Жил жилд хэвлэл мэдээллийн байгууллага оны шилдгүүдийг зарлаж, онцлох үйл явдлыг тоймлон хүргэдэг уламжлалтай. Манай сайтаас өнөө жил болж өнгөрсөн үйл явдлуудыг тоймлон хүргэж байна. Дашрамд дурдахад, өдгөө хэдийгээр дотооддоо цар тахлыг алдсан байдалтай буй боловч Монгол Улсын Засгийн газрын авч хэрэгжүүлсэн арга хэмжээнүүдийн үр дүнд найман сарын хугацаанд цар тахлыг нэвтрүүлэлгүй тэсэж чадсан юм. Хөл хорио, цар тахал, эдийн засгийн нөхцөл байдал хүнд байгаа ч У.Хүрэлсүхийн Засгийн газар оновчтой арга хэмжээ авч хэрэгжүүлж байгаа учраас нийгмийн амьдралыг тогтвортой барьж байна.
Тэтгэврийн зээл тэглэж, настнуудын нурууг амраалаа
Засгийн газраас олон чухал ажил хэрэгжүүлсний нэг нь тэтгэврийн зээл тэглэх явдал байв. У.Хүрэлсүхийн Засгийн газар нэгдүгээр сарын 6-ны өдрийн ээлжит хуралдаанаас тэтгэврийн зээлийг нэг удаадаа тэглэх хуулийн төслийг УИХ-д өргөн мэдүүлэх шийдвэр гаргасан юм. Улмаар нэгдүгээр сарын 10-ны өдөр УИХ-ын чуулганы хуралдаанаар Иргэдийн тэтгэвэр барьцаалсан зээлийн төлбөрийг төрөөс нэг удаа төлөх тухай хуулийг батлав. Салхитын мөнгө, алтны ордын орлогоос төрд ногдох өгөөжийг барьцаалан үнэт цаас гаргаж, уг асуудлыг шийдвэрлэх хуулийн төслийг боловсруулсан байдаг. Ийнхүү тухайн үед 228.6 мянган тэтгэвэр авагчийн 757.6 тэрбум төгрөгийн зээлийн үлдэгдлийг тэглэсэн билээ. Түүнчлэн зээл аваагүй 194 мянган иргэнд Салхитын мөнгөний ордын орлогоос нэг сая төгрөгийн үнэт цаас олгохоор болсон юм. Тэр үнэт цаасыг 2021 оны тавдугаар сарын 1-нд гаргах тухай яригдаж байв.
Засгийн газрын рейтингэд дөрөөлж үнэмлэхүй ялалт байгуулав
2020 оны УИХ-ын ээлжит сонгуулийн үр дүнгээр МАН дахин үнэмлэхүй ялалт байгууллаа. Тодруулбал, сонгуулийн дүнгээр парламентад МАН 62, Ардчилсан намаас 11, “Та бидний эвсэл”-ээс нэг, “Зөв хүн электорат” эвслээс нэг, бие даан нэр дэвшигч нэг хүн тус тус сонгогдсон юм. Сонгогдсон гишүүдийн 13 нь буюу 17.1 хувь нь эмэгтэй байгаа юм. Эрх баригчдын хувьд Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхэд суурилан “Хүчээ нэгтгэе” уриатайгаар сонгуульд оролцсон нь дэмжлэг авахад нэлээд түлхэц үзүүлсэн гэж судлаачид дүгнэсэн байдаг.
