Хошин урлагийн продакшнуудын сайхан бүсгүйчүүдийн нэг Монгол Улсын соёлын тэргүүний ажилтан А.Гэрэлцэцэгийг ярилцлагын зочноор урилаа. Тайз, дэлгэцийн бүтээлд авьяасаа сорьж яваа энэ бүсгүйн бүтээсэн олон сайхан дүрийг үзэгчид андахгүй. Тэрбээр сургуулиа төгссөн цагаас хошин урлагийн салбарт ажиллаж, үзэгчдэд баяр баясал, инээд бэлэглэсээр яваа юм.
-Монгол тооллоор хуучин он улиран, шинэ сар гарлаа. Улиран одож буй жилээ үр бүтээлтэй үдэж, шинэ жилээ ажлын амжилт дүүрэн угтаж байна уу?
-Ажил ихтэй явсаар хуучин оноо үдэж, шинэ сараа ч ажил бүтээлээр дүүрэн угтаж байна.
-Олон нийтийн цахим сүлжээгээр таны тоглосон дэлгэцийн бүтээл удахгүй үзэгчдийн хүртээл болох талаар мэдээлэл цацах боллоо. Ямар нэртэй бүтээл, хэдийд нээлтээ хийх гэж байна вэ?
-“247 градус” нэртэй уянгын уран сайхны кино гуравдугаар сарын 4-нд нээлтээ хийнэ. Энэ кинонд би эмэгтэй гол дүрийн жүжигчнээр ажилласан. Эрэгтэй гол дүрд жүжигчин Э.Ууганбаяр тоглосон. Мөн дүрүүдэд “Маск” пропдакшны жүжигчин, Соёлын тэргүүний ажилтан Э.Алдар, УДЭТ-ын жүжигчин Б.Одончимэг нар тоглосон. Энэ кинонд олон хүнтэй хамтран ажилласан. Киног Бат-Өлзийн Тамир найруулсан. “247 градус” Б.Тамирын дөрөв дэх бүрэн хэмжээний кино. Манай кино урлагийн салбар агуулгын хувьд баялаг болж, хөгжиж байна. Үүнийг дагаад кинотеатрууд үзэгчдээр дүүрдэг болжээ. Үнэнийг хэлэхэд монголчууд нэг хэсэг Европ, Холливудын киног их үздэг байсан бол одоо Монголынхоо уран бүтээлийг түлхүү үздэг болсон байна. Бидний тоглосон “247 градус” кинонд хайр дурлалын талаар өгүүлдэг. Хүн сэтгэлээсээ хайрыг мэдэрдэг юм байна, сэтгэл зүрхээрээ хайр сэтгэлийг олдог тухай өгүүлнэ. Одоогийн нийгэмд танилцах юм бол өнгө зүс, мөнгө төгрөгийг нь харж “баг”-тай амьдардаг болж. Харин бидний бүтээсэн кинонд “баг”-гүйгээр амьдарч, жинхэнэ хайраа олж болох талаар гардаг.
-Тайзан дээр багагүй хугацаанд тоглосон таны хувьд дэлгэцийн бүтээлд тоглоход ямар байв?
-Кинонд тоглоход хэцүү байлаа. СУИС-ийг төгссөн цагаас хойш тайзан дээр нэлээд хэдэн жил тоглосон. Харин дэлгэцийн бүтээл миний хувьд шинэ зүйл байв. Өнгөрсөн хугацаанд кинонд тоглох санал олон ирсэн ч заримынх нь зохиол таалагддаггүй байсан. Ирж байгаа дүрийн санал нь таалагддаггүй бас миний үндсэн ажил болох “Маск” продакшны ажил давхацдаг учраас киноны зарим саналыг хойшлуулдаг байсан. Тэгж яваад анх “Би хайртай” олон ангит кинонд тоглосон. Анх удаа кинонд тоглохдоо үнэхээр тулгамдаж байсан. Ер нь хүн мэдэхгүй зүйлээ хийхээр тийм байдалд ордог шүү дээ. Гэхдээ амархан ажил гэж байдаггүй. “247 градус” миний анхны тоглосон уран сайхны кино. Тиймээс киноныхоо нээлтийг тэсэн ядан хүлээж, сэтгэл их хөдөлж байна. Энэ киноны зохиол надад маш их таалагдсан.
