2016 оны УИХ-ын ээлжит сонгууль болоход цөөн хоног үлдлээ. Намууд болон нэр дэвшигчдийн сонгуулийн ажил ерөнхийдөө жигдэрсэн гэж хэлж болно. Үүнтэй холбоотойгоор Архангай аймгийн гурван тойрогт нэр дэвшиж буй эрхмүүдийг сайтын уншигч та бүхэндээ танилцуулж байна.

Энэ удаагийн сонгуульд тус аймагт МАН-аас Ж.Мөнхбат, Г.Тэмүүлэн, Ё.Баатарбилэг нар, АН-аас Р.Гончигдорж, Д.Ганхуяг, Н.Батбаяр нар, МАХН-аас Ц.Цэдэндамба, Б.Ганцэцэг, Н.Тамир нар, Бүгд найрамдах намаас Г.Дүүрэнбилэг, Эх орончдын нэгдсэн эвслээс С.Заяадэлгэр, Бие даан нэр дэвшигч Б.Мөнхзул, Б.Мэндсайхан нар өрсөлдөхөөр болжээ. Тойрог тус бүрээр нэр дэвшигчдийг танилцуулъя.

        1 дүгээр тойрог Г.Тэмүүлэн & Д.Ганхуяг

Архангай аймгийн нэгдүгээр тойрогт Булган, Ихтамир, Өндөр-Улаан, Тариат, Хангай, Цахир, Чулуут, Жаргалант сум багтаж байна. Энд МАН-аас НАМЗХ-ны тэргүүн Г.Тэмүүлэн, АН-аас УИХ-ын гишүүн Д.Ганхуяг, МАХН-аас Ойгон булаг хоршооны захирал Н.Цэдэндамба, Бүгд найрамдах намаас хувиараа хөдөлмөр эрхлэгч Г.Дүүрэнбилэг, Эх орончдын нэгдсэн эвслээс Үнэт цаасны төвлөрсөн хадгаламжийн төв ТӨХК-д  хуулийн ахлах зөвлөх С.Заяадэлгэр  гэх хүмүүс нэр дэвшжээ.

Г.Тэмүүлэнгийн хувьд улс орны ирээдүйтэй холбоотой чухал хариуцлагатай албуудыг хашиж явсан тэрээр хийж бүтээе гэсэн ид эрмэлзэлтэй залуу улстөрч юм. Өндөр боловсрол эзэмшсэн, асуудал гаргалгааг сайн олж хардаг чадвартай түүнийг томоохон улстөрчдийн нэг болно гэдэгт эргэлзэх хэрэггүй болов уу. Тэрээр НАМЗХ-ны удирдлагын хувиар “Амьдралд хүмүүс боловсролоороо бус хүмүүжлээрээ ялгардаг гэдгийг залуус ойлгох хэрэгтэй. Тухайн шатныхаа намын хороог дэмжиж, нийтийн ашиг сонирхолд захирагдаж ажиллах ёстой гэдгийг гишүүддээ хэлье. Өөрчлөлт, шинэчлэлийг өөрөөсөө эхэлж, аливаа асуудалд хувь хүний өнцгөөс хандах, нам төрийн бус байгууллагын нэр хүндийг унагасан үйлдэлд хатуу хандаж ёс зүй, хариуцлагагүй үйлдэл болгонд хариуцлага хүлээлгэнэ гэдгийг ч сануулах нь зөв болов уу” хэмээн хэлж байсан.

УИХ-ын гишүүн Д.Ганхуягийн тухайд  Монгол төрийн сайдаар ажиллаж байсан. Гэвч хийж бүтээсэн гэхээсээ асуудал дагуулсан зүйлс чамгүй бий. Ядаж л Д.Ганхуяг Уул уурхайн сайдаар ажиллаж байхдаа Чалкогийн өрийн талаар худал зөрүүтэй мэдээлэл хийгээд л сууж байсан. Өнөөдөр нөгөө өр нь төлөгдөөгүй хэвээрээ л байгаа. “Бридж”-ийн гэдгээрээ танигдсан тэрбээр төрийн түшээгээр ажилласан хугацаандаа хийж хэрэгжүүлсэн ажлуудынхаа жагсаалтыг гаргавал тэгтлээ урт хөврөхгүй л байх.

МАХН-аас нэр дэвшиж буй Н.Цэдэндамба болон бусад намын нэр дэвшигчийн талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл хараахан алга байна.

        2 дугаар тойрог Ё.Баатарбилэг & Н.Батбаяр 

Архангай аймгийн хоёрдугаар тойрог Эрдэнэбулган сумын 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 дугаар баг, Төвшрүүлэх, Цэнхэр сум багтаж байна. Энд МАН-аас Архангай аймгийн ИТХ-ын төлөөлөгч Ё.Баатарбилэг, АН-аас УИХ-ын гишүүн Н.Батбаяр, МАХН-аас Нарны буман гэрэл ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал Б.Ганцэцэг, Бие даан нэр дэвшигч Барилга, технологийн коллеж ХХК-ийн захирал Б.Мөнхзул, Симарк ХХК-ийн захирал Б.Мэндсайхан нар байна.