У.Хүрэлсүх Ерөнхий сайдаар улирлаа
Сонгуулийн дүнгээр олон болсон МАН У.Хүрэлсүхийг Ерөнхий сайдаар улираан томиллоо. Шинэ Үндсэн хуулийн дагуу Монгол Улсын Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх өөрийн танхимаа бүрдүүлж, Ерөнхийлөгч, чуулганаар хэлэлцүүлж сайд нар долоодугаар сарын 8-нд тангаргаа өргөсөн юм. Засгийн газрын танхимд Ерөнхий сайдаас гадна ЗГХЭГ-ын даргаар Л.Оюун-Эрдэнэ, Сангийн сайдаар Ч.Хүрэлбаатар, Хууль зүй, дотоод хэргийн сайдаар Х.Нямбаатар, Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайдаар Д.Сарангэрэл томилогдсоноос бусад нь бүгд мэргэжлийн салбарын, улс төрөөс ангид хүмүүс байсан гэдгээрээ онцлог болсон. Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх Засгийн газраа бүрдүүлснийхээ дараа чуулганд үг хэлэхдээ “Сайд нарт концесс, томилгооны шахалт, дарамт, хууль бус зүйл битгий шаардаарай, УИХ-ын гишүүд ээ. Сайд нарыг дарамталж ажлаа бүтээлгэнэ гэвэл би шалгуулна шүү. Эрх баригч намын даргын хувьд эх орноосоо хулгай хийдэггүй парламент байж, ард иргэдийнхээ амьдрал ахуйг нь дээшлүүлье. Сөрөг хүчинтэйгээ бид хамтарч ажиллана” хэмээж байв.
Таван их наядын санхүүжилт хийсэн шийдвэр
Монгол Улсын Засгийн газраас коронавирусний цар тахлын үед хүндэрч байгаа эдийн засгаа дэмжих зорилгоор таван их наяд төгрөгийн санхүүжилттэй долоон арга хэмжээ төлөвлөснийг Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх дуулгасан. Тус хуралдаанаар иргэдийн цалин хөлснөөс авдаг хувь хүний орлогын албан татварыг бүрэн чөлөөлөв. Мөнхүү 1.5 тэрбум төгрөгөөс доош орлоготой аж ахуйн нэгжүүдийг орлогын албан татвараас бүрэн чөлөөлж, орлого нь багасаж байгаа ч ажлын байр хадгалж байгаа хувийн байгууллагын ажилтан бүрт 200 мянган төгрөгийн дэмжлэгийг гурван сарын хугацаанд олгох, малчдыг дэмжих зорилгоор, ноолуур худалдан авах аж ахуйн нэгжүүдэд 300 тэрбум төгрөгийн нэн хөнгөлөлттэй зээл олгох, бүх шатны боловсролын байгууллагын үйл ажиллагааг зогсоосонтой холбогдуулан 18 хүртэлх насны хүүхдэд олгодог 20 мянган төгрөг дээр нэмж 10 мянган төгрөгийг гурван сарын хугацаанд олгох, шатахууны үнийг литр тутамд 300-400 төгрөгөөр хямдруулах зэрэг арга хэмжээ авсан юм.
Иргэд анх удаа уул уурхайгаас ашгаа хүртэв
Улс төрийн сонгуулийн арга хэрэгсэл төдий үзэгдэж ирсэн Тавантолгойн 1072 хувьцаа амь орсон нь энэ жилийн онцлох үйл явдал байлаа. “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК дөрөвдүгээр сарын 24-ний өдөр болсон хувьцаа эзэмшигчдийн хурлаараа нийт хувьцаа эзэмшигчиддээ ногдол ашиг олгох шийдвэрийг гаргасан. Ингэснээр 2012 оны дөрөвдүгээр сарын 11-ний өдрөөр тасалбар болгон Монгол улсын иргэний шинэчилсэн бүртгэлд хамрагдсан 2,512,768 иргэн өөрт ногдох нэгж хувьцаандаа 90 төгрөгийн ногдол ашгийг авах боломж бүрдсэн юм. Улмаар энэ ажлын бэлтгэл ажил явсаар есдүгээр сарын 1-нээс эхлэн иргэдийн дансанд ногдол ашиг шилжиж эхэлсэн юм. Ногдол ашгийн мөнгөнөөс Хувь хүний орлогын албан татварын тухай хуулийн дагуу 10 хувийн татварыг суутган байршуулсан байна. 1072 хувьцаа нь бүтэн байгаа иргэд татварын 10 хувийг хасуулан 86832 төгрөг авсан. “Эрдэнэс-Тавантолгой” ХК-ийн 85 хувийг төр, үлдсэн хувийг аж ахуйн нэгжүүд, иргэд эзэмшдэг билээ.
