"Нэг насаар энгийн байснаас нэг өдөр хаан байсан нь дээр" хэмээх өвөрмөц хэрнээ нэгийг бодогдуулам дуугаараа хип хопын ертөнцөд цахиур хагалсан рэппер бол О.Баярсайхан буюу Рокит Бэй. Анх түүнийг www.asuult. net цахим хуудаст дуугаа байрлуулж, цөөн тооны сонсогчтой байх үед нь тус хуудаст блог хөтөлдөг байсан намайг ярилцлага авах гэхэд "Одоохондоо би хэн ч биш.

Амжилтад хүрсэн үедээ чамд заавал ярилцлага өгнө өө. Тэр үед чи ч бас жинхэнэ сэтгүүлч болсон байгаарай" гэж билээ. Тэрбээр хэлсэн амандаа хүрч хүүхэд, залуусын сонсох дуртай олон дууг бүтээсэн. Түүний 2013 онд "Эвдэрхий хүмүүс" цомгоо гаргасны дараахан "Өнөөдөр" сонинд өгсөн ярилцлагыг хүргэе. 

-"Эвдэрхий хүмүүс" цомгийн нээлт маргааш болно гэсэн үү. Эвдэрхий хүмүүс гэж хэн юм бэ?

-Маргааш миний цомгийн баяр, фэн клубийн уулзалтыг нэгтгэсэн үйл ажиллагаа болно. Олон сонирхолтой зүйлсийг бэлдлээ. 10 дуунаас бүтсэн "Эвдэрхий хүмүүс" цомогт хүмүүсийн мэддэгээс "Сахилга сул", "Big fish" дуунууд багтаж байгаа. Эвдэрхий хүмүүс гэдэг агуулгадаа тохирсон дуунууд орсон. Бидний амьдарч буй нийгэм ялзарч, бүх салбарт "эвдэрсэн хүмүүс" бий болж байна. Тухайлбал, гэр бүлд архидалт газар авч, эцэг, эхчүүд хүүхдүүдийн нүдэн дээр муудалцаж, түүнээс үүдэн үр хүүхэд нь буруу хүмүүжиж байна. Энэ мэт олон асуудлыг цомогтоо тусгасан.

-Рэпперүүд бусдаасаа ялгарах гэж өвөрмөц нэртэй болдог. Таны нэр ямар утгатай вэ?

-Миний нэр гурван утгатай. Эхнийх нь Rock it Bay буюу Доргиогоод өг, Баяраа. Хоёр дахь нь Rocket Bay буюу Пуужин Баяраа. Аюултай ч амжилттай хөөрвөл хэний ч хүрээгүйд хүрнэ гэсэн утгатай. Сүүлийнх нь Raw kit Bay буюу Хөгжмийн амьд дуугаралт гэсэн утгатай.

-"Баяраа чи бол муу нэртэй гэж охид хэлдэг дуу нэгтэй", "Тараана, зөвхөн охидод, тоглолтынхоо билетийг" гэх мэт дууны үгнээс тань шинжихэд хүүхэмсэг санагддаг. Баяраа, Рокит Бэй хоёр юугаараа ялгаатай вэ?

-Хоёулаа хамтарч уран бүтээл туурвидаг "хамтлаг" гэж ойлгож болно. Би дуугаа хийхдээ өөрт тохиолдсон зүйлийг давсалж, илүү сахилгагүйтэж, сонирхолтой болгохыг хичээдэг. Тэгэхээр миний дуу Баяраад тохиолдсон явдлаас сэдэвлэж, Рокит Бэй гол дүрд тоглодог гэсэн үг.

- Хип хопын өлгий нутаг АНУ-д амьдарч байгаад ирсэн. Монголын хип хоп ямар түвшинд байна вэ?