-Зарим жүжигчин дүрээ амилуулахын тулд тольтой ажилладаг гэсэн. Харин та дүрийнхээ бэлтгэлийг хэрхэн хийдэг вэ?
-Хамтран тоглож байгаа уран бүтээлчид хур их туршлагатай болохоор тэдний түшиг тулгуураар мөн өмнө нь тоглож байсан бүтээлүүдэд үндэслэж, анхны уран сайхны киноны дүрээ бүтээсэн. Түүнээс биш би тольтой ажиллаж, бэлтгэж байгаагүй. Ер нь хошин урлаг хүнээс их ур чадвар, авьяас шаарддаг. Тэр утгаараа жүжигчин хоёр цагийн дотор архичин, биеэ үнэлэгч эсвэл эрх охин бүр 70 настай эмээгийн дүрийг ч бүтээх шаардлагатай болдог. Гэхдээ жүжигчин хүн дүрээ судална гээд дүр болгоноо амьдрал дээр үзэх боломжгүй. Харин нийгэм, хүрээлэн буй зүйлсээ харж, тэндээс туршлага судалж, дүрээ амьдруулдаг. Энэ нь жүжигчдийн сэтгэлд суучихсан байдаг, сургуульд байхаас нь заадаг юм. Тэгэхээр жүжигчний мэргэжил сонирхолтой хэдий ч хатуу, гэхдээ их аз жаргал өгдөг мэргэжил юм даа.
-“Маск” продакшнтай холбогдож байсан түүхээсээ сонирхуулаач?
-Маш сайхан түүх. Сургуулиа төгсч байгаа оюутнууд драмын театрт ажиллана гэдэг амаргүй байв. Хувь тохиолоор “Шинэ үе” продакшны Б.Ариунболд захирал “Манай хамтлагт орж ажиллаач” гэсэн санал тавьж, анх би хошин урлагийн жүжигчин болсон. Тэндээс “Маск” продакшн байгуулагдаж би ах нартайгаа хамтран ажиллах болсон доо. Энэ хамтлагаараа овоглож, амьсгалж, амьдралын бүх түүх маань “Маск”-тай холбогдсон байна.
-Хошин шог гэхээр хүмүүс бүтээхэд хялбар, амархан гэж боддог. Яг энэ гал тогоонд ажиллаж байгаа жүжигчний хувьд үүнийг хэрхэн тодорхойлох бол?
-Хүн харахад хурдан хийчихмээр, бэлтгэх шаардлагагүй юм шиг санагддаг байх. Тэгээд ч хүмүүст инээд бэлэглэж байхад “Хошин урлаг хүнд ажил” гэж юу гэж бодох вэ дээ. Гэтэл цаана нь хэр баргийн хүн хийхээргүй, хэцүү гэдгийг яг ажилласан хүн л ойлгодог.
-Нийгэм жүжигчдээс олkн талын авьяас чадвар шаарддаг болжээ. Энэ хэрээр сүүлийн үеийн жүжигчид дуулж, бүжиглэж, зохиох, зурахаас эхлээд олон зүйл үзүүлдэг болж. Та ч гэсэн шаггүй дуучин, балетаар хичээллэж байсан биз дээ?
-Манай хошин урлагийн хан чинь дуулна, бүжиглэнэ, шүлэг уншина, хүмүүсийн дүрд хувирна, өөрсдөө хувцасны загвараа гаргана. Зохиолоо бичнэ, тайзаа засна гээд бүхий л ажлыг бие дааж хийдэг. Хүн энэ нийгэмд амжилттай амьдаръя гэвэл ингэхээс ч өөрцгүй юм.
-Хошин урлагийн тоглолтын зарим үзүүлбэрийг үзэхэд оновчтой талыг нь яаж ингэж харж чадав гэмээр агуулга, санааг гаргасан байдаг. Ер нь “Маск” продакшныхан зохиолын санаагаа хэрхэн гаргадаг вэ?
-Энэ талаар хүн бүр асуудаг. Гэхдээ үүнийгээ тэгээд хийчих гэж нэг ч хүн бидэнд хэлж, заадаггүй. Бүгд ярилцаж байгаад тоглолтын санаагаа гаргаж, хийдэг юм. Түүнээс биш дарга нь даргынхаа ажлыг, цэрэг нь хар бор ажлаа хийнэ гэдэггүй. Жендерийн асуудал огт байдаггүй гэж ойлгож болно. Ийм сайхан уур амьсгал бүрдүүлж чаддаг учраас гайхалтай сайхан бүтээл төрдөг юм.