Орон нутгийн сонгуульд улаан туг мандсан өдрүүд
Аймаг, нийслэлийн 2020 оны ээлжит сонгуулийн дүнгээр НИТХ-д Ардчилсан нам найман суудал авсан бол Хөдөлмөрийн үндэсний нам гурван суудалтай болсон юм. Харин үлдсэн суудалд нь МАН-ын төлөөлөгчид сонгогдов. Өөрөөр хэлбэл, нийслэлд МАН үнэмлэхүй ялалт байгуулсан бөгөөд Ардчилсан нам, ХҮН нам гэсэн сөрөг хүчинтэйгээр ирэх дөрвөн жилийг үдэхээр болсон. Сонгуулийн дараагаас “Хэн дараагийн хотын дарга болох вэ” гэдэг чимээгүй өрсөлдөөн нэг хэсэг явсан. Гэвч эцсийн дүнд МАН-аас нийслэлийн МАН-ын дарга Д.Сумъяабазарыг нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагчаар ажиллуулахаар шийдвэрлэсэн юм. Д.Сумъяабазарын хувьд 2020 оны УИХ-ын сонгуулиар Сонгинохайрхан дүүрэгт нэр дэвшин ялалт байгуулж парламентын гишүүнээр сонгогдоод байлаа. Тиймээс тэрбээр хотын дарга болохын тулд УИХ-ын гишүүнээс чөлөөлөгдсөн анхны хүн болж байна.
Дулаан, цахилгааны үнэ тэглэсэн анхны тохиолдол
Цар тахлыг дотооддоо алдсантай холбоотойгоор иргэдийн амьдралд бодитой сөрөг нөлөө үүсэж эхэлсэн юм. Ялангуяа өдрийн орлогоороо амьдардаг өрхүүдийн хоол хүнсний хэрэглээ тасалдах нөхцөл бий болж, ЖДҮ, үйлчилгээний төвүүд хаалгаа барихдаа тулсан. Засгийн газраас эмзэг давхаргын иргэдэд олгох хүнсний талоныг нэмэгдүүлэх, зарим төрлийн барааг гаалийн татвараас чөлөөлөх зэрэг арга хэмжээг авч эхэлсэн. Гэхдээ хамгийн бодитой үр дүнтэй ажил нь иргэд, аж ахуйн нэгжүүдийн хэрэглээний зардлыг ирэх оны долоодугаар сарын 1-н хүртэл төр хариуцлах шийдвэр байлаа. Тодруулбал, Цар тахлын үед айл өрх, зарим аж ахуй нэгжүүдийг хэрэглээний эрчим хүч, ус дулаан, хогны төлбөрийг төр харицахаар боллоо. Монгол Улсын бүх айлуудын цахилгааныг арванхоёрдугаар сарын 1-нээс 2021 оны долоодугаар сарын 1-н хүртэл цахилгааны төлбөрийг тэглэж, 100 хүртэл метр квадраттай айл өрхийн арванхоёрдугаар сарын 1-нээс 2021 оны долоодугаар сарын 1-н хүртэл дулаан, ус, хогны мөнгийг тэглэсэн түүхэн явдал байв.
Сайжруулсан түлшний үнийг 75 хувиар буурууллаа
Тэгвэл гэр хорооллын иргэдийн гол хэрэглэгдэхүүн болсон шахмал түлшний үнийг 75 хувь хүртэл буурууллаа. Энэ шийдвэр өдгөө хэрэгжээд явж байна. Шахмал түлшний зөрүүний санхүүжилтийг “Эрдэнэс Таван толгой” компани хийхээр болж, нэг ёсондоо байгалийн баялгаа ард түмэн хүртэж байна гэсэн үг. Ингэснээр айл өрх, ААН, бизнес эрхлэгчдэд томоохон дэмжлэг үзүүлж байгаа хэлбэр бөгөөд нөгөө талаар суурь үнийг чөлөөлж байна гэсэн үг.