-Америкийн Лос-Анжелес хотод таван жил амьдарч, маркетингийн чиглэлээр сурч байгаад ирсэн. Манай хип хоп урлаг нэг үеэ бодоход хөгжиж байгаа. Урьд нь санаа нийлсэн хүмүүс биенийхээ дутууг нөхөөд, хамтлаг болж дуугаа хийдэг байсан бол одоо үед бүхнийг өөрөө хийдэг рэпперүүд олширчээ. Дууны үг сайжирч, аяа мэдэрч хэмнэлтэй үглэдэг болж. Гэхдээ ая хулгайлахаа болих хэрэгтэй. Ая зохиодог программ сурчихвал хэн ч зохиож чадна гэж ойлгоод чанаргүй дуунууд их хийж байна. Үнэхээр гоё, дэлхийд өрсөлдөх бүтээл болж чадав уу гэдэгт анхаарал хандуулах хэрэгтэй.

-Таныг дууныхаа аяыг өөрөө хийдэг гэж сонссон. Бусад хип хопоос юугаараа онцлогтой вэ?

-Муу удирдагч бүх юмаа өөрөө хийдэг гэдэг. Гэхдээ зөв, бурууг мэдэхгүй ч ая, үгээ зохиож, дууныхаа засвар, клипийг өөрөө хийдэг. Өөрөө хийхээр мэдрэмж, төсөөллөө хүссэнээрээ илэрхийлдэг давуу талтай. Өөр хүний сэтгэ хүй гээр бүтсэн аян дээр өөрийнхөө мэдрэмжийг буулгах гэхээр нэг л наалдаж өгдөггүй юм.

-Маркетингийн чиглэлээр сурч байгаад ирсэн гэлээ. Урлагийн ертөнцөд хөл тавихдаа мэргэжлийнхээ давуу талыг ашиглав уу?

-Менежмент ашиглаагүй гэж хэлж болно. Би дуугаараа сэтгэл доторхоо уудалж, мэдрэхийг хүсдэг зүйлээ харуулахыг хичээдэг. Энэ нь хүмүүст таалагдсан болов уу. Олны таашаалд нийцүүлэх гэж дуу хийх нь хип хоп урлагт утгагүй зүйл л дээ. Хип хоп дуунд үг хамгийн чухал. Бусад төрлөө бодвол эрх чөлөөтэйгөөр үзэл бодлоо илэрхийлж болдог давуу талтай.

-"Нэг насаар энгийн байс наас нэг өдөр хаан байсан нь дээр" гэж дуулдаг. Тэгвэл та хэдэн өдөр хаан шиг амьдарсан бэ?

-Зарим хүмүүс энэ дууны гол утгыг нэг өдөр алтан зоостой усанд ороод л, үзэсгэлэнт охидоор амандаа усан үзэм хийлгэн жаргаж хэвтээд, маргааш нь энгийн амьдрахыг хэлээд байна гэж буруу ойлгоод байдаг юм. Энэ дуу миний хувьд маш чухал. Залуу хүмүүс сонголттой тулгарах үе заавал ирдэг. Миний амьдралд салаа зам таараад, хаашаа явахаа мэдэхгүй гацсан юм. Тэр үед үнэхээр хүссэн зүйлээ ганц удаа ч болов зоригтойгоор хийж үзэх нь насаараа харам саж явахаас дээр гэж бодоод сонголтоо хийсэн. Энэ тухайгаа дуу болгож, залууст үнэ цэнийг нь ойлгуулахыг хүссэн.

-Нууц биш бол ямар сонголттой тулгарсан бэ?

-Сургуульдаа үргэлжлүүлэн сураад, жирийн ажилчин болох уу, эсвэл хип хоп дуугаа дуулах уу гэсэн сонголттой таарсан юм. Мэдээж дуртай зүйлээ сонгосон учраас сургуулиа төгсөж чадаагүй л дээ. Үхэлтэй нүүр тулахгүй л бол чадахаасаа чадахгүйг хүртэл дуугаа хийнэ гэж боддог.

-Таны гол өрсөлдөгч хэн бэ?

-Би өөртэйгөө байнга өрсөлддөг. Учир нь хүн дандаа хөгжиж байх ёстой. Олон дуучин ганц хоёр хит дуу гаргаад л түүнээсээ илүүг хийж чадалгүй мартагддаг. Би заримдаа өмнө нь хийсэн дуунаасаа ичдэг юм. Дуу зохиохдоо үргэлж өмнөхөөсөө илүү гоёыг хийх гэж хичээдэг. Чадахгүй бол дахин дахин хийж, өөртэйгөө тэмцэлддэг дээ. Мөн хип хоп урсгалаар дуулж яваа бүх хүн миний өрсөлдөгч. Гэхдээ тэд сайн, муу өрсөлдөгч гэдгээрээ ялгарна.

