Монголын хамгийн том 3 албан тушаалыг хашиж байсан цорын ганц хүн бол Намбарын Энхбаяр. УИХ-ын дарга, Ерөнхий сайд, Ерөнхийлөгчийн албан тушаалыг хашиж явсан энэ хүн албан тушаалын хэнээрхэл туссан гэж хэлүүлтлээ олон сонгуульд нэр дэвшиж, ялагдал хүлээж байгаа. Дөрвөн жилийн өмнө эхнэртэйгээ хамт нэр дэвшиж явсан экс Ерөнхийлөгч энэ сонгуульд хүүтэйгээ хамт нэр дэвшиж, одоо орон нутгийн сонгуульд хүү Э.Батшугарыгаа дахин сойв. Н.Энхбаяр яагаад ингэтэл улааран улс төр рүү зүтгэнэ вэ гэж олон хүн гайхдаг. Тэгвэл энэ асуултын хариулт гарч ирж, Н.Энхбаяр, түүний хүүтэй холбоотой тун ноцтой баримтууд дэлгэгдэж эхлээд байна.

Баримт1

Э.Батшугар Болгарын зохион байгуулалттай гэмт хэргийн бүлэглэлтэй хамтран компани байгуулжээ





Одоогоос 10 гаруй жилийн өмнө Н.Энхбаяр Ерөнхий сайд байхдаа чимээгүйхэн хувьчилж авсан. Тухайн үед “Засгийн газрын мэдээ” сонин нь хотын төвд том байртай, тоноглол, хэвлэх үйлдвэртэй, 1ОО гаруй сурвалжлагч ажилтантай байсан юм билээ. Н.Энхбаяр тус сонины нэрийг Зууны мэдээ сонин болгон өөрчилж, “Эскон” ХХК-д харьяалуулжээ.  Мөн шашины телевиз байгуулаарай хэмээн Монголын бурхан шашины төв Гандан хийдэд Японоос бэлэглэсэн телевизийг өөрийн болгон авч ТВ9 телевиз байгуулан өөрөөсөө сохор зоос ч гаргалгүйгээр том сонин, хувийн телевизтэй болж “Медиа холдинг” нэртэй компани байгуулжээ.

“Медиа холдинг” компанид “ЗГМС” ХХК, “Зууны мэдээ сонин” ХХК харьяалагддаг.Харин энэ Медиа групп нь Н.Энхбаярын алдарт “Эскон” ХХК-д харьяалагддаг. Эскон ХХК-ийн анхны захирал нь Н.Энхбаярын төрсөн дүү Н.Энхтуяа. Энэ эмэгтэй болон Н.Энхбаярын туслахаар ажиллаж байсан Б.Тулгын ах Б.Хуяг нарыг АТГ-аас сэжигтнээр татан 2012 онд Интерполоор эрэн сурвалжилж эхэлсэн ч одоо болтол олдоогүй. Тухайн үед хууль хяналтынхан Н.Энхбаярыг шалгаж, “Өргөө” зочид буудал, “Улаанбаатар таймс” сониныг хууль бусаар хувьчлахдаа өөрийн үүсгэн байгуулсан “Эскон” компанид шилжүүлэн завшсан хэргээр шалгаж байсан юм. Асар их хэл ам дагуулсан “Эскон” ХХК-ийг 100 хувь Э.Батшугар эзэмшдэг. Харин  Эскон ХХК-ний захирлаар Д.Цэнгэл гэгч этгээд ажилладаг. Тэрээр Эрдэнэт үйлдвэр, “Дун өргөө” ХХК, ГХЯ-ны дипломат төлөөлөгчийн газар, “Медиа холдинг” “Эскон” компанид ажилладаг. Энэ танилцуулгаас харахад Д.Цэнгэл нь Н.Энхбаярын өмч хөрөнгийг агуулж байдаг бололтой. Учир нь Д.Цэнгэлийн намтрыг харахад Н.Энхбаярын  гурван ч компанид ажиллаж байсан болж таарч байна. Н.Энхбаяр нь “Дун-Өргөө” ХХК  буюу Нийслэлийн өмчит байсан Өргөө зочид буудлын авахаар Нийслэлийн засаг дарга Ц.Батбаяртай хуйвалдсан хэрэгтээ буруудаж, Ц.Батбаяр хоригдох ял сонсож байлаа. 