-Сэтгэлээс тань гардаггүй дүр бий юү?
-“Маск” продакшны “Дорноговь Симба” нэртэй шоунд бүтээсэн дүрээ мартдаггүй юм. Тэр миний бүтээсэн хамгийн анхны эмэгтэй гол дүр байсан. “Магнай, магнай” гээд л гүйгээд байдаг даа. Би тэр дүрдээ хайртай.
-Та “25 дугаар суваг” телевизийн “Их хотын үдэш” нэвтрүүлгийг хөтөлдөг байсан. Сүүлийн үед тэр нэвтрүүлэг гарахгүй байна. Та хөтлөхгүй байгаа юм уу?
-“Их хотын үдэш” нэвтрүүлгийг гурван жил хийгээд завсарлах шаард лагатай болсон. Энэ нэвтрүүлгийг хөтөлснөөр би их зүйл сурсан. Бас л их хэцүү зүйл рүү орсон шүү. Анхныхаа нэвтрүүлэгт юу ярихаа мэдэхгүй, яах гээд байгаагаа ойлгохгүй байгаа юм шиг байсан. “Маск” продакшн “25 дугаар суваг” телевизтэй хамтран ажилладгийн хүрээнд би хөтлөгч болсон. Анхны нэвтрүүлэгтээ хамтлагийнхаа ах нарыг дуудаж, тусламж хүсч байв. Нөгөө хэд маань ч ирээд намайг буруу, зөв яри хаар засч өгдөг байлаа. Ингэж хөт лөгчийн гараагаа эхлүүлээд одоо бага ч атугай туршлагажсан. Энэ турш лагаар энд тэнд хөтлөгч хийж бай на. Ер нь манай жүжигчид үнд сэн аж лынхаа хажуугаар хөтлөгч давхар хийдэг.
-Хошин урлагийн сайхан бүсгүйчүүдийн нэгээр олон нийт таныг нэрлэдэг. Ихэнх цагийг тайзан дээр өнгөрүүлдэг болохоор гоо сайхандаа анхаарал тавих нь зайлшгүй шаардлагын нэг болдог байх?
-Оюутан байхдаа гоо сайхандаа анхаарал тавьдаггүй байжээ. Тэр бүү хэл олдсон зүйлээр нь нүүрээ угааж, хэрэглэчихдэг байж. Хүмүүс “Залуу насаараа гоё” гэдэг. Тухайн үед түүнийг ойшоодоггүй, ухаж ойлгодоггүй байсан юм шиг. Эргээд бодсон чинь тэр хүмүүсийн хэлдгээр залуу насанд яаж ч нойргүй хоносон, юугаар ч нүүрээ угаасан сэргэх чадвартай байдгийг хэлээд байжээ. Ер нь хүн гоо сайхандаа анхаарал хандуулж, үргэлж тордож байх хэрэгтэй юм шиг санагдсан. Энэ утгаараа одооноос гоо сайхандаа анхаарч, өөрийгөө тордож эхэлж байна. Үүнээс би эмэгтэй хүн бол цэцэг юм байна. Цэцгийг өдөр болгон усалж, наранд тавьж, шарласан навчийг нь түүх хэрэгтэй байдаг шиг эмэгтэй хүн өөрийгөө байнгын тордож байх хэрэгтэй юм гэдгийг саяхнаас л бодож байна. Гэхдээ бидний ажилд гоо сайхандаа анхаарч, зарцуулах зав хомс л доо.
-Ажиглахад та гоёл чимэглэлийн зүйл нэг их зүүдэггүй. Магадгүй энэ нь таны стильтэй холбоотой юм болов уу?
-Би гоёл чимэглэлд нэг их дурладаггүй. Мөн дэлгүүр хэсэх, тэрийг л авчих юмсан гэсэн сэт гэл төрдөггүй. Мөн фэйсбүүк, тветтер, инстаграмм ч сонирхдоггүй. Гэхдээ нэгэнт л ийм нийгэмд амьдарч байгаа учраас надад фэйсбүүк хаяг бий. Би түүнд өдөр болгон зургаа тавьж, цаг заваа үрдэггүй. Энэ нь нэг талаараа миний дутагдал.
-Танд шунадаг зүйл бий юү?
