжлэх Ухааны Академийн Түүх, угсаатны зүйн хүрээлэнгийн захирал, Олон улсын монгол судлалын холбооны ерөнхий нарийн бичгийн дарга, “академич” С.Чулуун зохиогчдын багт дарамт шахалт үзүүлэн, заналхийлж эхэлжээ. Тэрээр “ална, тална” хэмээн болхи бүдүүлэг үгсээр судлаач, эрдэмтдийг сүрдүүлжээ. Энэ талаар МУИС-ийн Түүхийн тэнхимийн багш, түүхч, доктор Д.Анхбаяр бодит үнэнийг ярьсан юм. Тэрээр Перс, Араб, Түрэг хэлтэй бөгөөд Турк, Иран улсуудад түүхч мэргэжлээрээ суралцаж төгссөн билээ. Түүхч Д.Анхбаяр аргаа барахдаа өөрийн нүүр номын хуудсаар дамжуулан олонд үнэнийг илчилж байсныг дахин хүргэе.
“Түүхийн хүрээлэнгийн захирал, Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн түүхийн зөвлөх, Олон улсын Монгол судлалын холбооны ерөнхий нарийн бичгийн дарга, “академич” хэмээх урт цол гуншин, албан тушаалуудыг шинэ залуу судлаачдыг дарах, дарамтлах хэрэгсэл болгохдоо гаршсан С.Чулуун гэгч этгээд МУИС-ийн Түүхийн тэнхим, Монгол судлалын хүрээлэн, Степ паблишингийн хамтран гаргасан Монголын эзэнт гүрний түүхийн 5 боть зохиолын багийн нэгэн андыг маань уг бүтээлийг санхүүжүүлсэн гэх шалтгаанаар ална хэмээн заналхийлсэн нь гайхаж цочирдох зүйл биш юм. Учир нь С.Чулуун дарга уулаасаа л шинэ, дэвшилтэт судалгаа болгоныг өөртэй нь хамтраагүй, өөрийнх нь нэрийг тавиагүй, өөрт нь ашиг орлого авчраагүй бол байнга ингэж дарамталсаар алдаршсан нэгэн гэдгийг манай бүх түүхч, судлаачид мэддэг боловч хэн нь ч түүнд энэ алдаагаа засах сануулга өгөхгүй байсаар ийм байдалд хүргэсэн билээ. Өөрөөр хэлбэл, хүмүүсийг доромжлон гутааж дайрч давшилж байхад нь за яршиг хэмээн төвөгшөөн орхих, айж сүрдэн буулт хийдэг байснаас үүдэн түүнийг улам гааруулсан билээ. 2017 оны хавар миний бие Монгол Улсад анх удаа “Ахбар-э Моголан буюу Монголчуудын элдэв сонин” хэмээх сурвалжийг перс хэлнээс хөрвүүлэн номын баяраа хийж байхад “Миний зөвшөөрөлгүй ном хэвлэдэг хэн бэ, чи” гэж надад агсран, 70 гаруй нас зооглосон олон улсад нэртэй, монгол хэлний алдарт эрдэмтэн буурайг “Үхэх дөхсөн зөнөг” гэж хараан, дипломатч, эрдэмтэн нэгэн настанг “хэн гэдэг п... вэ” гэж доромжлон, намайг анх ажилд авч байсан боловч нэгэнт ертөнцийн мөнх бусыг үзүүлсэн захирлын маань ясыг өндөлзүүлэн доромжилж, МУИС-ийн Түүхийн тэнхимийг хаалгаж биднийг ажилгүй болгоно гэж сүрдүүлэн, манай тэнхимийн эрхлэгч угтаа бол өөрийнх нь багш болох нэгнийг элдэв муу үгээр доромжлон, хамт орж ирсэн ЗГ-ын ахлах референт, цагтаа Худалдаа үйлдвэрлэлийн захирал хийж байсан гэх Батсайхан нь намайг алаад мөнгийг нь төлнө хэмээн боодол боодол мөнгө шалан дээр гарган чулуудаж байхыг бүгд л харсан мэдсэн боловч буруутган зэмлэхгүй, за за яршиг орхи хэмээх хандлага гаргадаг нь угтаа түүнийг улам эвдэн даврааж буй хэрэг билээ. Энэ бол зөвхөн надад тохиолдсон жишээ. Гэтэл бараг хүн бүрт ингэж хандсан жишээг өөр хоорондоо жигшин ярилцахаас бус хэн нь ч түүнийг сургамжлан залруулахгүй байсаар л.” хэмээн харамсан бичиж байжээ. Ийм л нэг соёлгүй, ёс зүйгүй этгээд Соёлын яамыг удирдана гэхэд нэг л итгэл төрөхгүй нь.
Үүнийг нь ч баталж, хэдхэн хоногийн өмнө Соёлын сайд С.Чулууныг бусдыг дарамталсан гэм буруутай болохыг шүүхээс гаргаж, түүнийг Зөрчлийн тухай хуулиар торгох ял оноожээ. Ийм хүн Соёлын сайдаар ажиллах ёс зүйтэй гэж үү?
Эх сурвалж: Horiotoi.mn