МАН-аас  нэр дэвшиж байгаа Ё.Баатарбилэгийн тухайд Архангай аймгийн засаг дарга байсан тэрээр нутгийн олныхоо итгэлийг хүлээсэн нэгэн. Ер нь нутгийнхаа онцлог, нутгийн иргэдийнхээ хүсэл сонирхлыг хамгийн сайн мэдэх хүний хувиар юу хийхээ тэр сайн мэдэж байгаа биз ээ. Н.Батбаяр гишүүний хувьд сүүлийн жилүүдэд хэвийн бус зүйлс цөөнгүй хэлж ярих болсон. Ямартаа л  парламентад зэрэгцээд сууж байгаа нөхөд нь хүртэл түүнээс айдаг болсон гэхээр бас л асуудал шүү. Эдийн засагчид, шинжээчид Монгол Улсын өрийн хэмжээг Дотоодын нийт бүтээгдэхүүний хэмжээнээс хэдийнэ давсан гэдгийг хэлж ярьж байхад Фортуна Н.Батбаяр гишүүн харин эсрэгээрээ “Монгол улс ямар ч өргүй”  гээд сууж байгаа. Гаднаас өр тавихдаа Эзэн Чингис хааныхаа нэр сүрээр хүртэл нэрлэнэ гэсээр байгаад өр тавьж ирсэн тэрээр зөв зүйлд зарцуулаагүй, талаар нэг цацсан мөнгөнийхөө талаар ярихаасаа санаа зовдог юм уу яадаг юм, ямар ч байсан өргүй л гээд чичрээд дайраад байдаг хүн дээ.

За харин МАХН-аас нэр дэвшиж байгаа Б.Ганцэцэг болон бусад нэр дэвшигчдийн тухайд одоогоор тодорхой мэдээлэл байхгүй байна

3 дугаар тойрогт Ж.Мөнхбат & Р.Гончигдорж 

Архангай аймгийн гуравдугаар тойрог Өгийнуур, Өлзийт, Хашаат, Хотонт,  Цэцэрлэг, Эрдэнэмандал, Хайрхан, Батцэнгэл сум багтаж байна. Энд МАН-аас тус намын ерөнхий нарийн бичгийн дарга Ж.Мөнхбат, АН-аас УИХ-ын дэд дарга Р.Гончигдорж, МАХН-аас Эрдэнэс Монгол ХХК-ийн ТУЗ-ийн нарийн бичгийн дарга Н.Тамир нар өрсөлдөж байна.
МАН-аас тус тойрогт нэр дэвшиж байгаа Ж.Мөнхбатын тухайд шинэчлэлийн төлөө өнгөрсөн жилүүдэд тодорхой алхмуудыг хийсэн МАН-ын Генсекийн хариуцлагатай албыг хашиж байгаа. Харьцангуй нас залуу ч, түүнд улстөрийн зөв амбиц бий гэдгээ, үг үйлдлээрээ харуулсан. Улс төрийн ууган хийгээд тулхтай хүчний Генсекээр тодорхой хугацаанд ажиллаж, төлөв түвшин байр суурийг илэрхийлж, түмэнд бас өөрийгөө харуулж яваа тэрбээр өнгөрсөн жилүүдэд төрд зүтгэж ирсэн туршлагатай. Улстөр судлаач, нийгмийн ухааны багш мэргэжилтэй тэрбээр УИХ-ын даргын Ажлын албанд зохион байгуулагч, 2003-2004 онд УИХ-ын даргын шадар туслах, Ерөнхийлөгчийн Тамгын газарт референт, МАН-ын дэргэдэх Нийгмийн Ардчилал Монголын Залуучуудын Холбоо /МАСЗХ/-ны Ерөнхий нарийн бичгийн дарга, Монголын залуу үеийн хөгжлийн ассоциацийн ерөнхийлөгч, МАН-ын Удирдах зөвлөлийн дэргэдэх Улстөрийн бодлогын байнгын хорооны дэд дарга, Монгол Ардын Намын төв хэвлэл “Монголын Үнэн” сонины Ерөнхий эрхлэгчээр, 2012 оны 10 сараас МАН-ын орон тооны бус нарийн бичгийн дарга, Удирдах Зөвлөлийн гишүүнээр ажиллаж байгаад Намын Ерөнхий Нарийн бичгийн дарга болсон юм.

Харин Р.Гончигдоржийн тухайд Архангайчууд  хэдэнтээ итгэл үзүүлсэн ч, хэрэг дээрээ үр шимийг нь хүртэж гавьсан юмгүй тул итгэл нь алдарчээ. Ямартаа л өөрийнхөө өгсөн амлалтуудыг биелүүлж чаддаггүй Гончигоо гишүүн сонгууль болохоор Ардчилсан намынхаа ерөнхий амлалтуудыг хэлж яриад явж байдаг. 2012 оны сонгуульд  орохдоо тэрээр “Ардчилсан нам өөрийн мөрийн хөтөлбөр болох Монгол хүн “Хүн шиг амьдаръя, Улс шиг хөгжье” гэсэн уриатай орж байгаа. Ер нь улс төрийн намууд өнөөдөр сонгуульд оролцоход олон түмний үнэлэх үнэлгээ бол өмнө нь юу хийсэн бэ, өмнө нь өгсөн амлалтаа хэрхэн хэрэгжүүлсэн юм бэ гэдэг дээр төвлөрдөг”  гээд   “иргэддээ бид Эрдэнийн хувь хүртээсэн” гэж хэлж  байсан. Харин энэ сонгуулиар чухам юу хэлэх нь одоо бараг тодорхой болж байгаа биз ээ.
Тус тойрогт МАХН-аас нэр дэвшиж байгаа Н.Тамирын тухайд мөн тодорхой мэдээлэл одоогоор алга байна.

Ямартай ч энэ удаагийн сонгуулиар Архангайн өнгө солигдох нь гарцаагүй. Хууччуул үеэ өнгөрөөж залуучууд өнгөлөх нь лавтай биз. Арын сайхан хангай нутгийн зон олны сонголт нь мэргэн байж ирээдүйн дөрвөн жилийн итгэл найдвараа хэнд дайхыг нь тэдний мэргэн сонголт мэдэг.

О.Заяа