-Надад шүтдэг жүжигчин, дуучин байхгүй. Гэхдээ дуу сонсвол Рокит Бэйн дуунд дуртай. Т.Ариунаа гавьяатын “Бундан зүрх”-ийг сонсох дуртай. Ингээд л салбар бүрийн таа лагдсан зүйлээ л сонирхдог. Ингээд бодохоор миний амьдралын шунал бол урлагийн ажил л юм байна.
-Та айлын том хүүхэд бил үү?
-Би таван хүүхэдтэй айлын хоёр дахь нь. Нэг эгч, гурван эрэгтэй дүүтэй.
-Олон улсын эмэгтэйчүүдийн эрхийг хамгаалах өдөр удахгүй болно. Ээждээ гэнэтийн ямар бэлэг барихаар зэхэж байна даа?
-Миний ээжийг Норжмаа гэдэг. Цэцэрлэгт насаараа тогооч хийсэн хүн бий. Одоо тэтгэвэртээ гарсан. Ээж минь бүх хүнд хоол хийж өгдөг сайхан чанартай. Хоол хийхдээ ерөөсөө түвэгшээдэггүй. Тэгэхдээ хүнд нэг төрлийн хоол хийгээд болчихдоггүй. Заавал нэг, хоёрдугаар хоол хийж, хажуугаар нь чимэг болохоор зүйлийг нь хийхээ ч мартдаггүй. Гэтэл охин нь хоол хийхдээ маруухан л даа. /инээв/ Гэхдээ энэ жилийн Мартаар ээждээ гарынхаа хоолыг хийж өгнө гэж бодож байгаа. Ер нь жил болгон ээждээ цэцгийн баглаа бэлэглэдэг.
-Мисс Д.Ариунцэцэгийг тантай адилхан гэж олон хүн хэлдэг. Тиймээс ч та хоёр сурталчилгаанд хамтдаа тоглосон байх. Ер нь та хоёр биенээ хэр мэдэх вэ. Найзууд уу?
-Оюутан байхад биднийг адил- хан гэж ярьдаг байсан. На майг хоёрдугаар курст байхад Д.Ариун- цэцэг миссийн тэмцээнд орол цож байсан юм. Тэр үед манай сургуу- лийн жүжигчний ангийнхнаас нэг нь тэр миссийн тэмцээнд орж таараад надад “Гэрэлээ энд чамтай адилхан охин байна” гэж хэлж байв. Тэгээд л Д.Ариунцэцэг дуучин Д.Болдын клипэд тоглож, би ч “Никитон” хамт лагийн “Нандин шүтээн” дуу ны кли пэд тоглосноос биднийг андуурдаг бол сон. Бид сайн найзууд. Гэхдээ найз гэхээрээ өдөр болгон уулзаад, амьдралын хов жив учиргүй ярьдаггүй.
-Таныг гэр бүлтэй болох тал дээр нэг их яардаггүй гэж сонссон. Ер нь гэр бүлийн амьдралын талаар төлөвлөсөн зүйл байгаа юу?
-Би найз залуутай. Урлагийн хүн биш ч надад хамгийн их зөвлөдөг. Тоглолт бүрийг маань үздэг. Гэхдээ миний хувийн сонирхол, би өдөр болгон юу хийж яваагаа фэйсбүүкт бичиж, тоочих дургүй. Тиймээс би гэр бүлийнхнийхээ талаар ярих дургүй. Зүгээр л хувь хүн, эмэгтэй хүн талаасаа аз жаргалтай амьдрахыг хүсдэг.
-Хошин урлагийн жүжигчдийг бийлэгжүү гэж ярьдаг. Энэ талаар та ямар бодолтой явдаг вэ?
-Хошин урла гийнхан хөдөлмөр лөж байна. Түү ний хээ хэрээр л өдий зэ рэгтэй явна. Түүнээс биш хул гай зали лан хийж, эх орноо худал даж, хэн нэгнийг гом-доож, зовоогоогүй. Өнөөдөр мэргэжлийн ганц театр бай хад 200 гаруй жүжигчинг хошин урлагийн продакшнууд ажилтай болгож, цалинжуулж байна шүү дээ. Тэгэхээр хошин урлагийн салбар Мон голын эдийн засагт ч чухал үүрэг гүйцэтгэж байгаа гэж боддог юм.
-Ярилцсанд баярлалаа.
Эх сурвалж: Unen.mn