Эскон ХХК-ний захирал Д.Цэнгэл нь мөн “Лотте энтертаймент” ХХК-ийн 40 хувийг нь эзэмшдэг. Тэгвэл “Лотте интертаймент” ХХК-ийн 60 хувийг нь БНБУ-ын “Eubrobet” ХХК эзэмшдэг юм байна. Гэхдээ Монголын  “Лотте интертаймент” ХХК-ийн 60 хувийг эзэмшигч Болгарын “Eubrobet” ХХК нь хууль бусаар мөрийтэй тоглоомын үйл ажиллагаа явуулдаг бүлэг этгээдүүдийн мэдэлд байдаг юм байна.  Тодруулбал, Болгарын  иргэн Vаssil Kromoy Bojkov гэгчийн үүсгэсэн зохион байгуулалттай гэмт гэмт хэргийн бүлэглэл Монголд орж ирээд Н.Энхбаярынхантай нийлчихсэн  “Лотте интертаймент” ХХК гэгч компанийг байгуулжээ. Үүнээс харахад Монгол Улсын экс Ерөнхийлөгч Н.Энхбаяр, түүний хүү Э.Батшугар нар хууль бус мөрийтэй тоглоом, зохион байгуулалттай гэмт хэргийн бүлэглэлтэй холбогдож, тэдний мөнгө угаах ажилд гардан оролцдог гэсэн дүгнэлтийг Болгарын хуулийн байгууллагынхан гаргасан байна.

Баримт2

Э.Батшугарын оффшор компаниуд

Н.Энхбаярын хүү Э.Батшугар, О.Цолмонгийн төрсөн дүү, АНУ-ын иргэн Ононгийн Алтан нар нийлэн Швейцарт “оффшор” компани байгуулжээ. Гадаадын нэр бүхий цахим сайтад мэдээлснээр, Э.Батшугар нь Швейцарийн Цүүг хотод 2007 онд нагац эгч буюу ээжийнхээ төрсөн дүү О.Алтантай хамтран 20 мянган швейцарь франкийн дүрмийн сан бүхий BDR GmbH гэдэг компани байгуулжээ. Харин Швейцарь дахь Н.Энхбаярын гэр бүлийнхний “оффшор” компани мөнгө угаах үйл ажиллагаанд нь оролцдог хэмээн хуулийнхан үзэж байгаа юм.

Интерполоор эрэн сурвалжлагдаад олдохгүй байгаа Н.Энхбаярын төрсөн дүү  Н.Энхтуяа оргон зайлсныхаа дараа Сингапурт бүртгэлтэй TRINIX PTE.LTD гэдэг компанийг байгуулжээ. Тус компанийн ТУЗ “BMI” гэдэг компанитай хамтран ажиллах болсон тухай мэдээлэл 2016 оны хоёрдугаар сарын 26-нд зарим вэбсайтад тавигджээ. Хоёр компани ийнхүү хамтарснаар BMI компани нийт хувьцааны 50 хувийг эзэмшихээр гэрээ байгуулсан аж. Үүнээс харахад, Интерполынхонд олддоггүй Н.Энхтуяа хилийн чинадад хувийн бизнесээ чөлөөтэй явуулж, Э.Батшугарын бохир мөнгө угаах ажилд мөн оролцдог гэж үзэж байна.