-Хэн нэгэн тань руу дисс (рэпперүүд бие бие рүүгээ дуугаараа үг хаядаг хип хопын нэг төрөл) хийвэл хариу барих уу?

-Үнэхээр үнэн дутагдлыг хэлээд, чанартай дуу хийвэл эргүүлээд тохирсон хариуг барина. Миний хэмжээнд өрсөлдөх хүн мөн үү гэдэг бас чухал. Гэхдээ гудамжинд явж байхад танихгүй хүн хэл амаар доромжилбол өөдөөс нь хэрэлдэх үү, эсвэл дуугүй өнгөрөх үү гэдэгтэй адил тухайн үеийн байдлаас болох байх.

-Сүүлийн үед микрофонтой, хоолой бичдэг программтай л бол гэртээ хип хоп дуу хийдэг залуучууд олширсон. Дуртай болгон дуу хийх нь зөв үү?

-Бусад төрлийн дуу шиг хоолой шаардахгүй учраас үглэхийг амархан гэж боддог хүн олон бий. Тэд хэдэн үг холбоод аян дээр ярьчихвал боллоо гэж ойлгоод, маш чанаргүй юм хийдэг. Энэ нь хип хопын утгыг алдагдуулж байна. Үүнийг зогсоохын тулд хүмүүс сонсох дуундаа цензүр тавих хэрэгтэй. Энэ нь сайн, тэр нь муу гэдгийг шударгаар хэлж байж чанаргүй дуу гарахаа болино.

-Зарим хүн таныг Эминемийг дуурайдаг гэх юм. Гадаадын дуучдаас үлгэр дуурайл авдаг уу?

-Хэнийг ч, хэзээ ч дуурайх ёсгүй гэсэн зарчим баримталдаг. Нэг юм сэтгээд, тэр нь хэн нэгний бүтээлтэй бага ч гэсэн төстэй болчихвол уур хүрээд заавал дахиж сольдог. "Түргэн уур" дуундаа клип хийх гээд хоёр ч удаа бүтэлгүйтээд байж байна. Тааз, шалан дээр хүн байрлуулж хийхээр төлөвл өчихөөд, санаа давхацсан эсэхийг шалгаж үзсэн чинь тийм кино байдаг юм билээ.

-"Нэг өдрийн хаан" тоглолтоо ам барилгүй хийсэн. Ам барьдаг дуучдын тухай ямар бодолтой байдаг вэ?

-Сайн чадахгүй ч гэсэн ам барихгүйг хичээдэг. Дуулна гэдэг хүн бүрийн чаддаг зүйл биш. Орчин үед техник хөгжөөд, хоолойгоо компьютерээр засаад л дуучин болчих юм. Хүмүүс бодитоор дуулахыг үзэх гэж тоглолт үздэг болохоос цомог сонсох гэж очдоггүй шүү дээ.

-Таны бодлоор "Од" гэж хэн бэ?

-Од гэдэг үгэнд их дургүй. Өөрийгөө ч од гэж боддоггүй. Монголд од гэдгийн үнэ цэнэ алдагдаж, доромжлол, егөө утгаар хэрэглэдэг болчихсон. Хэн нэгэн онигоонд орвол од болж, түүний тухай бүгд ярьдаг.

-"Big fish", "Маргаашгүй" кинонд тоглолоо. Цаашдаа жүжигчин болох бодол байна уу?

-Миний сонгосон зам бол зөвхөн хип хоп биш. Ер нь телевизийн шоу, кино гээд урлагийн салбаруудад хүчээ үзэх сонирхолтой. Өөрөө кино хийнэ гэж боддог. Рэппер Жийтэй хамтран тоглосон "Алтан ус" кино удахгүй гарах байх. Одоохондоо чадвар шаардсан кинонд тоглоогүй байна.

Б.Дөлгөөн

Эх сурвалж: Өнөөдөр сонин