Баримт3

Э.Батшугарын мөнгө угаалт


Сүхбаатарын талбайн чанх өмнө “сэлмэн барилга” гэж нэрлэгдэг “Блю скай” хэмээх 25 давхар байшин гэнэт баригдсан. Энэ байшинг Н.Энхбаяр, Э.Батшугар нарынх гэж нэрлэдэг ч тэд тас гүрийж, үгүйсгэсээр байдаг. Тус барилгыг барьсан “Tengri Limited” компанийн захирал Х.Анхбаяр гэгч залуу бий. “Tengri Limited” компани нь Хонгконгын Ковлоон арал дээр байралдаг, тус улсад 157715 дугаартайгаар албан ёсны бүртгэлтэй үйл ажиллагаа явуулдаг бөгөөд Х.Анхбаярыг АТГ-ынхан кофе шопоос баривчлан хорьж байлаа. Тухайн үед АТГ-аас “Тэнгри холдинг” компанийн ерөнхий захирлаар ажилладаг  Х.Анхбаяр нь  Карибын аралд оффшор бүсэд бүртгэлтэй компани, гадаад улсаас 12 тэрбум төгрөгийг оруулан ирж Монгол Улсын нутаг дэвсгэр дээр байгаа хайгуулын лицензийг худалдаж авсан нь тогтоогдсон.  Мөн мөрдөн байцаалтын явцад их хэмжээний лиценз авахдаа 3.6 тэрбум төгрөгийн татварыг төлөөгүй,  Газрын тосны газраас олон улсад нээлттэй зарласан тендерт оролцох явцдаа тодорхой албан тушаалтанд хахууль өгсөн асуудал нь илэрсэн” хэмээн мэдэгдэж байсан юм. Х.Анхбаярын гэнэт баяжуулсан 12 тэрбум төгрөг ямар нэг хөрөнгө оруулалт биш, харин Э.Батшугарын угаахаар оруулж ирсэн мөнгө гэж хуулийнхан үзэж байна. Э.Батшугар энэ ажлаа нууцалж халхаввчлах гэж тун их хичээдэг бололтой.

Н.Энхбаярын хүү Ш.Батшугар өөрийнхөө бүхий л намтар дээр АНУ-д “Же Пи Морганд” санхүүгийн мэргэжилтэн байсан гэж бичдэг. Тэгвэл тэрээр “Же Пи Морган” компанийн  Аlex Townsend, Alexander David Willams  нартай хамтран Кайман арал дээр “FR XII Bravo AIV LP” нэртэй компаний байгуулжээ. Энэ компани нь Их Британд “FRPerth Topco Limited” нэртэй компани байгуулжээ. Харин  Их Британд байгуулагдсан “FRPerth Topco Limited” компани нь Хонгконгд “FR Connect Acquisitions Limited” компани байгуулжээ. Асуудал ингээд дууссангүй. Хонгконгд байрлах “FR Connect Acquisitions Limited” компани нь алдарт “Тengri Limited” компанийг байгуулсан юм байна. Э.Батшугарын энэ олон компаниуд тун нарийн зохион байгуулалттайгаар мөнгөө эргэлдүүлдэг. Жишээлбэл Хонгконгын Ковлоон арал дээр бүртгэлтэй “Тэнгри холдинг” компани хувьцаа гаргажээ. Энэ хувьцааны мөнгө болох 1.29 сая ам доллар дээрх 4 компаниар дамжин Банк оf America-гийн 385006936055 дугаарын данснаас HSBC банкруу шилжжээ. Тэндээсээ Хаан банкны 5003555443 тоот данс руу шилжиж орж ирсэн байна. Энэ данс бол Н.Энхбаярын хүү Э.Батшугарын “Эскон” ХХК-ийн данс юм.

Үүнээс харахад “Тенгри холдинг”- руу орж ирээд ихэнх нь авлига, уул уурхайн бизнес эрхлэхэд зарцуулагдаад алга болсон 12 тэрбум төгрөг ч гэсэн бохир мөнгө, Болгарын зохион байгуулалттай гэмт хэргийн бүлэглэлийн хууль бусаар олсон мөнгө гэж хуулийнхан үзэж байна.

Төгсгөлийн оронд

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч асан Н.Энхбаярыг авлигын загалмайлсан эцэг хэмээн нэрлэдэг. Их хэмжээний хөрөнгө мөнгө цуглуулж, албан тушаал, эрх мэдлээ ашиглан баяжиж хөлжиж чадсан энэ хүний хүү Э.Батшугар тэгвэл өнөөдөр мафийн бохир мөнгө угааж байна. Хууль бус үйлдлээ далдлахын тулд Н.Энхбаяр шударга улс төрчийн, хүү Э.Батшугар нь боловсрол, мэдлэгтэй залуугийн дүрд хувилан сонгуульд нэр дэвшиж байна.

Их хүссэн хүнд төрийн жолоо бүү атгуул гэсэн үг бий.